فکرهایی با این روزها ۲

فکرهایی با این روزها 2
✍ پویا ایمانی


🔶 پس دریدا می گوید امر دموکراتیک و امر سیاسی در آنچه "اروپا" می نامیم هم گوهر و هم گستره اند و اسلام، یا شکل خاصی از اسلام، همچنان نه فقط در برابر سکولاریزاسیون و دموکراتیزاسیون بلکه در مقابل سیاسی شدن (که، به زعم فیلسوف، ملازم و موازی دموکراتیزاسیون است) ایستادگی می کند: "[اسلام] تنها فرهنگ دینی است که تابه امروز در مقابل فرایند اروپایی (یا فرایند یونانی-مسیحی و جهان لاتینی شده ی ) سکولاریزاسیون، و نتیجتا در برابر دموکراتیزاسیون، و از این رو در مقابل سیاسی شدن [پولیتیزاسیون] به معنی دقیق کلمه، مقاومت می کند "(ص.31). اسلام، یا شکل غالب و واقعا موجود اسلام، دقیقا از آن جهت که دموکراسی را به خود راه نمی دهد جلوی سیاسی شدن (مساهمت و تشریک در امر اجتماعی،پارتاژ،باهم بودگی سینگولاریته ها) را هم می گیرد و بدین ترتیب قبل از هر چیز کمونته و شهر را محال می کند.
دریدا با تردید و ملاحظه اضافه می کند: نمی دانم در کل این داستان چه وزنی باید برای این واقعیت قائل شد که کتاب سیاست ارسطو تقریبا به طور کامل از نهضت ترجمه ی مسلمانان از فلسفه ی یونانی غایب بود، شاهدش ابن رشد که صرفا اخلاق نیکوماخوس ارسطو را در گفتمان سیاسی اش جذب کرد، یا مثلا فارابی که درون مایه ی "فیلسوف شاه" را از جمهور افلاتون وام گرفت. و این آخری (فیلسوف شاه) در "فلسفه ی سیاسی اسلام" وزن و جایگاه بسیار مهمی دارد (locus classicus به تعبیر دریدا). امروز بعضی تاریخ نگاران فلسفه ی اسلامی بر این باورند که غیاب سیاست ارسطو از سنت فلسفه ی اسلامی و بها دادن متفکران مسلمان به تم الاهی-سیاسی "فیلسوف شاه" افلاتون (حاکم مطلق العنانی که ملتفای علم مطلق و عمل مطلق باشد) واجد خصلتی سمپتوماتیک و معنی دار است که خیلی هم به مقاومت امروز اسلام در مقابل دموکراسی و امر سیاسی بی ربط نیست.
دریدا می گوید هر کس که امروز خود را "دوست دموکراسی" می داند،آن هم دوست دموکراسی در جهان و نه فقط در کشور خودش (و دریدا دموکراسی را ذاتا انترناسیونال، جهان شهری، و مستقل از دولت-ملت می داند)، وظیفه دارد نه فقط دست به دست آن کسانی دهد که در جهان اسلام برای "سکولاریزاسیون امر سیاسی" و "ظهور سوبژکتیویته ی لائیک" مبارزه می کنند، بلکه مهمتر، باید به آنهایی کمک کند که برای نیل به تاویلی متفاوت از سنت قرآنی می کوشند، تاویلی که به امکانات بالقوه ی دموکراتیک اما پنهان و حالا دیگر "ناخواندنی" بها می دهد.

-----------------------------------
کانال ما را به دوستانتان معرفی بکنید👇

@Kajhnegaristan