💠💠 مفاهیم پایه.. 🔷 منافع ملی (National Interest)

💠💠 مفاهیم پایه

🔷 منافع ملی (National Interest)

🖌منافع ملی (National Interest) يكی از بنيادی ترين و رايج ترين مفاهيم و واژه های سياسی كنونی به ويژه در ادبيات مربوط به سياست خارجی كشورهاست.

🖌اين مفهوم از تركيب دو واژه منافع (Interest) و ملی (National) تشكيل شده است كه هر كدام از آنها به نوبه خود از گستردگی معنايی زياد برخوردار هستند. اين امر از جهاتی باعث ابهام در مفهوم منافع ملی گرديده است. با اين وجود منافع ملی آن دسته از منافعی تلقی می شوند كه دولتها به عنوان يك مجموعه و به نمايندگی از ملت هايشان در روابط خود با ساير كشورها در پی تحقق آن می باشند.

🖌اگرچه در عصر كنونی واژه منافع ملی و توجه به آن جزو الفبای سياست خارجی و نظام ديپلماسی كشورها محسوب مي شود اما سابقه كاربرد اين مفهوم به عنوان اصول راهنمايی روابط ديپلماتيك كشورها به مراحل اوليه تحول دولت مدرن در قرون شانزدهم و هفدهم ميلادی بازمی گردد.

🖌اين مفهوم در قرن هجدهم بروز بيشتری يافت و در قرن نوزدهم تحت تاثير جنگ های ناپلئونی عينيت بيشتري را شاهد بود. در دهه های اوليه قرن بيستم نيز با گسترش ادبيات مرتبط با اين امر تلاش زيادی براي تمايز بين منافع عمومی كه به سياست های داخلی دولتها اشاره دارد با منافع ملی كه راهنمای آنها در روابط خارجی شان است صورت گرفت.

🖌مفهوم منافع ملی در سياست خارجی كشورها در دوران پس از جنگ جهانی دوم و تحت تاثير آموزه های مكتب واقع گرايی مورد توجه شديد واقع شد.

🖌در اين دوران هانس جی مورگانتا يكي از بزرگترين نظريه پردازان روابط بين الملل، نظريه واقع گرايی سياست های بين المللی را بر مبنای مفهوم منافع ملی بنا نهاد. مورگانتا منافع ملی را آن دسته از منافعی تلقي مي كند كه دولتها در يك برهه زمانی خاص و در پرتو شرايط سياسی و فرهنگی و اقتصادی سياست خارجی خود را بر مبنای آن تنظيم می كنند و در روابط خود با ساير كشورها در پی تحقق آن هستند.

🖌اگر چه هر ملت متشكل از تك تك شهروندان خود است اما منافع ملی حاصل جمع منافع كليه شهروندان يك كشور كه همچون تخم مرغ های جداگانه در كنار هم در يك سبد گذاشته شده اند نيست. منافع ملی كشورها اگرچه در كل منافع عمومی جامعه و كشور را مد نظر قرار داده اما از سوی ديگر با نوع نظام سياسی حاكم نيز مرتبط است.

🖌در نظام بين الملل كشورهای با نظام‌های سياسی مختلف اهداف متفاوتی دارند كه تحقق اين اهداف نيز نيازمند شيوه هاي مختلف سياست خارجی مي باشد. البته بسياری از جمله مورگانتا و طرفداران مكتب واقع گرايی در سياست بين الملل معتقدند كه مفهوم منافع ملی از عينيت برخوردار است و برای تمامی كشورها صرف نظر از ارزشهای مطلوب آنها يكسان می باشد.

🖌در اين ديدگاه مفهوم منافع بر پايه مفهوم قدرت تعريف مي شود كه بر مبناي آن اهداف سياست خارجي هر كشور نبايد فراتر از قدرت آن كشور تعريف شود؛ چرا كه منابع تحقق خواسته های ملی برای كشورها در نظام بين الملل به شدت محدود است.

🖌با اين وجود، جيمز روزنا يكي از بزرگترين نظريه پردازان اخير روابط بين الملل از اين نگرش انتقاد می كند و تاكيد دارد كه منافع ملی كشورها ريشه در ارزشها دارند و در محاسبه قدرت آنها ارزشهای مطلوب آنها نيز دخيل هستند و در نتيجه كشورهای مختلف اهداف متفاوتی را دنبال می کنند.

https://telegram.me/joinchat/BfQppT2P5y6W_DfImq6iYg