✅واقع‌بینی فوتبالی: آنگونه که هستیم.. 🖊امیر ناظمی (هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی)

✅واقع‌بینی فوتبالی: آنگونه که هستیم

🖊امیر ناظمی (هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی)

⭕️رویاهای محال

رویای بهارانه‌اش آن بود که «حاکمان از رویاهای محال دست بردارند و به رویاهای ممکن بیاندیشند»! این‌ها رویاهای محمدامین قانعی‌راد بود؛ که در مراسم خاکسپاری‌اش در آخرین سکانس‌های فیلم یادبودش پخش شد. مراسمی که روز یکشنبه در جمعی بزرگ و غیرمتداول از دانشگاهیان کشور برگزار شد.

رویای قانعی‌راد که سال‌ها رئیس «انجمن جامعه‌شناسی کشور» بود، رویایی بزرگ است و البته هنوز ممکن و باورپذیر! قانعی‌راد درست تشخیص داده بود و این آخرین سکانس تکان‌دهنده از رویاهای یک جامعه‌شناس بود.

ناامیدی نتیجه‌ی مستقیم انتظاراتی است که محقق نشده‌اند. انتطاراتی که ما فکر می‌کنیم به زودی روی خواهد داد، اما دریغا که اتفاق نمی‌افتد.

وقتی انتظار داریم که شغلی را پس از تحصیل در دانشگاه به دست آوریم و هیچ شغلی متناسب با انتظار خود پیدا نمی‌کنیم، ما ناامید می‌شویم. درست به مانند جامعه‌ای که به انتظارات تغییراتی، دست به انتخاب‌هایی می‌زند و زمانی که انتظاراتش تحقق پیدا نمی‌کنند، ناامید می‌شود.

ناامیدی فاصله‌ی میان انتظارات ما با واقعیت جهانی است که در آن زندگی می‌کنیم. هر چقدر این فاصله بیشتر باشد، ناامیدی بیشتر است.

هرچقدر «رویاهای محال» بیشتری به جامعه‌ای تزریق شود، درست مانند آن است که ناامیدی در آن جامعه تزریق شده باشد.

درست همان زمانی که عده‌ای فکر می‌کنند با بزرگ‌تر کردن رویاهایشان و آرزوهایشان، امید را به یک جامعه تزریق می‌کنند، نمی‌دانند که «رویای محال»‌ یعنی «ناامیدی‌های بزرگ» در روزهای آینده!

⭕️فوتبال تمرین واقع‌بینی
ملت‌ها همیشه نیاز دارند تا فاصله‌ای عمیق میان رویاهایشان و واقعیت‌شان نباشد. هم باید رویا داشت تا انگیزه‌ی رشد به دست آورد و هم باید واقع‌بین بود تا دچار ناامیدی نشد.

به همین دلیل است که ملت‌ها سخت نیازمند آن هستند که جایگاه واقعی خود را بازبشناسند. نیازمند آیینه‌هایی که تصویر بدون روتوش آن‌ها را به خودشان نشان دهد؛ و ملتی خوشبخت است که بتواند به دور از توهم‌ها و رویاهای خیلی دور، به واقعیت‌ها نگاه کند.

ما آرزوهای بزرگ داریم؛ مثل آرزوی قهرمانی در جام جهانی! اما فوتبال برای ما بیش از یک ورزش است. فوتبال همان پدیده‌ای است که هم آرزوهای ما را پرورش می‌دهد و هم واقع‌بینی ما را!

آرزوی قهرمان شدن، مانع از دیدن واقعیت‌ها نشده است. وقتی ما در جام جهانی ۲۰۱۴ در دقیقه‌ی پایانی با شوت مسی از آرژانتین بزرگ تنها با یک گل باختیم، به خودمان بالیدیم! ما واقع‌بین بودیم و خوب می‌دانستیم به قول فردوسی‌پور «چقدر خوبیم ما»!

فوتبال برای ما آیینه‌ی واقع‌بینی شده است، ما خوب می‌دانیم که باخت از اسپانیا، دور از انتظار نیست. ما خوب می‌دانیم که همین بازی کردن با اسپانیا به قول محمد فاضلی عزیز زیستن در گروه زندگی است! ما آن‌چنان که واقعیت جایگاه خود را می‌دانیم و می‌پذیریم، یعنی ما میل به توسعه داریم.

⭕️فرصت واقع‌بینی

1️⃣واقع‌بینی در تضاد با توهم و رویاهای محال است؛ و توهم سرآغاز ناامیدی و ویرانی. تنها واقع‌بینی است که می‌تواند نقطه‌ی شروع هر توسعه‌ای باشد.

2️⃣کسانی که به تزریق آرزوهای بزرگ به جای واقعیت مشغول هستند؛ همان کسانی هستند که برآورد اشتباه از جایگاه یک ملت ایجاد می‌کنند. مردم اما در فوتبال نشان داده‌اند که چطور میان آن آرزوهای بزرگ و این واقعیت آشتی برقرار کنند. آن‌ها خوب می‌دانند برای چه خوشحالی کنند و برای چه غمگین!

3️⃣فوتبال نشان می‌دهد مردم ایران واقع‌بینی دارند. ما شکست در بازی مقابل آرژانتین را نیز به صورت واقع‌بینانه‌ای پذیرفتیم و حتی از فوتبالیست‌هایمان استقبال کردیم؛ اما از آرزویمان دست نکشیده‌ایم و هر دوره بهتر از گذشته پیش خواهیم رفت.

4️⃣واقع‌بینی به معنای قبول شکست نیست. بدون شک ما می‌جنگیم برای پیروز شدن در برابر اسپانیا، و همین واقع‌بینی‌مان شاید بتواند ما را حتی به بردی شیرین برساند! اما نمی‌گذاریم دچار توهم شویم. توهم اگر داشته باشیم، باخت در یک بازی می‌تواند دردناک‌تر و شکننده‌تر از هر شکستی باشد.

🔷توسعه از همین نقطه آغاز می‌شود: شناختن جایگاه خود و تلاش برای بهبود آن جایگاه! دست برداشتن از رویاهای محال و رو آوردن به رویاهای ممکن و باورپذیر!

🌐شبکه جامعه شناسی علامه
@Atu_sociology