🔸تنگناهای نظام مشروطه، به‌واسطۀ جدال‌های مستمر بین دو حزب عمدۀ مجلس، یعنی اعتدالیون و دموکرات‌ها، طی مجالس دوم۱۲۸۸ و سوم ۱۲۹۳، تشد

🔸تنگناهای نظام مشروطه، به‌واسطۀ جدال‌های مستمر بین دو حزب عمدۀ مجلس، یعنی اعتدالیون و دموکرات‌ها، طی مجالس دوم1288 و سوم 1293، تشدید می‌شد.دموکرات‌ها و به‌عبارت دیگر لیبرال‌های مجلسِ یکم را تقی‌زاده، واعظ سرشناس تبریزی، و سلیمان اسکندری، شاهزادۀ تندرو و یکی از متنفذان جنبش سوسیالیستی طی چهل سال بعدی، رهبری می‌کردند.برادر اسکندری یکی از قربانیان کودتای 1287 بود. دموکرات‌ها قادر بودند 24تا27 نماینده را که اکثرا از مناطق شمالی بودند، گرد هم آورند. این نمایندگان شامل هشت کارمند دولت، پنج روزنامه‌نگار، یک پزشک و پنج روحانی جوان _ سه تن از آنان از خانواده‌های شیخی و یک تن از خانوادۀ سابقا ازلی _ بودند. در برنامه و نشریۀ حزبی آنان _ایران نو_ اصلاحات ارضی، صنعتی کردن، ایجاد راه‌آهن، بهبود وضعیت زنان، حقوق برابری برای اقلیت‌های دینی، لغو امتیازات مالکیت، گسترش آموزش عمومی، پایان بخشیدن به انواع کاپیتالاسیون‌ها، نظام پیشرفتۀ مالیاتی، نظام وظیفۀ ملی، و از همه ضروری‌تر، ایجاد یک دولت متمرکز پایدار برخوردار از وزاری باصلاحیت و ارتش پایدار، گنجانده شده بود.
اعتدالیون به رهبری سپهدار، فرمانفرما، بهبهانی و طباطبایی در برگیردنۀ حدود 43 نماینده بود. این حزب از سیزده روحانی، ده زمین‌دار، ده کارمند دولت، نه تاجر، و سه رئیس قبیله‌ای تشکیل می‌شد. بدین ترتیب، مجلسه به یک باشگاه انحصاری برای اعیان و متنفذان تبدیل شده بود.

✍تاریخ‌ایران مدرن|یرواند آبراهامیان|ترجمه:محمدابراهیم فتاحی


💡 #رسانه شمایید. اگر می‌پسندید، برای دوستان‌تان بفرستید.

🌐 شبکه جامعه‌شناسی علامه
@Atu_Sociology