تحریم‌های ترامپ چه فرقی با تحریم‌های اوباما دارند؟.. ✍کورش احمدی. 🔹 روزنامه اعتماد

تحریم‌های ترامپ چه فرقی با تحریم‌های اوباما دارند؟

✍کورش احمدی
🔹 روزنامه اعتماد

🌿دور دوم تحریم‌های ثانویه آمریکا علیه ایران از 13 آبان آغاز خواهد شد. با توجه به برنامه‌ریزی‌های دولت ترامپ، این دور از تحریم‌ها دارای تفاوت‌های بارزی با دور قبلی تحریم‌های ثانویه است که از 1391 آغاز و رسما تا دی 1994 ادامه داشت.

🌿 ویژگی مهم دور قبلی تحریم‌ها این بود که دولت اوباما در مقایسه با کنگره اشتیاق کمتری برای اعمال موثر تحریم‌ها علیه ایران داشت و بیشتر در پی آن بود تا از طریق مذاکره مستقیم با ایران راه حلی برای مسئله هسته‌ای بیابد. اوباما بر این هدف خود از دوره مبارزات انتخاباتی تاکید داشت و با شروع زمامداری‌اش به طرق مختلف، از جمله کنار گذاشتن پیش‌‌شرط‌های دولت بوش، ارسال نامه‌هایی محترمانه برای مقام معظم رهبری و اتخاذ ادبیاتی حاکی از احترام و شناسایی نظام جمهوری اسلامی، کوشید تا مذاکره بر مبنای برد - برد انجام شود.

🌿اعمال تحریم‌ها در دوره اوباما علیه ایران عمدتا با پیشگامی کنگره و اتفاق نظر اعضای دمکرات و جمهوریخواه آن انجام شد و در این رابطه دولت اوباما عمدتا ترمزی در برابر کنگره بود. روندی که منجر به تحریم بانک مرکزی شد، مثال گویایی در این رابطه است.

🌿اصلاحیه‌ قانون بودجه دفاعی (NDAA) که برای این منظور توسط سناتور دمکرات منندز و سناتور جمهوریخواه کرک به سنا داده شد و هدف آن توقف صدور نفت ایران از طریق تحریم سازوکار پرداخت بهای نفت به بانک مرکزی بود، برغم مخالفت دولت اوباما، در آذر 1390 به اتفاق آراء (0-100) تصویب شد. بعد از تصویب این مصوبه که امکان وتوی آن وجود نداشت، باز هم دولت اوباما اصلاحیه‌هایی برای رقیق کردن آن پیشنهاد کرد که در پی اعتراض دمکراتها و جمهوریخواهان عقیم ماند.

🌿در گام بعدی دولت اوباما نظر خود را برای تعدیل تحریم نفتی از طریق یک فرمان اجرایی به عنوان آئین‌نامه اجرای مصوبه سنا در اسفند 1390 اعمال کرد. در این فرمان ضمن تاکید بر لزوم حفظ ثبات بازار نفت، مقرر شد که خریداران نفت ایران که هر شش ماه 18 درصد از خرید خود بکاهند، از تحریم‌ها معاف خواهند بود. این میزان از کاهش نیز مشروط به تداوم ثبات در بازار نفت شد.

🌿با این حال اوباما موفق شد به این بهانه که ایران برنامه هسته‌ای‌اش را ادامه می‌دهد و آماده مذاکره نیست، اتحادی نسبی علیه ایران در سطح بین‌المللی ایجاد کند. شورای اروپا در ژوئیه 2010 تحریم‌هایی تقریبا مشابه تحریم‌های آمریکا علیه ایران تصویب کرد. ژاپن و کره جنوبی دو ماه بعد اروپا را سرمشق قرار دادند و حتی هند هم به تدریج در این مسیر گام نهاد. اقتصاد ایران در دوره سه ساله تحریم‌ها حدود 9 درصد کوچکتر شد و صدور نفت ایران از حدود 5/2 میلیون بشکه به حدود یک میلیون بشکه کاهش یافت.

🌿پایگاه رای اوباما حساسیتی در مورد ایران نداشت. لذا، او بی‌اعتنا به سیاست داخلی آمریکا با دست باز در صدد نیل به توافقی با ایران بود. حال آنکه در دوره کنونی، پایگاه رای ترامپ نسبت به ایران بسیار حساس است و او سخت مقید است که پایگاه رای نه چندان بزرگش را از جمله از طریق نشان دادن جدیت در برابر ایران، اثبات امکان توافق بهتر با ایران و پایبندی به قول‌های انتخاباتی‌اش، حفظ کند.

🌿ترامپ احساس می‌کند که اگر در اعمال تغییراتی در برجام موفق نشود، در سیاست داخلی و انتخابات آتی با مشکل مواجه خواهد شد.

🌿در شرایطی که سیاست دولت اوباما بر تعامل با ایران و اعمال حداقلی از فشار در این رابطه متمرکز بود، دولت ترامپ از ابتدا از "سیاست فشار حداکثری" و "به صفر رساندن" صدور نفت ایران سخن گفته و در این مورد حتی از کنگره تندروتر است.

🌿 این‌بار برعکس ترامپ تقریبا همه دمکراتها و حتی شماری از جمهوریخواهان کنگره موافق با حفظ برجام هستند و این یکی دیگر از تفاوت‌های بسیار مهم دوره کنونی با دوره اوباما است. این‌بار اگر چه به نظر می‌رسد که ترامپ عمدتا با هدف اعمال تغییراتی در برجام از "فشار حداکثری" سخن می‌گوید، اما ظاهرا جناح تندرو‌تری در دولت او دستورکاری فراتر دارد و در عمل به "تغییر رژیم" می‌اندیشد.

🌿البته محتمل است که ترامپ به دلایل تاکتیکی به این جناح تندروتر برای واداشتن ایران به مذاکره میدان داده باشد و خود با اهداف نهایی آنها همسو نباشد.
t.me/EsfandiarKhodaee