شبکه جامعهشناسی علامه 📍 بررسی تحلیلی جامعهشناختی و سیاستگذاری اجتماعی پشتیبانی و ارتباط با ما⬇️ ☑️ @Atu_Sociologier اینستاگرام: 📸 Instagram.com/atu_sociology
🔴 زیباسازی فاشیستی.. درباره‌ی طرح جمعآوری متکدیان، معتادین و کودکان کار.. ✍🏼 بشیر خادملو
🔴 زیباسازیِ فاشیستی
درباره‌ی طرح جمعآوری متکدیان، معتادین و کودکان کار
✍🏼 بشیر خادملو
🔹ولی‌الله شجاع‌پوریان، معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، در گفتگو با خبرگزاری فارس، از طرح جامعی در خصوص مسائل اجتماعی خبر داده که به موجب آن، وظائفِ دستگاه‌های قانونی مختلف مشخص شده و شهرداری تهران وظیفه‌ی «جمعآوری و غربال‌گری» کودکان کار، معتادین متجاهر و متکدیان را به عهده خواهد داشت. او همچنین گفته: «بعد از غربال‌گری، اگر فردی بیمار باشد، وزارت بهداشت تکلیف قانونی برای درمانش دارد، همچنین اگر متکدی‌ای اهل تهران نباشد، باید دادستان حکم به بازگشت وی بدهد». در خصوص «شهرِ بدون گدا» گفته «چون این معضل اجتماعی چهره‌ی شهر را نازیبا کرده است شهرداری تهران بنا دارد تا با انرژی بیشتری شهر را از تکدی‌گری پاک کند» (به نقل از خبرگزاری فارس). در اظهارنظری دیگر، محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران، گفته برای آن که بتوانیم ظاهر تهران را حفظ کنیم باید مسئله‌ی معتادین متجاهر را حل کنیم: «لباس شیک برای آنها تهیه کرده و لباس برند بر تن آنها بپوشانیم. می‌توانیم آنها را تروتمیز کنیم و حتی ریش‌شان را بتراشیم» (به نقل از خبرگزاری ایلنا)
🔹ما در این جا با قسمی «حق‌زدایی» و «ناشهروندسازیِ» نظام‌مند سوژه‌های انسانی مواجهیم. این افراد که متعلق به ناتوان‌ترین و آسیب‌پذیرترین اقشار اجتماعی هستند و پیشاپیش به واسطه‌ی شرایط اقتصادی‌شان از کمترین درجه‌ی شهروندی برخوردارند بناست و به گونه‌ای نظام‌مند و به واسطه‌ی رویه‌هایی قانونی و اجرایی از شهر حذف یا پنهان شوند. حق‌زدایی و ناشهروندسازی که در این جغرافیا، تاریخی طولانی دارد این‌بار نه به بهانه و میانجی دال‌هایی چون امنیت ملی، نظم عمومی، وجدان عمومی و چیزهایی از این دست، بلکه به واسطه‌ی دالی ظاهراً خنثی و نرم به نام «زیباییِ» شهر صورت‌بندی می‌شود. این فرایند را، حداقل در سطحِ طرحی که اخیراً تهیه شده، بی شک می‌توان قسمی «زیباسازی فاشیستی» نام‌گذاری کرد، ایجاد هارمونی و ریتمی هماهنگ و منظم در سیمای شهر با حذف عناصرِ «بدمنظر» و زوائد بصریِ انسانی، منطقی که بی‌شباهت نیست به منطقِ پروژه‌های این سال‌های سازمان زیباسازی شهرداری تهران در خیابان‌های ناصرخسرو و انقلاب تحت عنوان «پیرایش شهری و حذف زوائد بصری». در این طرح، عناصر مادی بدمنظر، دیوار نوشته‌ها، دیوارهای قدیمی، عناصر نامتجانس، تابلوهای ناهماهنگ، اغتششات و آشفتگی‌های بصری و ملحقّات نمای مغازه و خیابان، هرکدام که هارمونی بصری خیابان و سیمای شهر را به چالش کشیده‌اند هماهنگ‌سازی و پیرایش خواهند شد. در طرحِ جمعآوری متکدیان و معتادین و کودکان کار نیز ابتدا عناصری نه مادی بلکه «انسانی» به عنوان عناصری نازیبا، بدمنظر و آشفته و البته «بیمار» و «غیربهداشتی» پروبلماتیزه شده و شهرداری، پلیس و دادستانی و در بهترین حالت، بهزیستی و ادارات بهداشت به سراغ‌شان خواهند رفت. بیایید این منطقِ خطرناک و ترسناک را تا انتهایِ منطقی آن پیش برده و تصور کنیم به چه منتهی خواهد شد: حذف یا زیباسازی ِافلیج‌ها، فواحش، کارگران ژنده‌پوش و دیگر عناصرِ انسانیِ نازیبا. همچنین جمعآوری و غربال‌گری این افراد توسط شهرداری بی‌شباهت به جمعآوری و تفکیک زباله و پسماند‌‌های شهری نیست. به عبارتی، همان‌طور که شهرداری زباله‌های شهر را جمعآوری و تفکیک می‌کند می‌تواند «زباله‌های انسانی» را نیز جمعآوری و غربال‌گری کند و با شناسایی و تفکیک، آنها را به دستگاه‌های دیگر تحویل دهد. امّا شهرداری تهران از این «حذف زیباسازانه» چه چیزی را دنبال می‌کند؟ مایک دیویس در اثر درخشانش «سیاره‌ی زاغه‌ها» در بخشِ «شهرِ زیبا» از این می‌گوید که فقرا و زاغه‌نشینان در شهرهای جهان سوم از رویدادهای بین‌المللی مهم مانند جام جهانی و المپیک یا کنفرانس‌ها و گردهم‌آیی‌های سیاسی و تجاری هراس دارند چرا که حکومت‌ها ترجیح می‌دهند آنها را به عنوان کثافت‌ها و آفت‌های خودشان از میدان دید جهانیان و توریست‌های خارجی دور نگه دارند؛ به همین دلیل یا دورشان حصار کشیده یا سکونتگاه‌شان را پاکسازی می‌کنند. تهران البته رویدادی بین‌المللی را میزبانی نخواهد کرد، با این حال، «تهران» به عنوان مهم‌ترین شهر برای حاکمیت، نماد و «بازنمود»ی از وضعیتِ خودحاکمیت است که می‌کوشد خود را در تهران، تصویرسازی کند؛ تصویری از اقتدار و آبادانیِ ایرانِ اسلامی. داشتنِ شهری سالم، پاک، آباد و دارای هویت و اصالت، از شعارهایِ محوریِ شهرداری تهران طی دهه‌ی گذشته بوده است. با این حال، به جای تلاش برای حذفِ ساختارهای تولید‌کننده‌ی فقر، تبعیض و محرومیت، این معتادین، فقرا، متکدیان و سایر زوائد بصری و عناصرِ نازیبا که چهره‌ی شهر را مخدوش و آشفته کرده‌اند هستند که باید حذف و یا حداقل از «میدانِ دیدِ» تهران خارج شوند.
🌐شبکه جامعه شناسی علامه
@Atu_sociology