درس‌های اقتصادی و رفاهی از فاجعه. ✍🏻محسن زارع

درس های اقتصادی و رفاهی از فاجعه #پلاسکو
✍🏻محسن زارع

حادثه پلاسکو را می توان به جرات بدترین حادثه انسانی در سال 1395 دانست. پنج شنبه 30 دی ماه این ساختمان 54 ساله که مرکز اصلی تولید و فروش البسه در تهران محسوب می شد آتش گرفت و باعث به وجود آمدن جو سنگین روانی نه تنها در تهران بلکه در تمام کشور شد. همزمان عملیات آوار برداری و نجات بازماندگان شروع شده که با وجود چند روز از گذشت این رویداد هنوز این اقدام به پایان نرسیده است.
در این میان تحلیل گران و مسئولین به تحلیل پیامدهای این حادثه پرداخته اند و نهادهای مسئول وظایف خود را در قبال بازسازی ساختمان و تحت پوشش قرار دادن بازماندگان اعلام داشته اند ولی نکته ای که در این بین مغفول مانده و یا کمتر به آن پرداخته شده است مسئله بحران به وجود آمده برای صنعت پوشاک ملی و همچنین شاغلان و کارگرانی است که در این ساختمان در این زمینه کار می کرده اند برای همین لازم می دانیم به نکاتی در این مورد اشاره کنیم:
1. بازار پلاسکو یکی از عمده ترین تولید کنندگان پوشاک در کشور بوده است و در آن افراد زیادی از صاحبان کارگران و فروشندگان لباس، تا کارگران اشتغال داشته اند و گمان این وجود داشته است که با وقوع این حادثه صنعت لباس دچار اخلال می شود و در نوروز امسال کشور با کمبود لباس مواجه می شود. بنابر گفته‌های مجتبی درودیان رئیس اتحادیه پیراهن‌دوزان 70 درصد از واحدهای صنفی ساختمان پلاسکو عضو اتحادیه پیراهن دوزان بوده اند و بیش از 400 واحد صنفی در این ساختمان مشغول فعالیت بوده اند که با وقوع این حادثه خسارت بزرگی به صنعت بزرگ کشور وارد می شود .اما بسیاری از صاحب نظران دیگر معتقدند که برای تامین پوشاک شب عید نگرانی وجود ندارد و پوشاک تولیدی در انبارهای خارج از ساختمان انبار شده است .
2. در زمینه رفاه اجتماعی ما با دو نوع حمایت رسمی و داوطلبانه روبرو هستیم. حمایت رسمی حمایتی است که توسط نهادهای متولی رفاه اجتماعی ارائه می‌شود و می توان شرکت های بیمه‌ای، سازمان تامین اجتماعی و... را نام برد. اما یک شکل دیگر حمایت حمایت‌های غیررسمی یا داوطلبانه است که می تواند موجب ثمرات زیادی برای یک جامعه آسیب دیده داشته باشد
3. بازار پوشاک کشور مثل بسیاری دیگر از اصناف، با مشکلات واردات بی‌رویه پوشاک دست به گریبان بوده به طوری که بیشتر پوشاکی که در بازار عرضه شده پوشاک تولیدی در کشورهای آسیای شرقی مثل چین و تایوان بوده و این یکی از علل آسیب پذیری تولید ملی شده است. با توجه به شکل حمایت غیر رسمی در تامین رفاه اجتماعی، گروه های مردمی و داوطلبانه در قالب شبکه های اجتماعی، همایش های محلی و... باید به سرعت خرید پوشاک ایرانی و تولید ایران را ترویج کنند. دو مزیت عمده ای که این کار دارداین است که اولا، اگر تقاضایی درحد قابل توجه برای پوشاک ایرانی به وجود بیاید و انبارهایی مثل انبار پوشاک پلاسکو به طور عمده در بازار عرضه شود نقدینگی صاحبانی که کسب و کار خود را از دست داده اند، تا حد زیادی برآورده می شود که می تواند بسیاری از محرومیت هایی که ممکن بود دچار آن شود از بین برود، ثانیا مزیت دیگری که این شکل از حمایت و کمپین ها می تواند به وجود آورد تمرینی برای حمایت از تولید ملی و کمک در نهادینه کردن تولید ملی خواهد بود هرچند اقدامات دفعی و کوتاه مدت در این زمینه اثری ندارد و باید از موفقیت هایی که این طرح به دست می آورد استفاده نمود.
4. در زمینه #جامعه‌شناسی اقتصادی بازارها، عواملی مثل نظام عقاید، فرهنگ بومی، ذائقه ها و رویدادهای مختلف انسانی، فرهنگی و اجتماعی بر انتخاب کالا و انتخاب بازار خاص موثر هستند. جامعه مدنی و تشکل های خودمختار باید به خوبی از این مسئله استفاده کنند تا بتوانند با معرفی پوشاک تولید ساخت ایران، جامعه را حتی در سطح حداقل به خرید این کالاها سوق دهند. این رویداد از آنجا که رویدادی انسانی و حساس بوده و موجب جو سنگین عاطفی در تهران و کشور شده، اگر جامعه مدنی به سرعت و با کارآمدی بالا به این سو برود، نتایج بسیار خوبی را می تواند نه تنها در مورد مشاغل تولیدی لباس پلاسکو، بلکه تولیدی های لباس در سرتاسر کشور به وجود آورد.
5. وظیفه دیگری نظام رفاهی، تامین درآمد و به عبارتی حفظ سطح درآمد گروههایی است که در این حادثه آسیب دیده اند، به همین دلیل سازمان تامین اجتماعی و دیگر نهادهای مسئول باید بلافاصله در زمینه شناسایی آسیب دیدگان و تامین بیمه‌ای افراد اقدام کند، و باید این نکته را مدنظر قرار داد که این کار باید با کمترین پیچیدگی بوروکراتیک و به صورت به وقوع بپیوندد تا بتواند این نقش را به خوبی ایفا کند.
6. در پایان باید گفت، وظیفه حمایت‌های اقتصادی و اجتماعی در مورد بازماندگان و صاحبان مشاغل تولیدی پلاسکو باید وظیفه ملی تلقی گردد و افراد و جامعه مدنی و دولت باید هر کدام چه به شکل مستقل.

جامعه‌شناسی علامه
@Atu_Sociology