‌‍ ✅ مصرف نمایشی؛ نمایش مصرفی!. 🖋 حسین

‌‍ ✅ مصرف نمایشی ؛ نمایش مصرفی !
🖋 حسین #جمشیدی

📍 امروزه بیشتر از هر زمانی شاهد مصرف گرایی و به نوعی مصرف نمایشی در جامعه هستیم . در پی گذار از سنت به مدرنیته و پیشرفت رسانه های جمعی بر نیازهای کاذب بشر نیز روز به روز افزوده شد . در این بین افزایش نیازهای انسان ، شدت گرفتن بیش از پیش چشم و هم چشمی های معمول در خانواده ، باعث شد که مصرف جنبه نمایشی به خود بگیرد . مصرف نمایشی تحت تاثیر عوامل متعددی است . که از جمله آن میتوان به مادی گرایی ، سرمایه فرهنگی ، جهت گیری منزلتی ، سرمایه اقتصادی و منزلت اجتماعی اشاره کرد . در این نوع از مصرف وسایل و کالاها به عنوان نمادی از منزلت و هویت فرد شناخته میشوند همانطور که بودریار در کتاب نظام اشیاء می گوید : مصرف به تنهایی قادر به ارضا یک دسته از نیاز های زیستی نیست ، بلکه متضمن نشانه ها و نماد هاست .

در حال حاضر مصرف تبدیل به روندی شده است که در آن خریدار یک کالا از طریق به نمایش گذاشتن آن کالای خریداری شده از راه های مختلف ، قصد در به وجود آوردن و حفظ یک هویت جدید و مناسب را دارد. به عبارتی دیگر مردم هویت خود را از آنچه که مصرف میکنند می سازند.

این شیوه از مصرف را با شدت و گسترش بیشتر می توان در رسانه ای مانند اینستاگرام مشاهده کرد . انتشار عکس هایی از وسایل لوکس شخصی ، از یک شام پر زرق و برق در یک رستوران خارجی و یا عکس های ادیت شده همراه با آرایش بسیار زیاد و جدیدترین مدل های لباس یک نوع فتوشاپ از زندگی شخصی فرد را در فضایی مانند اینستاگرام نشان میدهد. برای مثال وقتی فردی که در جنوب شهر زندگی میکند به مکانی در بالای شهر میرود با گرفتن عکس هایی با کیفیت خوب و درج لوکیشن در تصویر خود و انتشار آن در فضای مجازی سعی بر آن دارد تا خود را در طبقه اجتماعی غیر از آنچه که به آن تعلق دارد معرفی کند و اینگونه رویای خود را مطرح سازد . اینگونه رفتارها عموما از ناحیه طبقات بالا و مرفه جامعه برای ایجاد تمایز با دیگران آغاز میشود و وقتی به طبقه پایین جامعه سرایت میکند و کارکرد خود یعنی تمایز را از دست میدهد توسط طبقه بالا ترک میشود تا بار دیگر با یک استراتژی جدیدتر به این چرخه مصرفی و ایجاد تمایز بازگردد.

🔸 میتوان کمی از منظر وبلن به آن نگاه کرد :
از نظر وبلن افراد کالاها را مصرف میکنند تا جایگاه اجتماعی خود را به نمایش بگذارند و خود را از طبقات فراتر و فروتر متمایز کنند . از این منظر مصرف به یکی از مولفه های تمایز در جامعه مدرن شهری تبدیل شده است . او معتقد است در ( طبقه تن آسا ) یکی از مهمترین معیارهای مصرف متظاهرانه ، گرانبهایی آن است و فایده مصرف کالا از لحاظ ارزش زیباشناختی به گران بهایی وابسته است. با نفوذ و رواج فرهنگ طبقه تن آسا ، معیارهای زیباشناسی با گران بهایی در هم می آمیزند. بهترین نمونه این آمیزش ، در لباس پوشیدن خودش را نشان میدهد.

🔸 همچنین رونالد اینگلهارت معتقد است که در جوامع سنتی ، مدرن و پست مدرن ارزش ها برای مردم جامعه متفاوت است . و میتوان دلیل مصرف نمایشی را تغییر ارزش های مادی به فرامادی دانست . مادی گرایی در ایران یک ارزش مسلط است و همچنین منزلت اجتماعی براساس پیشرفت دست آوردهای مادی گرایانه تلقی میشود ، به همین خاطر افراد جامعه برای مصرف کالاهای لوکس و نمایشی خود اهمیت بالایی قائل اند.

⚠️ پیامدهای مصرف نمایشی و راهکارهای جلوگیری از آن :

مصرف نمایشی پیامدهای مختلفی برای فرد ، خانواده و جامعه دارد . که از آن جمله میتوان به افزایش بار اقتصادی و هزینه های خانواده ، افزایش تضاد در بین طبقات مختلف جامعه ، و درگیری های زناشویی اشاره کرد .

با توجه با افزایش روزافزون پدیده مصرف نمایشی در جامعه ، ضرورت دارد که ارگان های دولتی هرچه زودتر برای کنترل این پدیده اقدام کنند .

۱_ مهمترين نهادي که در کاهش ميل خانواده ها به مصرف نمايشي نقش دارد، رسانه‌ی ملی به ويژه تلويزيون است که پيشنهاد ميشود تلويزيون از طريق برنامههاي مختلف مانند سريال‌های تلويزيونی، کمتر به نمايش کالاهای لوکس و طبقات مرفه جامعه پرداخته و از ميل خانواده‌ها به مصرف نمايشی اين کالاها بکاهند.
۲_ با توجه به تأثير مستقيم منفی دين در مصرف نمايشي، تقويت باور و اعتقاد ديني مردم نسبت به دين به منظور کاهش اين مصرف، ضروري است.
۳_ درباره ي نقش پايين ثروت و دارايي در کسب منزلت آموزش همگاني انجام شود.

#نویسنده_مهمان

🌐جامعه‌شناسی علامه
@Atu_Sociology