نخستین کانال تخصصی روابط بینالملل - معرفی کتاب و مقاله - اطلاعرسانی برنامههای تخصصی و همایشها - تحلیل و تفسیر آخرین تحولات منطقهای و جهانی - ارائهی تحلیلهای مرتبط با تحولات روز مطالب مندرج، تنها «بازتاب» اخبار است نه نظر گردانندگان کانال.
جنگ آب در؛ تخیل یا واقعیت؟. دلیله رحیمی آشتیانی
http://werg.ir/wp-content/uploads/2017/11/water_war_2.jpg
✍🏻 جنگ آب در #غرب_آسیا؛ تخیل یا واقعیت؟
دلیله رحیمی آشتیانی
امنیت هر کشور در قرن 21 درصورتی بهطور نسبی مصون خواهد بود که علاوهبر قدرت نظامی به دیگر عوامل نیز توجه کامل صورت گیرد. امروزه عوامل غیرنظامی تهدید، امنیت و پیشرفت کشورها را با چالشهای تازهای روبهرو ساختهاند. مهمترین این تهدیدات عبارتند از: توسعه اقتصادی لگامگسیخته، اختلافات قومی، تروریسم، افراطگرایی مذهبی، بزهکاریهای سازمانیافته و بحرانهای زیستمحیطی.
عبارت «جنگ آب» در #خاورمیانه اصطلاحی نوکاربرد نیست؛ #انور_سادات، رئیسجمهور #مصر در سال 1979 اعلام کرد که «تنها حالتی که میتواند مصر را دوباره درگیر جنگ کند، آب است». #پطروس_غالی، دبیرکل سابق سازمان ملل، نیز در سال 1985 هشدار داد که «جنگ بعد در خاورمیانه بر سر آب خواهد بود نه سیاست».
اسماعیل سراجالدین، معاون رئیس کل بانک جهانی در سال 1995 اظهار داشت: «درحالیکه بسیاری از جنگها در قرن حاضر بر سر نفت بوده است، جنگهای قرن آینده بر سر آب خواهد بود». نمونه دیگر از این دست اظهارنظرها، صحبت کوفی عنان، دبیرکل پیشین سازمان ملل در مارس 2001 است: «رقابت شدید بر سر منابع آب ممکن است عاملی برای درگیری و جنگ در آینده شود».
به بیان واضحتر، در سده 21، عوامل متعددی میتوانند سبب ناامنی بوده و ریشه آغاز آن باشند: تفاوتهای مذهبی یا قومی، فقر و گرسنگی و کمبود منابع از عوامل ناامنی در قرن 21 بهحساب میآیند.
🔹 ژئوپلیتیک منابع طبیعی
تمرکز جغرافیایی یکی از ابعاد مهم [ژئوپلیتیک] منابع طبیعی است که چگونگی پراکنش آن (تمرکز یا توزیع) عامل مهمی در توانایی کنترل توسط یک دولت یا حتی غارت این منابع توسط دولت دیگر تلقی میشود. طبق نظر پروفسور فیلیپ لو بیون، استاد جغرافیای دانشگاه بریتیش کلمبیا و یافتههای وی از علل سیاسی جنگ بر سر منابع طبیعی و محیط زیست، امکان غارت و دستیابی به این منابع، انگیزه مهم ایجاد منازعات بر سر آن است. بهعبارت سادهتر، وی امکان دسترسی به یک منبع را عامل رقابت بین دولتها و یا دلیل تهدیدات دوسویه میداند؛ زیرا این منابع اولاً مطلوب و ارزشمند هستند، ثانیاً در فضایی تقریباً ثابت قرار دارند.
منابع طبیعی امروزه اهمیت راهبردی پیدا کردهاند تاجاییکه فراتر از مسئله تأمین مالی جنگ، از منابع طبیعی بهعنوان انگیزه مهم چندین جنگ در دهه 1990، از حمله عراق به میدانهای نفت کویت، تا جنگهای داخلی بر سر الماس در غرب آفریقا یاد میشود. اصطلاح جنگ منابع طبیعی نخستینبار در اوایل دهه 1980 و درمورد چشمانداز تهدید شوروی برای دسترسی آمریکا به منابع نفتی خاورمیانه بهکار برده شد.
با استناد به این موارد، آب منبعی کمیاب در منطقه خاورمیانه است. برایناساس، احساس تداوم یا تشدید «کمبود آب» در آینده میتواند عامل تهدیدکننده امنیت انسانی دولتهای منطقه باشد که رقابت را بر سر تصاحب این منابع افزایش خواهد داد.
براساس دیدگاه اقتصاددانان کلاسیک غربی مانند جان استوارت #میل و دیوید #ریکاردو منابع ذاتاً کمیاب هستند (محدود در کمیت و موقعیت)؛ بنابراین رقابت بر سر منابع محدود، آزمونی برای رشد اقتصادی کشورها بهحساب میآید.
🔹 ادامه #مقاله را در پیوند زیر بخوانید:
🔗 http://www.tisri.org/default-2747.aspx