‍ ‍ جنگ ارزی چیست و چگونه رخ میدهد. (قسمت اول)

‍ ‍ جنگ ارزی چیست و چگونه رخ میدهد
(قسمت اول)

جنگ ارزی به وضعیتی اطلاق می شود که در آن تعدادی از کشورها عمدا به دنبال کاهش ارزش پول داخلی خود هستند تا اقتصاد خود را تحریک کنند. اگرچه، کاهش ارزش پول، اتفاقی رایج در بازار تبادل ارز خارجی است اما مشخصه جنگ ارزی این است که تعداد زیادی از کشورها به طور همزمان تلاش کنند تا در یک زمان ارزش پول خود را پایین بیاورند.

آیا ما در بحبوحه جنگ ارزی هستیم؟
جنگ ارزی با کلمه ای دیگری نیز به نام "افت ارزش رقابتی" شناخته می شود که بار تهدیدآمیز بودن آن کمتر است. در عصر کنونی که نرخ ارز شناور است و ارزش های واحدپولی بر اساس عوامل موثر در بازار تعیین می شوند، کاهش ارزش پول اغلب توسط بانک مرکزی یک کشور از طریق سیاست های اقتصادی برنامه ریزی می شود که می تواند به اجبار به واحد پولی، تسهیل کمّی پایین تری را اختصاص دهد، مثلا نرخ بهره را کاهش و یا افزایش دهد. این امر موجب شده که جنگ ارزی امروز پیچیدگی بیشتری نسبت به دهه های قبل داشته باشد که در آن ها نرخ ارز ثابت رایج تر بوده و یک کشور می توانسته است ارزش واحد پولی خود را تنها با کاهش "نرخ واحدی" دچار افت کند که ارز آن کشور روی آن تثبیت شده است.

جنگ-ارزی
"جنگ ارزی" اصطلاحی نیست که در دنیای اصیل اقتصاد و بانکداری مرکزی رد و بدل شود، به همین دلیل گایدو مانتگا، وزیر پیشین اقتصاد برزیل، در ماه سپتامبر 2010 زمانی که هشدار داد که جنگ ارزی بین المللی اتفاق افتاده، با سخنان خود آشوب به پا کرد. اما با وجود بیش از 20 کشور که نرخ بهره خود را کاهش داده یا از ماه ژانویه تا آوریل سال 2015 تدابیری اتخاذ کرده اند که سیاست های پولی را تسهیل می کند، سوال بسیار حائز اهمیت این است که آیا ما اکنون در بحبوحه جنگ ارزی هستیم؟

چرا باید یک واحد پولی افت ارزش داشته باشد؟
اگرچه دور از عقل به نظر می رسد اما واحد پولی قوی لزوما جزو بهترین منافع یک کشور نیست. واحد پولی داخلی ضعیف صادرات یک کشور را در بازارهای جهانی رقابتی تر می کند و در عین حال واردات را نیز گران تر می کند. حجم بیشتر واردات رشد اقتصادی را تحریک می کند، در حالی که واردات گران نیز همین تاثیر را دارد زیرا مشتریان محصولات محلی را به جای محصولات وارداتی انتخاب می کنند. بهبود شرایط تجارت عموما به معنای کسری حساب جاری کمتر (یا مازاد حساب جاری بیشتر)، اشتغال بیشتر و رشد سریع تر تولید ناخالص ملی تلقی می شود. سیاست های پولی محرک که اغلب موجب ضعیف شدن واحد پولی می شود، تاثیر مثبتی نیز بر سرمایه یک کشور و بازارهای مسکن دارد که به نوبه خود مصرف داخلی را از طریق اثر ثروت افزایش می دهد.

همسایه ات را فقیر کن
از آن جایی که دنبال کردن رشد ناشی از افت ارزش پول رایج – چه به صورت آشکار چه نهان- کار خیلی دشواری نیست اگر کشور A ارزش پول خود را کاهش دهد، جای تعجب نیست که کشور B نیز از او پیروی کند، و کشور C نیز از کشور B پیروی کند و به همین ترتیب ادامه یابد. این اساس کاهش ارزش رقابتی است. این پدیده به عنوان "همسایه ات را فقیر کن" هم شناخته شده است که به دور از نام گذاری دراماتیک آن، در واقع به این حقیقت اشاره دارد که یک کشور که از سیاست کاهش ارزش رقابتی پول پیروی می کنند قبل از هر چیز به دقت منافع خود را دنبال می کند.

به کانال اقتصاد گلستان به آدرس زیر بپیوندید:
t.me/eghtesadegolestan