🔹سازمان تأمین اجتماعی؛ چالش‌های درونی- ۱. 🖋 رضا امیدی

🔹سازمان تأمین اجتماعی؛ چالش‌های درونی- 1
🖋 رضا امیدی

🔸ارباب‌رجوعی دفترچۀ فرسوده‌ای را روی میز می‌گذارد برای تعویض [در کارگزاری شماره 17 تأمین اجتماعی؛ نزدیکترین کارگزاری به سازمان تأمین اجتماعی]. کارمند کارگزاری می‌گوید: «چِندِشم می‌شه به این دفترچه دست بزنم. خودت کد بیمه‌ات را بخون». بارها شاهد چنین برخوردهایی در کارگزاری‌ها و شعب تأمین اجتماعی با بیمه‌شده‌ها بوده‌ام. کارگزاری‌هایی در فضاهایی بسیار محدود که گاه صف انتظار آن‌ها به بیش از 200 نفر می‌رسد، در تابستان با یک کولر، یک آبسردکن، و یک لیوان یک‌بار مصرف! صندلی‌های کثیف، و ... برخی شعب (نظیر شعبۀ 22 در خیابان قائم‌مقام) جلو هر کارمند یک پرده کرکره آویزان است و هرگاه تشخیص دهند، پرده را پایین می‌کشند. یک‌بار در همین شعبه شاهد بودم که کارمندی در پاسخ به بیمه‌شده گفت: «حوصلۀ توضیح بیشتر ندارم» و پرده را پایین کشید. چنین برخوردهایی را بارها در شهرهای دیگر (بوشهر، بندرعباس، و شیراز) هم مشاهده کرده‌ام.

🔸بنا به تحلیل کارشناسان سازمان، کارگزاری‌های تأمین اجتماعی اساساً رانتی است برای مدیران بازنشستۀ این سازمان و ازاین‌رو این مدیران با انواع بازی‌ها و براساس روابط پیشینی خود سعی می‌کنند برای حفظ منافع بیشتر، اجازۀ توسعۀ این کارگزاری‌ها را ندهند و در برابر توسعۀ اتوماسیون سازمان نیز مانع‌تراشی کنند. کارشناسان عالی سازمان تأمین اجتماعی مدام دربارۀ اهمیت نظام بیمه‌ای به‌دلیل نوع رابطۀ حق‌محور با بیمه‌شدگان تأکید می‌کنند (اینکه بیمه‌شده‌ها چون تأمین‌کنندگان مالی سازمان هستند در مواجهه با سازمان ذی‌حق هستند و ما مکلف به ارائه خدمات مطلوب به آن‌ها)، اما واقعیت این است که پیشانی این سازمان (شعب و کارگزاری‌ها) که بیشترین سطح ارتباط را با بیمه‌شده‌ها دارند، چنین تصویری را بازنمایی نمی‌کنند.

🔸مسائل سازمان تأمین اجتماعی در سه سطح سیاسی، سازمانی، و عمومی صورت‌بندی می‌شود. تردیدی نیست که در وضعیت امروزۀ ایران سطح سیاسی مناسبات سازمان بسیار تعیین‌کننده است (هرچند سازمان در این زمینه نیز بسیار بد عمل کرده است)، اما تصویر یک سازمان تاحدزیادی به سطوح عمومی و سازمانی نیز بستگی دارد. طی سال‌های اخیر، سازمان تأمین اجتماعی بسیاری از ناکارآمدی‌های مدیریتی و سازمانی خود را پشت برجسته‌شدن سطح سیاسی پنهان کرده است. اما مدیران سازمان برای بازسازی تصویر مخدوش‌شدۀ سازمان باید به‌طورجدی برای افزایش کارآمدی و اصلاح رابطۀ خود با بیمه‌شده‌ها فکری کنند. سازمان مدام بر ضعف فرهنگ بیمه‌ای ایرانیان تأکید می‌کند و در این راستا حتی تلاش دارد از طریق کتب درسی از سنین دانش‌آموزی فرهنگ‌سازی کند، اما به‌نظر می‌رسد باید آشنایی کارکنان و کارگزاران خود با فلسفۀ نظام بیمه‌ای و حداقلی از کدهای رفتاری را در اولویت قرار دهد.

🌐 شبکه جامعه‌شناسی علامه
@Atu_Sociology