‍ آیا باید نگران طوفان­های گردوغبار حوضه‌های آبریز دجله و فرات باشیم؟ ۲۲ سد، چه بر سر و خواهد آورد؟

‍ https://goo.gl/WVAwXH

🔴 آیا باید نگران طوفان­های گردوغبار حوضه‌های آبریز دجله و فرات باشیم؟ ۲۲ سد #ترکیه، چه بر سر #ایران و #عراق خواهد آورد؟
(بخش 3)


لازم به ذکر است فعالیت های سدسازی در #ایران و #عراق نیز در این امر بی تاثیر نبوده اند و نتیجه این امر طوفان های گردوغباری است که بطور بالقوه و بالفعل زندگی بیش از 200 میلیون انسان و کل محیط زیست منطقه ای بسیار بزرگ از عراق تا یمن را تهدید می کند.

با توجه به مطالب بیان شده و اثرات مستقیم و غیرمستقیم توسعه زیرساخت های کنترل منابع آب در منطقه نگاه عمیق ­تر به مسئله آب و روی آوردن به مفاهمه و مذاکره­ و ایجاد زیرساخت های روابط دیپلماتیک با عنوان مهمترین نیاز منطقه ای ضرورت می­ یابد. قطعا اگر این پدیده مورد توجه قرار نگیرد و بطور صحیح و اصولی مدیریت نشود، بذر دشمنی در آینده در کل منطقه توسط نسل کنونی پاشیده است و در آینده ی دور یا نزدیک شاهد پیامدهای منفی بسیار بیشتری اعم از بحران­های اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی ناشی از کمبود آب خواهیم بود و تبعات سیاسی گریبان هر چهار کشور حوضه رودخانه های دجله و فرات را خواهد گرفت. با توجه به پیش بینی ­های صورت گرفته تا سال 2045 تقاضای آب در منطقه حدود 60 درصد افزایش پیدا خواهد کرد و این امر نشان­دهنده این مسئله است که بحران آب در آینده قطعی است و مدیریت صحیح منابع آب در کل حوضه و بصورت یکپارچه اصلی­ ترین وظیفه کشورها و دولت­ها در منطقه است.

اگر خوشبینانه به مساله نگاه کنیم و بازی را بصورت برد-برد در نظر بگیریم و به این نکته توجه کنیم که همان­گونه که آب­های مشترک منطقه ای پتانسیل بالایی برای ایجاد مناقشه در سطح زیرمنطقه­ای، منطقه­ای و بین‌المللی را دارند؛ در عین حال این رودخانه ها می‌توانند عاملی برای یکپارچگی و ایجاد تعاملات سازنده و همکاری بین کشورهای منطقه‌ نیز باشند. تصمیم­ گیری مبتنی بر خرد جمعی منطقه ای و بسترسازی مذاکره­ و مفاهمه عمیق فاجعه بین تصمیم ­گیران درگیر در حوضه دجله و فرات می­تواند منجر به بهبود شرایط در تمامی جنبه­ ها به ویژه مدیریت آب می شود. اکثر صاحب­ نظران روابط دیپلماتیک و به ویژه دیپلماسی آب بر این باورند که باید مسئله آب در نگاهی فراتر از مسائل فنی و سیاسی و به عنوان یک موضوع بشری و زیستی دیده شود.

با توجه به مشکلات سیاسی و پیچیدگی های دیپلماتیک بین کشورها، به عنوان یک ضرورت منطقه ای می توان به ظرفیت سازی و مفاهمه منطقه ­ای در سطح نهادهای آکادمیک و دانشگاهی اشاره کرد که می توانند با انجام طرح های مشترک آکادمیک راجع به این موضوع و ارائه پیشنهادات غیرسیاسی، غیرمغرضانه و بی­طرفانه بسترساز همکاریهای سیاسی منطقه ای باشند. در چنین بستری زیرساخت های آکادمیک چهار کشور منطقه می توانند در زمینه هایی همچون: تعریف طرح های علمی مشترک فی مابین دانشگاه ها و افراد آکادمیک در مقیاس منطقه ای، تشکیل کارگروههای دانشگاهی و غیرسیاسی برای انجام مطالعات دقیق، علمی و بی­طرفانه موضوع و ایجاد فراخوان های بین المللی برای جلب توجه جهانی به مساله مدیریت منابع آب، خاک و گیاه در حوضه دجله و فرات فعالیت نمایند.

با توجه به تجربیات و مطالعاتی که طی دهه گذشته در سطوح ملی و بین المللی راجع به طوفان های گردوغبارهای منطقه غرب آسیا داشته ام، صحبت خود را این­گونه جمع بندی کنم که: "ایجاد زیرساخت­ های لازم در کلیه سطوح اعم از آکادمیک، اجتماعی، فرهنگی، و سیاسی جهت مدیریت یکپارچه حوضه ای به منظور حفاظت از محیط زیست کل حوضه رودخانه های دجله و فرات ضرورتی فوری برای چهار کشور ایران، عراق، ترکیه و سوریه در مقابله با طوفان های گردوغبار است".