گفتگو الزاما پذیرفتن دیدگاه‌های طرف مقابل نیست

#یادداشت
✍دکتر قربان عباسی


گفتگو یعنی ارتقای طرفین به ترازمعرفتی جدید
1-جهان به نحو شگفت انگیزی و به طرز فزاینده ای دستخوش کثرتگرایی شده است و دراین میان گفتگو ابزاری است اجتناب ناپذیر برای دستیابی به تحولات مطلوب.گفتگو الزاماً پذیرفتن دیدگاه های طرف مقابل نیست.اما گفتگو همچون عصای جادویی هم نیست که قادربه حل همه مشکلات باشد.گفت و گو تا آن حد قدرت دارد که افرادبرایش ارزش قائل شده اند.گفتگو برای تاثیر آفرینی نیازمند اراده جمعی است.
2-گفتگو نشانه ای است ازمیزان عقلانیت و پختگی کنشگران اجتماعی.هراندازه کنشگران عقلانی تر عمل کنند،گستره و قدرت گفتگو هم بیشترخواهد بود.فقدان گفتگو یعنی مهیاکردن جامعه برای خشونت.گفتگو رواداری و کثرتگرایی در تعاملات اجتماعی را فراهم می آورد.تمرینی است برای تثبیت و نهادینه کردن ارزش های دموکراتیک خاصه درجوامعی چون جامعه ایران که برای هزاره ها فرهنگ تک گفتاری و مونولوگ برآن حاکم بوده است.به تعبیر پوپر«بزرگ ترین گام به سوی یک دنیای بهتر و صلح آمیزتر هنگامی برداشته شد که استدلال ها پشتوانه شمشیرها قرارگرفت».اما گفتگو یک پیش شرط اساسی دارد اینکه طرفین به درجات بالایی ازرشد و پختگی معرفتی رسیده باشند.صاحب خزانه ای تهی ازاندیشه ها و تجربه های معرفتی عمیق،کمتر می تواند به بهره گیری ازاعجاز کلام توفیق یابد و به تعبیر زیبای ناصر خسرو:«به حکمت چون عمارت شد دولت،نیکوسخن گشتی/که جزویران سخن ناید برون ازخاطر ویران».
3-کلام آیینه ای است که کم و بیش سر ضمیر را باز می نماید.با تحلیل گفتاری درمیان یک قوم حتی اعضای یک خانواده می توان به دغدغه ها و امیدها و آرزوها و اندیشه های گویندگان آن سخنان پی برد.آنکه دائماً ازپول و سود و سرمایه سخن می گوید درعمق روان خود به همین کالا تبدیل شده وازدرون کوزه جان همان برون می تراود که دراوست.کسی که پیامش آلوده به نفرت و خشونت است هستی اش نیز با این آموزه ها عجین شده است.و آنکه از صلح و عشق و خرد و فلاح و صلاح دم می زند درآفاقی از سنخ سخن خویش سیر می کند.
4-گفتگو با سخن گفتن فرق دارد.گفتگو به تعبیر شگفت انگیز سقراط محصول توجه آدمی به این نکته است که نمی داند و آنگاه همین معرفت یعنی علم به جهل محرکی می شود برای آنکه شخص درگفتگو با دیگران ازیک سو معرفت خویش را رشد دهد و ازدیگرسو به دیگران مدد رساند تا احیاناً جهل مرکب خود را به جهل بسیط بدل کنند و آنگاه درمسیر معرفت درست گام بردارند.گفتگو محصول ملاقات دوروح،دو اندیشه و دیدار دوجان است.تنها مبادله اطلاعات نیست.ثمره آن باید ارتقای طرفین به ترازهای معرفتی جدید باشد.

#گفتگو_تمدن


@Kajhnegaristan