‍ ❇️ نظریهٔ بازی …درسال ۱۹۲۱ یک ریاضی‌دان فرانسوی به نام امیل برل برای نخستین بار به مطالعهٔ تعدادی از بازی‌های رایج در قمارخانه‌ه

‍ ❇️ نظریهٔ بازی


درسال ۱۹۲۱ یک ریاضی‌دان فرانسوی به نام اِمیل بُرِل برای نخستین بار به مطالعهٔ تعدادی از بازی‌های رایج در قمارخانه‌ها پرداخت و چند مقاله در موردِ آن‌ها نوشت. او در این مقاله‌ها بر قابل پیش‌بینی بودنِ نتایجِ این نوع بازی‌ها از راه‌های منطقی، تأکید کرده بود. گرچه بُرِل نخستین کسی بود که به طور جدی به موضوع بازی‌ها پرداخت اما به دلیلِ آنکه تلاشِ پیگیرانه‌ای برای گسترش و توسعهٔ ایده‌های خود انجام نداد، بسیاری از مورخین ایجاد نظریهٔ بازی را نه به او بلکه به جان فون نویمان ریاضی‌دان مجارستانی نسبت داده‌اند. آنچه نویمان را به گسترشِ نظریهٔ بازی ترغیب کرد، توجه ویژهٔ او به یک بازی با ورق بود. او دریافته بود که نتیجهٔ این بازی صرفاً با تئوریِ احتمالات تعیین نمی‌شود. او شیوهٔ بلوف‌زدن در این بازی را فرمول‌بندی کرد. بلوف‌زدن در بازی به معنای راه‌کاری برای فریب‌دادنِ دیگر بازیکنان و پنهان‌کردنِ اطلاعات از آنها می‌باشد در سال ۱۹۴۴ او به همراهِ اسکار مونگسترن که اقتصاددانی اتریشی بود، کتابِ نظریه بازی‌ها و رفتار اقتصادی را نوشتند. اگر چه این کتاب صرفاً به منظور کاربردهای اقتصادی نوشته شده بود اما کاربردهای آن در روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، سیاست، جنگ، بازی‌های تفریحی و بسیاری زمینه‌های دیگر نیز به زودی آشکار شد.

ون نویمان بر پایهٔ راهبردهای موجود در یک بازی ویژه شبیه شطرنج توانست کُنش‌های میانِ دو کشورِ ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی را در خلال جنگ سرد با در نظر گرفتن آن‌ها به عنوانِ دو بازیکن در یک بازی مجموع صفر، مدل‌سازی کند. از آن پس پیشرفتِ این دانش با سرعتِ بیشتری در زمینه‌های مختلف پی گرفته شد و از جمله در دههٔ ۱۹۷۰ به طور چشم‌گیری در زیست‌شناسی برای توضیحِ پدیده‌های زیستی به کار گرفته شد. در سال ۱۹۹۴ جان فوربز نش به همراهِ جان هارسانی و راینهارد سیلتن به خاطر مطالعات خلاقانه خود در زمینهٔ نظریهٔ بازی، برندهٔ جایزه نوبل اقتصاد شدند. در سال‌های پس از آن نیز بسیاری از برندگانِ جایزهٔ نوبل اقتصاد از میانِ متخصصینِ نظریهٔ بازی انتخاب شدند. آخرینِ آنها، ژان تیرول فرانسوی است که در سال ۲۰۱۴ این جایزه را کسب کرد.

در سال 1994 برنده جایزه نوبل اقتصاد توانست دنیا را شگفت زده کند : زندگی یک بازی است و مردم بازیکنان آن هستند.جان فون نیومن (John von Neumann)و توسط جان نش (John Nash) معتقد بودن زندگی یک بازی است و مردم بازیکنان آن، اگر بتوانید رفتار (بازی) طرف مقابل را صحیح حدس بزنید احتمالا شما برنده بازی خواهید بود– بسط داده شد و به شکل کاربردی امروزی تبدیل شد.
او درست میگفت، نظریه بازی های چنان قدرتمند بود که توانست جنگ احتمالی بین آمریکا و کوبا را به درستی پیش بینی و خنثی کند.


به ساده ترین شکل نظریه بازی ها در قالب یک مسئله چنین است :
فرض کنید به همراه دوستتان به بازار رفته اید به منظور خرید میوه، دوست شما در بازار شلوغ، شما را گم میکند. شما دو راه دارید ،همان جا منتظر بمانید دوست شما برگردد یا به محلی بروید که احتمال دارد دوست شما رفته باشد آنجا. اما کدام گزینه بهتر است؟ بستگی به گزینه های دوستتان دارد ! او هم همین 2 انتخاب را دارد و اینجاست که نظریه بازی ها راه حلی برای بازی های دو نفره (شما و دوست تان و بازی پیدا کردن همدیگر) و چند نفره، دارد.

و یا مثال معروف کیک :
شما به همراه دوستتان یک کیک درست میکنید. شما با دوستتان قرار میگذارید یک نفر کیک را ببرد و نفر دیگر به عنوان اولین نفر انتخاب کند کدام قسمت را بردارد. اگر چاقو دست شما باشد و شما بخواهید کیک را نامساوی تقسیم کنید به احتمال زیاد دوست شما قسمت بزرگتر را برای خود برمیدارد بنابرین باید راهکاری انتخاب کنید تا نتایج بازی به صورت برد-باخت نباشد، یا باخت-باخت یا برد-برد ! با استفاده از نظریه بازی شما باید کیک را به دو قسمت مساوی تقسم کنید زیرا هر انتخاب دیگری باعث باخت شما میشود.


@eghtesadegolestan