✅ در دادگاه خانواده.. ✍ فاطمه موسوی ویایه

✅ در دادگاه خانواده

✍ فاطمه موسوی ویایه

خواهر یکی از دوستان صمیمی برای گرفتن طلاق، ناچار از مطالبه مهریه شد تا شوهر خیانتکار را به طلاق راضی کند. حین روند اداری مطالبه مهریه و گرفتن وکیل با این مساله روبرو شد که برای مطالبه دویست سکه مهریه اش، باید مبلغ 31 میلیون تومن به حساب قوه قضاییه واریز کند! یک زن خانه دار که تا دیروز نفقه اش برعهده شوهرش بود و هزینه وکیل را هم با قرض پرداخته، از کجا می تواند چنین مبلغ هنگفتی تهیه کند؟

اینجاست که راهکار حقوقی می گوید باید به دادگاه درخواست اعسار از پرداخت هزینه مطالبه مهریه بدهد و لااقل دو شاهد غیرنسبی بیاورد تا در روز مشخص به دادگاه خانواده و نزد قاضی بروند و شهادت دهند این زن خانه دار بوده و ممر درآمدی نداشته و توان مالی پرداخت چنین هزینه ای را ندارد. وکیل بر حضور شاهد مرد اصرار داشت زیرا در محصر دادگاه، شهادت یک مرد وزن بالاتری دارد حتی در مورد زندگی، فعالیتها و توان مالی یک زن!

من یکی از شاهدان بودم، قاضی کارت ملی مرا گرفت و مشخصات را ثبت کرد و دو سوال که چند سال است ایشان را می شناسید؟ آیا خانه دار است؟ و همین. نه قسم خوردن، نه اخطاری برای شهادت دروغ، نه سوالات بیشتر درباره مدعی تا مشخص شود واقعا او را می شناسم یا نه!

کسانی که چنین روند دادرسی را چیده اند متوجه ناکارامدی، کاغذبازی و هزینه گزاف این شیوه دادرسی نیستند؟ در جامعه سنتی و روستایی افراد همدیگر را می شناختند و از کار و بار هم خبر داشتند پس شهادت دادن در محضر قاضی هم توجیه داشت، اما در دنیای امروز فقط کافی است تا حسابهای بانکی و فیش حقوقی فردی چک شود تا شغل و میزان درآمد و حتی ثروت او مشخص شود و نیاز به شهادت دیگران نیست، آن هم وقتی شهادت دروغ راحت و بدون عواقب کیفری است. اساسا چرا به شهادت مرد درباره یک زن، وزن بیشتری می دهند؟ چطور یک زن نجیب (مطابق با الگوی سنتی) ممکن است دوستان مردی داشته باشد که از جزئیات زندگی او آگاه باشند و به نفع او شهادت دهند؟

به راحتی می توان این مرحله کاغذبازی را کاست: از آنجا که فقط 20 درصد زنان ایرانی شاغل هستند و اصلا اشتغال زن بدون اجازه شوهر ممکن نیست، می توانند از ابتدا فرض را بر خانه دار بودن زن و اعسار او بگذارند یا می توان هزینه دادرسی مهریه را از مرد طلب کنند و اثبات عدم اعسار زن را برگردن مرد بگذارند یا می توانند دعوی مهریه را از شمول دعاوی مالی نیازمند پرداخت درصدی از هزینه دادرسی خارج کنند. راهکارهای کشورهای غربی درباره پرداخت هزینه توسط شرکتهای حقوقی در ازای درصدی از مبلغ نهایی و ... بماند.

اما اینها اصلاحات کوچکی است، باید در کل فرایند دادرسی اختلافات خانوادگی تجدیدنظر کرد، باید پرسید چرا زن برای طلاق گرفتن ناچار از مطالبه مهریه است تا با واگذار کردن تنها اهرم فشاری که دارد، مرد را به طلاق راضی کند؟

🌐شبکه جامعه شناسی علامه

@Atu_sociology