👶🏻جامعه شناسی کودکی ١. ✍🏻علی طایفی (جامعه شناس)

👶🏻جامعه شناسی کودکی ١
✍🏻علی طایفی (جامعه شناس)

🙆🏻‍♂️مفهوم کودکی از منظر جامعه شناختی اساسا محصول دوران مدرنیزم است. پس از انقلاب صنعتی و رشد سرمایه داری با وجودی که در متون بسیاری از فلاسفه اجتماعی، جامعه شناسان، نظریه پردازان اجتماعی و سیاسی، به حقوق کودک توجه شده و از بهره کشی آنان سخن به میان آمده است، و لیکن کودکی و کودکان بعنوان آنچه که امروزه در کانون توجه جامعه شناسان، روزنامه نگاران، فعالان اجتماعی، جنبش های فمینیستی و حقوق بشری قرار گرفته، امری نوپدید است.

✅ویلیام کورسارو یکی از محققان جامعه شناسی کودکی، می نویسد: تا ۱۸ سال پیش، جای مطالعات مربوط به کودکی و کودکان در جامعه شناسی خالی بود. اما اینک این موضوع بشدت مورد توجه بسیاری از جامعه شناسان قرار گرفته است ( کورسارو، ۲۰۰۵، ص۵). جین کورتروپ می نویسد : کودکان به همان اندازه ای که مورد غفلت بوده اند، به حاشیه نیز رانده شده بودند. در واقع کودکان در نظریه و مفهوم پردازی های جامعه شناختی به دلیل موقعیت تابع و تحت سلطه بودنشان، همواره در حاشیه توجه بوده اند. بدین معنا که کودکان بعنوان بزرگسالان آینده ای نگریسته می شدند که می بایست نقشی را که آنان می خواهند ایفا نمایند و کمتر بعنوان آنچه که خود، هستند مورد توجه قرار می گرفتند. در واقع نیازها و علایق کودکان، همواره بعنوان علامت خطری برای بزرگسالان و بعنوان مسئله اجتماعی تلقی می شد که می بایست چاره جویی شود (کورتروپ، ۱۹۹۳).
دراین میان می توان به مجموعه ای از دلایل وقوع این امر اشاره نمود:

♻️تحولات پس از جنگ جهانی دوم، توجه سازمان های بین المللی از جمله سازمان ملل متحد و کمیسیون های متعدد آن به مقوله آسیب پذیران جنگ بویژه زنان و کودکان، کودکان آسیب دیده، سوء استفاده نظامی از کودکان در جنگ، قاچاق کودکان برای فروش در بازار سکس و کار و حتی اعضای بدن، کودکان خیابانی وبی سرپرست و ... را افزایش داد،

❇️رشد جنبش های مدنی زنان و فمینیستی در بین فعالان حقوق بشر و عدالت خواه و تمرکز عمده توجه آنان به نهاد خانواده، روابط همسری و زناشویی، مقوله آموزش و تربیت کودک، ازدواج و طلاق، آسیب شناسی خانواده و در نهایت، مقوله کودکی در برخی ساختمان های ایدئولوژیک، محصول پرداختن به مادری و زنانگی است.

✳️حضور بیش از پیشِ زنان در حوزه های مختلف جامعه شناسی بویژه در غرب و طرح و پیگیری مسائل کودکان و بررسی و نقد نظریه های جامعه شناسی در این خصوص و انجام پژوهش ها و مطالعات مرتبط نیز دراین راه نقش بسزایی داشت. به تعبیر کورسارو، توجه جامعه شناسان به سایر گروه های تحت سلطه، نظیر زنان و اقلیت ها نیز سبب عطف توجه به کودکان گردید.

♻️رشد ساختار و توسعه دولت و جامعه رفاه و افزایش خدمات و تامین اجتماعی و بهداشت و درمان از یک سو و کاهش نرخ مرگ ومیر اطفال و افزایش متوسط طول عمر و امید به زندگی از سوی دیگر، جوامع مدرن، بویژه جوامع اروپای شمالی و غربی و آمریکای شمالی را با کاهش نرخ زاد و ولد، روبرو ساخت. همزمان با این امر، پدیده سالخوردگی به یکی از مسائل عمده جمعیتی و اجتماعی این جوامع مبدل شد. همچنین با توجه به نرخ رشد منفی و یا بسیار اندک جمعیت در این جوامع، مسئله پویایی و ادامه حیات و بقای این جوامع انسانی در صدر توجه قرار گرفته و لذا کودکان بعنوان سرمایه انسانی و فرهنگی برای تداوم تمدنی این جوامع در محور توجه قرار گرفت.

❎افزایش خدمات بهداشتی نسبی در ممالک در حال توسعه و کاهش نسبی مرگ و میر کودکان در برخی از ممالک فقیر نیز سبب ساز افزایش جمعیت خردسال و عریض شدن ساختار هرم جمعیتی این جوامع گردید. همزمان با آن با رشد نرخ مهاجرت بر اثر فقر، کاریابی، بلایای طبیعی و مصائب اجتماعی، نظیر جنگ و کشتارهای جمعی، زمینه خروج گسترده کودکان از جغرافیای نا امن به جوامع توسعه یافته و امن، تشدید توجه به این مسئله را فراهم ساخت.
ادامه دارد.

🔰از کانال علی #طايفی
#جامعه_شناسی

🌐جامعه‌شناسی علامه
https://t.me/joinchat/AAAAAD-FIxZ3dXAZ8P6lvw