❇️ نکاتی از کتاب «هنر تحریم‌ها» (بخش ۲ از ۲: ابعاد مختلف تحریم)

❇️ نکاتی از کتاب «هنر تحریم ها» (بخش 2 از 2 : ابعاد مختلف تحریم)

📌 نویسنده با اشاره به آثار ناخواسته تحریم‌ها که بیشتر به جنبه‌های بشردوستانه مربوط می‌شود به تحریم‌کنندگان در این زمینه هشدار می‌دهد؛ زیرا این امر به کشور هدف امکان می‌دهد تقصیر مسأله را به دوش خارجی‌ها انداخته و دور باطلی از ایجاد تنفر عمیق نسبت به جهان خارج در آن کشور ایجاد کند. مثال وی در این زمینه، نایاب شدن دارو و تجهیزات پزشکی در ایران در سال‌های 2012 و 2013 است که نه به دلیل ممنوعیت معامله بلکه به دلیل پایین آمدن ارزش پول ملی و کاهش عرضه آن‌ها اتفاق افتاده بود. مثال دیگر در این زمینه افزایش قیمت مرغ در سال 2012 بود که اصلاً مورد هدف آمریکایی‌ها نبود بلکه به علت سوء مدیریت اقتصادی و تورم ایجاد شده از ناحیه تحریم‌ها پدید آمد که با خود یأس عمومی را به همراه داشت.


📌 یکی دیگر از آثار ناخواسته تحریم‌ها که نفیو به آن اشاره دارد آن است که تحریم‌ها می‌توانند در کوتاه‌مدت و بلندمدت آثار معکوسی داشته باشند. او در این زمینه، تحریم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از سوی آمریکا را مثال می‌زند. نفیو بیان می‌کند که سیاستگذاران آمریکایی باید نشان می‌دادند سپاه کنشگر بدی است. هدف راهبرد آمریکا این بود که سپاه و ایران را کاملاً به هم‌چسبیده نشان دهد و امکان اعمال تحریم‌های بیشتر بر ایران را به دلیل فعالیت‌های سپاه فراهم کند. در این راستا، آمریکا اعلام کرد که هرگونه معامله خاص با سپاه و مرتبطینش می‌تواند افراد را از سیستم مالی آمریکا جدا کند و همچنین، سپاه را در فهرست‌های سیاه مختلف قرار دادند. اما نتیجه حاصل شده آن بود که در اثر تحریم‌ها سپاه تقویت شد.

📌 نفیو به زعم خود دو عامل را برای توضیح این وضعیت بیان می‌کند: به تعبیر نویسنده، فساد در دوران دولت محمود احمدی‌نژاد تقویت شده بود و افسران سپاه در موقعیت خوبی برای استفاده از فساد موجود و اشغال کانون اقتصاد ایران داشتند. نکته‌ی بعد آن بود که تحریم‌ها و خصومت با سپاه، نظام ایران را بر سپاه بیشتر متکی کرد و آن را مورد حمایت قرار داد. به این‌ترتیب سپاه به قهرمان حاکمیت ایران تبدیل شد و به تعبیر نفیو، منافع اقتصادی ناشی از فعالیت‌های قاچاق را هم به خود اختصاص داد. در نتیجه، رویکرد آمریکا در برابر سپاه توانست میزان قدرت این نیرو را افزایش داده و کنترل این نهاد را بر ایران بالاتر ببرد. ریچارد نفیو، همچنین ادعا دارد که مسئله‌ی تحریم‌های سپاه ممکن است بهره‌مندی ایران از منافع برجام را کاهش داده باشد. از این‌رو تأکید دارد که باید در طراحی نظام‌های تحریم آتی شرایط سپاه پاسداران در نظر گرفته شود.

‌ @eghtesadegolestan