نخستین کانال تخصصی روابط بین‌الملل - معرفی کتاب و مقاله - اطلاعرسانی برنامههای تخصصی و همایشها - تحلیل و تفسیر آخرین تحولات منطقهای و جهانی - ارائهی تحلیلهای مرتبط با تحولات روز مطالب مندرج، تنها «بازتاب» اخبار است نه نظر گردانندگان کانال.
✍🏻 اصلی‌ترین نیاز امروز سیاست خارجی چیست؟.. رضا ادیب، کارشناس ارشد امور بین‌الملل.. اعتماد
✍🏻 اصلی‌ترين نياز امروز سياست خارجی #ايران چيست؟
رضا اديب، كارشناس ارشد امور بين‌الملل
#روزنامه اعتماد
چهارشنبه 13 تیر 97
سياست خارجي نهادي است كه در بستر فراگيرترين اهداف ملي شكل مي‌گيرد. دستگاه ديپلماسي به عنوان مجري تحقق اين اهداف در حوزه روابط خارجي، مسووليت دارد تا با اشراف بر فضاي بين‌المللي، رابطه كشور و نظام بين‌الملل را تنظيم كند. در اين راستا، دستگاه ديپلماسي فرصت‌ها و چالش‌ها در عرصه روابط خارجي را شناسايي و براي مديريت يا بهره‌برداري بهينه از آنها پيشنهاد مي‌دهد تا پس از تبديل به سياست و دستورالعمل اجرايي، آنها را به اجرا بگذارد. بدون ترديد، پيشينه و اندوخته تخصصي اين نهاد، كمك موثري به موفقيت آن در دستيابي به اهداف مي‌كند.
از طرف ديگر بايد توجه داشت كه تحولات روابط ميان كشورها به موازات تاثيرپذيري از عناصر و داده‌هاي روابط دوجانبه، از پويش‌هاي جاري در نظام بين‌الملل تاثير مي‌پذيرد. به عنوان مثال، وابستگي رژيم گذشته در ايران به بلوك غرب، تاثير زيادي بر عدم تنش ميان ايران و همسايگان عرب در جنوب خليج فارس داشت. همه قرائن حاكي از آن است كه روابط بين‌الملل با گذر از دوره انتقالي، در حال ورود به يك نظم نوين جهاني است.
آنچه هفته گذشته در قالب تفويض اختيار به سازمان منع سلاح‌هاي شيميايي براي تشخيص كاربران اين سلاح‌ها اتفاق افتاد، آخرين قرينه و اقدام در اين روند است. بنا بر اين در شرايط كنوني، سياست خارجي و دستگاه ديپلماسي ايران از يكسو با چنين تحول ماهوي روبه‌رو هستند و از سوي ديگر با برخي مسائل فوري مانند بي‌ثباتي امنيتي و ائتلاف‌هاي جديد در منطقه تا رويكرد بي‌سابقه دولت امريكا به منطقه از جمله در مورد برنامه صلح‌آميز هسته‌اي ايران. تاثيرپذيري دسته دوم تحولات از تحول در روابط بين‌الملل اقتضا مي‌كند كه در ارزيابي و ارايه راهكار براي اين مسائل فوري، تحولات نظام بين‌الملل هم مد نظر قرار گيرد.
وزن و جايگاه برجسته #ايران موجب شده است ديپلماسي ايران حضوري چشمگير در تحولات منطقه داشته باشد. سه تحول برجسته سال‌هاي اخير به عنوان سرمايه برجسته به سياست خارجي و دستگاه ديپلماسي ايران كمك مي‌كند: مذاكرات هسته‌اي كه منتهي به برجام شد، مشاركت موثر و موفق ايران در مبارزه با تروريسم در منطقه و نقش فعال در ديپلماسي مهار بحران سوريه كه به تدريج در حال تكرار در بحران #يمن است.
مخاطبين غربي بر اساس اين سوابق، به ديپلماسي حرفه‌اي ايران احترام مي‌گذارند. بازيگران منطقه‌اي نيز در عمل ديده‌اند كه جمهوري اسلامي ايران در سخت‌ترين مسائل و شرايط نيز قادر است در هر دو عرصه نظامي و ديپلماسي اهداف خود را تامين كند. ديپلماسي كشور بايد اشراف به روندهاي بين‌المللي و با بهره‌برداري از اين پيشينه ارزشمند، «تثبيت اوضاع و فراهم كردن آرامش هرچه بيشتر در عرصه روابط خارجي با نگاه به آينده» را به عنوان هدف فوري خود انتخاب كند. در اين راستا:
١- دستگاه ديپلماسي دو كاركرد متفاوت در عرصه «تصميم‌سازي» و «اجراي سياست‌ها» دارد. با اشراف دستگاه ديپلماسي بر تحولات بين‌المللي، ارايه مشورت‌هاي تخصصي به نظام در مورد روندهاي حساس بين‌المللي در مقطع فعلي ارزش دوچنداني دارد.
٢- «نگاه به آينده» بايد به عنوان شاخص رهنمون در ديپلماسي مد نظر قرار گيرد. در اين راستا و براي گذار از شرايط جاري، برخي ملاحظات و سوابق غيرفوري در مورد مسائل و روابط با ساير كشورها بايد ناديده گرفته شود.
٣- بايد بين جنگ رواني و شرايط واقعي تمايز قائل شد. ترامپ، حلقه افراطي اطراف او و پياده‌نظام آنها در جنگ رواني نشان داده‌اند از هر فرصت و ظرفيتي براي سياه‌نمايي وضعيت حداكثر استفاده را مي‌كنند. اين تلاش همه‌جانبه تيم ترامپ نبايد بر ارزيابي شرايط ميداني توسط دستگاه ديپلماسي تاثير منفي داشته باشد. در واقع، بسيار مهم است كه در اين شرايط، ما كنش‌هايي بر اساس داده‌هاي عيني و سرمايه ديپلماتيك ناشي از تحولات منطقه داشته باشيم تا واكنش‌هايي بر اساس اخباري كه از سوي طرف مقابل توليد مي‌شود.
٤- #ترامپ تا انتخابات ماه نوامبر كنگره، نياز به بهانه‌هايي براي جلب‌توجه و حمايت افكار عمومي دارد. اين انتخابات، نقطه عطفي براي مرگ يا ادامه حيات سياسي ترامپيسم در سياست داخلي و خارجي امريكاست. بنا بر اين ترامپ و حلقه افراطي او تلاش خواهند كرد ديگران و از جمله ايران را وادار به رفتارهاي انفعالي كنند تا بهانه‌اي براي نمايش قدرت سياست خارجي ترامپ فراهم كند. اين مهم بايد به دقت مد نظر باشد. طبعا اين امر به معني تعطيلي ديپلماسي يا ناديده گرفتن الزامات و منافع حياتي يا فوري نيست اما رفتارهاي حساب شده مي‌تواند ضربه موثري به ترامپيسم وارد كند. تعامل هوشمندانه با وضعيت جاري برجام مي‌تواند يكي از مسائل مهم در اين زمينه باشد.
#نشریات
http://www.iranreview.org/file/cms/files/iran(3).jpg