♦ گرگ و میش روزگار دانشگاه♦. سایه:

♦ گرگ و میش ِ روزگار ِ دانشگاه♦
(در برآمدن ِ تیپ ِ "بروکرات ِ دانشگاهی" و جوانه‌های "علوم انسانی منتقد")

1
سایه:
شرایط دانشگاه‌ها و نظام آموزش عالی بحرانی است: تنها ده درصد از دانشجویان وزارت آموزش عالی، "رایگان" تحصیل می‌کنند. یعنی 90 درصد از دانشجویان برای تحصیل خود شهریه پرداخت می‌کنند (اگر جمعیت دانشجویان دانشگاه آزاد را هم به این جمعیت اضافه کنیم، درصد دانشجویان ِ مشمول تحصیل رایگان به کمتر از 5 درصد میر‌سد). این یعنی دست فقرا و طبقه‌ی متوسط از دانشگاه کوتاه خواهد شد. میل به "رفتن" به هر قیمت، و "خارجی کردن مدرک" مثل سیل، بخش اعظم دانشگاهیان را با خود برده است. کیفیت تحصیل در دانشگاه‌ها روز به روز رقیق‌تر می‌شود. "#تیپ‌_بروکرات" در اساتید دانشگا‌ه‌ها به تیپ غالب بدل شده است: تیپی بی‌توجه به تخصص، کاسب‌کار، نمایشی، پروژه‌گیر قهار، همه فن حریف، غیر منتقد. تیپ همیشه برنده. همه جا حاضر. «استاد معظم» و «پژوهشگر ارجمند». خالی از معنا. هم‌پیمان با قدرت. و خالی از درد. (در حوزه هم رشد همین تیپ را در قامت طلاب و اساتید بروکرات شاهدیم).

2
روشن:
اما این تصویر ِ سیاه و دردآور، تنها اتفاق در حال رخ دادن در دانشگاه نیست: اتفاقات روشنی هم هست. از این خاکستر، جوانه‌هایی در حال سربرآوردن‌اند. جریانی در بیرون از دانشگاه، از تحصیلکردگان علوم انسانی سربرآورده که نه به میل "هیأت علمی شدن"، که به دنبال یافتن درمان و تغییر وضعیت است. جریانی در حاشیه اما قوی که کار جمعی را بلد است، خوب می‌خواند، از ناملایمات فرار نمی‌کند، عاشق خارج رفتن به هر قیمتی نیست، ایران را دوست دارد، از غالب اعضای هیأت علمی صاحب منصب و عنوان‌دار باسوادتر است، آداب ِ آموختن را می‌داند و می‌آموزد اما تسلیم ِ عنوان‌ها و القاب و سلطه‌ی چهره‌های مشهور و قدرت و اقتصاد نمی‌شود. آزاده است. به "نقد" منصفانه و جسورانه بیش از هر چیز دلبسته است. به منافع شخصی‌اش نمی‌اندیشد. و از همه مهمتر، "درد" را می‌شناسد.

3
سایه - روشن:
من در این تصویر دوگانه، بیش از فاجعه، "امید" می‌بینم. دانشگاه به معنای رسمی آن شاید روزهای خوبی در پیش نداشته‌باشد، شاید همچنان زیر سلطه‌ی "میان‌مایگی" چهره‌های کاسب مسلک باقی بماند، اما جریانی در علوم انسانی ایران در حال شکلگیری است که مرا به آینده‌ی علوم‌انسانی ایران امیدوارم می‌کند. خواهیم دید..

4
اگر می‌خواهید با برخی از این چهره‌ها آشنا شوید و امیدی را که من احساس می‌کنم، لمس کنید، به فایل صوتی زیر گوش کنید: سخنرانی #آرمان_ذاکری در همایش "اکنون، ما و شریعتی"؛ تمام آنچه در #روشنا ی این تصویر گفتم، در این سخنرانی آشکار است؛ یا به تحلیل‌های #محسن_حسام_مظاهری نگاه کنید. این جوانه‌ها، کم نیستند.

5
فردای علوم انسانی ِ منتقد ایران روشن است. گرچه امروز، این روشنی از دانشگاه دریغ شود. ترسی نیست. فردا، نه از آن ِ تیپ‌های بروکرات ِ پرمدعای همیشه برنده، که از آن ِ درد ِ عالمانه‌ی این جوانان ِ امروز است.

🌐 شبکه جامعه‌شناسی علامه
@Atu_Sociology