✅با تغییر کابینه قرار است چه تغییری حاصل شود؟.. ✍ غلامرضا مصدق

✅با تغيير كابينه قرار است چه تغييری حاصل شود ؟

✍ غلامرضا مصدق

🔹حكايت می‌کنند پدری فرزند خود را به ملا مکتبی سپرد تا سواد بیاموزد . پسرک نه حوصله درس خواندان داشت و نه تحمل چوب فلک ملا را ، پس دست به دعا برداشت که ملا بمیرد ، ملا بمرد ، پدر پسر را ملائی دیگر سپرد ، پسر باز دعا بکرد ، ملای دوم هم بمرد ، پدر بعد مرگ هر ملا پسر را به ملای دیگری می سپرد و از قضا دعای پسر مرتب مستجاب می‌شد و ملاها یکی پس از دیگری می مردند . روزی ملای آخری از ماجرا خبردار شد ، به پسرک گفت برای رهایی از مکتب و ملا باید دعا کنی پدرت بمیرد و الا با وجود این پدر اگر با دعا هزار ملا را هم بکشی جای تو در مکتب خانه است .

🔹داستان تغيير كابينه بي شباهت با حكايت بالا نيست ، در واقع مشکل از پدر است نه ملا .
اولاً ، معدل ظرفيت و توان مديريتی کشور که بر اساس معیارهای گزینشی نظام اجازه ورود به ساختار مدیریت کشور را دارد توانی بالاتر از توان موجود نیست ، زیرا در چهل سال گذشته بطور ثابت لیستی حدوداً دویست نفره چه اصولگرا و چه اصلاح طلب بیش از ۹۵‎٪ پست های مدیریتی های بالای کشور را در اختیار دارند . عمده تغییر در ساختار مدیریتی کشور صرفاً جابجایی از پستی (هر چند بی ارتباط) به پستی دیگر است و به ندرت فرد جدیدی به لیست مذکور اضافه می‌شود. پس با تغییر کابینه تغییر چندانی ایجاد نمی‌شود .
ثانياً و مهم‌تر از مورد بالا ، به فرض محال ، فرض می‌کنیم آقای روحانی توانمندترین افراد موجود را برای جایگزینی وزرای قبلی انتخاب کرده و از فردا در محل کار خود حاضر می‌شوند . وزراى جديد و تازه نفس برای برون رفت از مشکلات مبتلابه کشور چکار می‌توانند انجام دهند ؟
دولت را کوچک می‌کنند ؟ ساختارهای متصلب فساد زا و ناکارآمد را اصلاح می‌کنند ؟ برای کارآمدی بیش‌تر اقتصاد را رقابتی می‌کنند ؟ شاخصهای بهبود فضای کسب و کار را ارتقاء ميدهند ؟ باید و نبایدهای ایدئولوژیک در حوزه اقتصاد را کنار میگذارند ؟ از علوم انسانی مغضوب برای شناخت پیچیدگیهای مشکلات و پیدا کردن راه حل برای رفع آنها بهره می برند؟ در جهت کنار گذاشتن نهادها و سازمانهای قدرتمند از اقتصاد که فلسفه وجودی شان اصولاً اقتصادی نیست اقدام خواهند کرد ؟ اگر بعضی جهت گیری های اصلی ، سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی کشور را مانعی بر سر راه حل مشکلات کشور ببیند علناً حاضر به نقد و تشریح مضار آنها هستند ؟ آیا می‌توانند در مذاکره با همتایان خارجی خود فقط یک صدا را از داخل کشور به آنها منتقل کنند ؟

🔹متاسفانه میدانیم جواب تمام سوالات بالا و همچنین سوالات مشابه آنها منفى است . زیرا آنها اصولاً اختيار چندانی درحوزه های مذکور ندارند. بدون تغییر ساختارها وجهت گیری هائی که کشور را به وضعیت فعلی رسانده امکان ندارد از این وضعیت خارج شد ، حتی اگر ترکیب دولت ، کارآمدترین ترکیب ممکن باشد . وجود مدیران توانمند برای توسعه و رفع مشکلات شرط لازم است ولی کافی نیست ، مثلاً وقتی مقصد تبریز باشد ولی در مسیر زاهدان در حرکت باشید چه فرقی می‌کند راننده ماهر باشد یا ناشی ؟ . ضمناً توجه داشته باشیم حتی این ساختارها و جهت گیرهای مناسب هستند که سیستم گزینش مدیران توانمند و پاکدست را تعیین می‌کنند .
ساختارهای نامناسب ، جهت گیریهای غلط ، تعیین اهداف آرمانی ، پرهزینه و دست نیافتنی و الویت بندی های اشتباه عامل اصلی مشکلات کشور هستند و الا تغییر چند وزیر با ثابت ماندن دیگر عوامل منجر به هیچ تغییر مثبتی نمی‌شود .

🔹 تغيير ساختارها و جهت گیری ها به هیچ وجه به معنای براندازی نیست . حاکمان کمونیست چین بعد از سی سال با تجربه چند ناکامی بزرگ مثل برنامه جهش بزرگ و انقلاب فرهنگی و همچنین با دیدن تجربه ناموفق شوروی سابق بخوبی متوجه شدند برنامه آنها جواب نمی دهد ، بجای سرسختی و اصرار بر ادامه مسیر اشتباه گذشته با داریت و شجاعت استراتژی ها را عوض کردند و این شدند که هستند ، ده ها برابر توانمند تر ، امن تر و مرفه تر از گذشته ، با اینحال با تغییر بنیادین ساختار ها و جهت گیری ها هنوز هم عکس مائو بر روی تمام اسکناس های آنها نقش بسته است .

🌐شبکه جامعه شناسی علامه
@Atu_sociology