🔅: طرحی برای تعویق و تعمیق بحران. 🖋 علی معظمی

🔅 #کارورزی : طرحی برای تعویق و تعمیق بحران
🖋 علی معظمی

📍 فعالان کارگری تا به حال نقدهای فراوان و بجایی به این طرح وارد کرده‌اند از جمله مهمترین آنها می‌گوید که این طرح در جهت ارزان‌سازی نیروی کار است: مطابق تبصره ۱ ماده ۵ دستورالعمل اجرایی، واحدهای پذیرنده در بخش غیر کشاورزی می‌توانند تا یک چهارم نیروی کار (به ازای هر ۳ شاغل بیمه یک کارورز) و در بخش کشاورزی به ازای هر ۲ شاغل بیمه یک کارورز بپذیرند. این به معنای آن است که در مدت قرارداد پذیرندگی کارورزی بین ۲۵ تا ۳۰ درصد شاغلان این واحدها ممکن است کارورزان باشند که بدون بیمه و با دستمزدی نامعین که سقف پرداختی‌اش حداکثر به یک سوم حداقل حقوق می‌رسد کار می‌کنند. طبق بند ۳ «توافق‌نامه» فوق‌الذکر کارورز متعهد می‌شود که هر کاری را در حوزه تخصص دانشگاهیش به او ارجاع می‌دهند انجام دهد؛ مستقل از اینکه آموزشی در کار باشد یا نه. این یعنی بیست و پنج تا سی‌درصد شاغلان این واحدها کسانی خواهند بود که از شمول قانون کار، حداقل دستمزد و بیمه خارجند و همین شرایط را برای بقیه هم دشوارتر می‌کند.

🔸طرح کارورزی به دو معنا چیز جدیدی نیست: نه تنها این طرح صورت‌بندی راهکارهایی است که پیش از این در طرح استاد شاگردی و بعد بخش‌هایی از برنامه ششم توسعه آمده بود بلکه باید گفت که این طرح برگرفته از تجربه سال‌ها استثمار دانش‌آموختگان توسط شرکت‌های مختلف در بخش‌های تولیدی و خدماتی است. رویه‌ این شرکت‌ها این بوده است که به پشت‌گرمی لشکر ذخیره بیکاران، دانش‌آموختگان را برای کار در دوره‌های چندماهه به صورت آزمایشی می‌پذیرند: بدون پرداخت بیمه و حداقل حقوق و بدون قرارداد و رعایت محدودیت‌های ساعت کار.

🔸دانش‌آموختگان به چشم‌داشت دریافت سابقه کار و اشتغال احتمالی این وضعیت را می‌پذیرند. نتیجه این است که پس از ماه‌ها کار سخت عذر بسیاریشان خواسته می‌شود و با کسانی همانند خود جایگزین می‌شوند و پس از چند سال کار به این شکل نه درآمدی دارند و نه بیمه‌ای. حال طرح کارورزی می‌خواهد برای همه دانش‌آموختگان به بخشی از این رویه غیرقانونی پوشش قانونی بدهد.

🔸می‌توان گفت این طرح فقط با چشم‌پوشی بر مقوله امنیت اشتغال و چشم‌پوشی بر سازوکارهای نظام دانشگاهی قابل ارائه بوده است. در اغلب رشته‌های دانشگاهی که ممکن است موضوعشان قرابتی با کار سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای داشته باشد دوره‌های کارآموزی ضمن تحصیل پیش‌بینی شده است که هدف‌گذاریشان بی‌نیاز از توضیح است. چرا دوره‌های کارآموزی ضمن تحصیل نباید اهداف الف و ب را برآورده کنند ولی طرح کارورزی می‌تواند چنین کند؟

🔸چشم‌پوشی نسبت به وجود و کارآیی سازوکارهای موجود، به علاوه فقدان تعهد در قبال کارورزان، و تفاوت غیرموجه در همان پرداخت‌های اندک بین چند شهر با بقیه ایران، شفافیت‌نبودن و ابهامی که در تمام موارد به ضرر متقاضیان شرکت در طرح تمام می‌شود نشان می‌دهد طرحی که مدام جامه عوض کرده و از دولت احمدی‌نژاد تا دولت دوم روحانی پیش آمده است حاکی از سیاستی کلان‌تر از سیاست‌های این دولت یا آن دولت است. ارزان‌سازی نیروی کار به این شیوه صرفاً ارزان‌سازی نیست بلکه حرکت به سمت بی‌معنا کردن حداقل دستمزد و شمول بیمه است. برداشتن تدریجی مرزهای حداقل دستمزد یعنی آزاد کردن قیمت نیروی کار در بازار؛ دستاوردی که در صورت تحقق طرح کارورزی با همه ابهام‌هایش در آن وضوح دارد.

🔸اینجا دولت به کارفرما یارانه می‌دهد جای دیگر هم به بخش‌های غیر مولد، و با این همه باز گفته می‌شود که مشکل اشتغال سرمایه‌گذاری است. بخش بزرگی از بودجه‌های سالانه و بودجه‌های پیش‌بینی شده در قالب برنامه‌های توسعه به دستگاه‌هایی تخصیص داده می‌شود که با هیچ تعبیری مولد نیستند بلکه قرار است ضامن کارکردهایی ایدئولوژیک باشند. تبلیغاتی که غایت فعالیت این دستگاه‌هاست قرار است شهروندان را به مشروعیت و کارآمدی سیستم قانع کند. می‌شود پرسید که چرا سیستم در عوض نمی‌خواهد با برگرداندن این پول‌ها به چرخه تولید رضایت شهروندان را از راه فراهم‌کردن اشتغال آبرومندانه کسب کند؟

نسخه کامل یادداشت در سایت میدان:
https://meidaan.com/archive/40192

#بیگارورزی

🌐جامعه‌شناسی علامه
@Atu_Sociology