❗️گفتمان و تحلیل گفتمان❗️ …

❗️گفتمان و تحلیل گفتمان❗️



📙گفتمان نوعی کنش خطابی معین، هدفمند، و محدود در خصوص موضوع یا حوزه ای معین است که به درک و شیوه ی کاربران از واقعیت شکل می بخشد. در واقع #گفتمان حاصل جمع مجموعه ای از بیان ها و گزاره ها حول محور یا موضوعی واحد هستند که انتظار می رود به نتیجه یا پیامدی مشخص و همانند برسند....مفهوم " #گفتمان" تا حد زیادی تحت تاثیر تحلیل های # میشل_فوکو راجع به جامع و عمل اجتماعی بوده است. از نظر #فوکو " #گفتمان_ها درباره ی موضوعات صحبت نمی کنند و هویت موضوعات را تعیین نمی کنند، بلکه سازنده ی موضوعات اند و در فرآیند سازندگی مداخله ی خود را پنهان می کنند. #گفتمان روشن می سازد چه کسی و در چه زمانی و با چه آمریتی صحبت می کند" (امامی،1386،برخط)...هر #گفتمانی چه علمی و چه درک متعارفی از مجموعه ای از بیان ها و گزاره هایی تشکیل می شود که در قالب یک شکل یا سازمان زبانی با یکدیگر پیوند می خورند و پدیدآیی و وجود آن مبتنی بر شرایط معینی است که می بایست آن ها را در نظام های گوناگون اجتماعی-فرهنگی،سیاسی،و حتا اقتصادی ردیابی کرد.... #فوکو(1996)در تحلیل خود بر کشمکش بین گروه های اجتماعی،فرهنگی و سیاسی حاکم در جامعه تاکید می کند و معتقد است که در نتیجه ی این کشمکش ، #گفتمان درست یا غلط وجود ندارد؛ بلکه درستی فقط تاثیر روابط قدرت است....در واقع یک #گفتمان به واسطه ی شیوه ی اندیشه ای یا شناختی معینی شکل می گیرد و با قوت نفوذپذیری خود یا وجود شرایط لازم به ویژه تاثیر قدرت به قابلیت می رسد و گسترش می یابد و یک شکل،عملکرد،یا شناخت #گفتمانی جدید یا تعدیل شده ای را به وجود می آورد که می تواند موجب کنش متقابل و نظم اجتماعی خاصی شود. در این قالب #گفتمان هم جنبه ی انضباطی و هم زایایی دارد....هرچند میان اندیشمندان زبان شناس و علوم اجتماعی و حتا میان خود اندیشمندان علوم اجتماعی در خصوص تعریف #گفتمان اختلاف نظر وجود دارد،اما قدر مسلم این است که همه ی اندیشمندان اتفاق نظر دارند که یک رابطه ی دیالکتیکی بین متن و بافت وجود دارد و بنابراین #تحلیل_گفتمان دست کم می بایست متوجه ی هر دوی آن ها باشد. بنابراین،بنیان های اندیشه ای #تحلیل_گفتمان فراتر از #تحلیل_گفتگو یا متن است. #فوکو نیز ضمن تاکید بر رابطه ی بین متن و بافت بر وجود رابطه ی تعاملی و دیالکتیکی میان" گفتمان،قدرت،شناخت و حقیقت"تاکید دارد.

#تحلیل_گفتمان:
#تحلیل_گفتمان یک تفکر انتقادی به موقعیت ها و شرایط اجتماعی است و تلاش می کند با نقد استدلالی پرده از سیاست های پنهان و نیمه پنهان نهفته در #گفتمان_های حاکم در جامعه و نیز سایر #گفتمان_ها از طریق تفسیر جهان،نظام اعتقادی و غیره بر دارد. #تحلیل_گفتمان می تواند در مورد هر نوع متن و هر مساله یا موقعیتی به کار رود....علاوه بر متن های نوشتاری و گفتاری، #تحلیل_گفتمان شامل متن های چند الگویی (تلویزیون،آگهی های تبلیغاتی، اینترنت و غیره)و نیز به متن در آوردن اندام ها،ساختمان ها،موسیقی و نظایر اینها و تحلیل آن ها نیز می شود. عنوان هایی که می توانند مورد #تحلیل_گفتمان قرار گیرند و گرفته اند می تواند از گفتگوهای دوستانه ی افراد و گفتگوهای خانوادگی گرفته تا گفتگوهای خانواده یا اعضای گروه حاکم در جامعه،مصاحبه با رهبران سیاسی و حکومتی ،وضعیت رسانه ها در خصوص نژاد پرستی، دین گرایی یا دین گریزی،مقوله های جنسیتی و غیره متغیر باشد... .
#تحلیل_گفتمان از صورت های روشن و قابل رویت زبان فراتر می رود و سعی می کند واقعیت های اجتماعی را از طریق #گفتمان حاکم که به نوعی رابطه ی بین زبان و فرآیندهای اجتماعی را می رساند،تحلیل نماید. اما چون #تحلیل_گفتمان اساسا یک تحلیل ساختارشکن و تفسیری است ،از هیچ خطوط راهنمای قطعی و دقیقا معین شده ای پیروی نمی کند و از هرچه که در این راستا به کمکش می آید،سود می جوید... .

انواع #تحلیل_گفتمان:
🔹تحلیل گفتمان ساخت گرا
🔹تحلیل گفتمان نقش گرا
🔹تحلیل گفتمان انتقادی:
که در انتقادی رویکردهای گوناگونی مد نظر است،که از آن جمله می توان از رویکردهای اجتماعی- شناختی ونداک،نشانه شناسی کانتر و لیون،روانشناسی گفتمانی لاکلائو و موفه،کمی و کیفی یاکر،تاریخی وداک و از مهمترین آنها رویکرد #فرکلافی_و_فوکویی نام برد. 📙

📗عنوان کتاب: #کیفی_پژوهی
👤نویسنده : #خلیل_میرزایی
📚انتشارات: #فوژان


@Kajhnegaristan