✅ چرا رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری مهم و اثرگذار است؟

✅ چرا رای دادن در انتخابات ریاست جمهوری مهم و اثرگذار است؟

ارزش رای در این انتخابات چگونه تعیین می شود؟

✍ فرشاد فاطمی، اقتصاددان در مصاحبه با هفته‌نامه تجارت‌فردا (شماره 222) در پاسخ به این سوال می‌گوید:

📌اگر در چارچوب نظریه بازی به موضوع نگاه کنیم که همان چارچوبی است که زیربنای نظریه های رای گیری در اقتصاد سیاسی است، عملاً هر شرکت کننده باید در دو مرحله تصمیم بگیرد؛ یکی اینکه رای بدهم یا ندهم، دوم اینکه اگر رای می دهم به چه کسی رای بدهم.

📌می‌توان این دو مرحله را یکی در نظر گرفت و گفت هر فرد در این انتخابات هشت گزینه دارد ؛ یعنی با در نظر گرفتن امکان رای به هر یک از شش نامزد انتخابات، دو گزینه دیگر هم دارد؛ یکی اینکه در انتخابات شرکت کند و رای سفید یا باطله بدهد و گزینه آخر اینکه اصلا رای ندهد. یعنی هر کسی هشت انتخاب دارد. چون انتخابات بر مبنای اکثریت مطلق انجام می شود، گزینه رای سفید دادن با رای دادن متفاوت است، چون فرد با رای سفید دادن میزان مشارکت را تغییر می دهد، اما با رای ندادن اثری نمی گذارد.

📌اینکه افراد هرکدام از این گزینه ها را انتخاب کنند، بستگی به این دارد که منفعت انتظاری حاصل از هر گزینه را چقدر بدانند. نکته اساسی این است که ممکن است هرکدام از ما تاثیر رای خود در تعیین نتیجه نهایی انتخابات را حاشیه ای بدانیم، یعنی بگوییم احتمال اینکه نتیجه انتخابات با رای من تغییر کند، یک کسر بسیار کوچک است. اما طرف دیگر ماجرا این است که این احتمال ضرب می شود در منفعت انتظاری حاصل از اینکه رای من تعیین کننده باشد. یعنی اگرچه احتمال تغییر نتیجه با رای من بسیار کوچک است، اما منفعت یا ضرر حاصل از این تغییر می تواند بسیار بزرگ باشد. پس به نسبت اینکه افراد چه برآوردی از ارزش رای خودشان داشته باشند که در آن احتمال ضرب شود، تصمیم می گیرند در انتخابات مشارکت کنند یا نه.

📌علاوه بر این خود رای دادن یا ندادن یک کنش سیاسی است ؛ یعنی افرادی ممکن است بخواهند با رای ندادن شان علامتی بدهند که به نظر می رسد این گزینه در فضای سیاسی انتخابات پیش رو چندان مطرح نیست. چون همه کنشگران اصلی سیاسی می گویند آن پیام نه مفید است و نه پیام متحدی است که شنیده شود. چنین پیامی وقتی شنیده می شود که یک گروه یا طبقه اجتماعی یا حزب به صورت سیستماتیک بگویند در انتخابات شرکت نمی کنیم و وزنشان نسبت به زمانی که در انتخابات شرکت کرده اند، سنجیده شود. امروز ما چنین فضایی نداریم و هیچ گروه مرجعی چنین ادعایی ندارد. پس منفعتی در رای ندادن نیست. تنها موضوع مطرح مقایسه منفعت حاصل از رای دادن و ضرر حاصل از رای ندادن است که با جمع و تفریق اینها باید دید افراد به چه میزان تشویق به رای دادن می شوند.

👈متن کامل این مصاحبه را می‌توانید در شماره 222 تجارت‌فردا که اکنون در بازار مطبوعات در دسترس است بخوانید.

🌐جامعه‌شناسی علامه
https://t.me/joinchat/AAAAAD-FIxbY7Ab5PtgsmQ