◼️مطلبی با عنوان «زشت و زیبای» برای روزنامه نوشته بودم که امروز ۲۵ اردیبهشت ۹۷ با عنوان «توزیع اطلاعات» منتشر شده است

◼️مطلبی با عنوان «زشت و زیبای #تکنولوژی_بلاکچین» برای روزنامه #دنیای_اقتصاد نوشته بودم که امروز 25 اردیبهشت 97 با عنوان «توزیع #دموکراتیک اطلاعات» منتشر شده است.
در ادامه خلاصه مطلب را برای دوستان کمتر علاقه مند آورده ام. برای دوستان بیشتر علاقه مند هم دسترسی به متن کامل از طریق لینک انتهای پست امکان پذیر است.

📝«توزیع دموکراتیک اطلاعات»

🔷این روزها فضای رسانه‌ای پر است از تعریف و تمجید از یک تکنولوژی انقلابی به نام «#بلاک‌چین». جملاتی شبیه به اینکه این تکنولوژی زندگی آینده را متحول خواهد کرد یا #بیت‌کوین با تمام شگفتی‌هایش تنها یکی از کاربردهای بلاک‌چین است، زیاد به گوش می‌رسد. اخیرا نیز مجمع جهانی اقتصاد پیش‌بینی کرده است‌ تا چند سال آینده ۱۰ درصد تولید ناخالص جهان از طریق بلاکچین مدیریت می‌شود. اما بد نیست ببینیم این اکسیر جادویی واقعا چیست؟ آیا این طاووس زیبا، پای زشتی هم دارد؟ اصلا مزیت اصلی این تکنولوژی کجاست و پیامدهای مثبت و منفی اقتصادی آن چیست؟ در این نوشتار کوتاه، گرچه نمی‌توان به تمام ابعاد شناخته شده این موضوع پرداخت، اما سعی شده است به موارد مهم اشاره شود.

🔷برای شروع شاید مهم‌ترین سوال این باشد که اساسا تکنولوژی بلاک‌چین قصد حل چه مساله‌ای را دارد؟ در پاسخ می‌توان گفت هرجا برای ایجاد اعتماد بین افراد، به شخص سومی نیاز باشد که بتواند با تجمیع انحصاری اختیار، قدرت و اطلاعات، مشکل اعتماد افراد به یکدیگر را حل کند، بلاک‌چین راه حل جایگزینی برای آن است. اما اساس این تکنولوژی چیست و چگونه کار می‌کند؟ اساس تکنولوژی بلاک‌چین بر «توزیع» پایه‌گذاری شده است. در واقع بلاک‌چین چیزی نیست جز توزیع (دموکراتیک) اطلاعات، اختیار و قدرت بین ذینفعان یک شبکه. از جهت عملیاتی، یعنی پردازش اطلاعات به‌منظور صحت‌سنجی و سپس ذخیره اطلاعات در شبکه، به صورت غیرمتمرکز انجام می‌شود. برای مثال تصور کنید به جای اینکه تراکنش‌های افراد به صورت متمرکز در مرکز شتاب ارزیابی و ذخیره شود، این کار در شبکه گسترده‌ای از سرورها انجام پذیرد.

🔷 انحصارزدایی و جلوگیری از سوءاستفاده انحصارگر از تجمیع اختیار (یعنی اختیار تغییر در قوانین و قواعد پروتکل یا محتوای شبکه)، تجمیع قدرت (به معنی اعمال محدودیت ارائه خدمات، تمرکز قدرت پردازش، ذخیره‌سازی و...) و تجمیع اطلاعات (به مفهوم دسترسی به اطلاعات، امکان نقض حریم خصوصی، فروش آن به اشخاص دیگر و...) مهم‌ترین و اساسی‌ترین مزیت تکنولوژی بلاک‌چین است. در واقع در مثال بانکی فوق، اولا، هرگونه تغییری در قواعد و قوانین حاکم بر شبکه باید با اجماع یا حداقل موافقت اکثریت ذینفعان شبکه صورت گیرد (توزیع اختیار)، ثانیا، به‌دلیل اینکه تمام تراکنش‌ها و حساب‌ها در تعداد زیادی سرور مرتبط با یکدیگر پردازش و طی مکانیزم اجماعی اعتباردهی و ذخیره می‌شوند، هیچ سروری امکان اعمال محدودیت، دستکاری و سوءاستفاده نخواهد داشت و عملا هر سرور در هر لحظه در حال کنترل تمام سرورهای دیگر است (توزیع قدرت). ثالثا، با رمزنگاری و توزیع اطلاعات در تمام شبکه علاوه‌بر اینکه هیچ سروری به اطلاعات محرمانه کاربران دسترسی ندارد، هیچ قدرت انحصاری‌ای نیز تمام اطلاعات را در اختیار ندارد (توزیع اطلاعات). در این شرایط عملا امکان تبعیض، سوء استفاده، تقلب و دستکاری اطلاعات وجود ندارد. از دید اقتصادی، نفس این انحصارزدایی و ایجاد این مکانیزم اعتماد و اطمینان غیرمتمرکز، اثرات قابل ملاحظه‌ای در کاهش هزینه‌های تراکنش (Transaction cost) دارد. توجه کنید هزینه تراکنش به مفهوم تمام هزینه‌های انجام یک معامله و مبادله، مفهومی فراتر از هزینه‌های مستقیم انجام تراکنش است.

🔶اما پای زشت این طاووس کجاست؟ بازیابی و بازگردانی (Recovery and Revocation)، مقیاس‌پذیری (Scalability)، کارآیی از جهت زمانی و هزینه‌ای (Efficiency)، ناشناسی (anonymity)، مصرف انرژی و حملات مخرب درون‌شبکه‌ای مثل حمله ۵۱ درصد، برخی از مهم‌ترین نقاط ضعف این تکنولوژی هستند. در مجموع به نظر می‌رسد، در آینده‌ای بسیار نزدیک پیشرفت تکنولوژی، در کنار بلوغ قانون‌گذاری، مشکلات و چالش‌های این تکنولوژی را تا حد بسیار زیادی حل خواهد کرد و مسائل فوق مانعی در مسیر فراگیری این تکنولوژی نخواهد بود. در این خصوص ذکر این نکته ضروری است که هرچند ممکن است گاهی منفعت مالی مستقیم یک سیستم غیرمتمرکز کمتر از یک سیستم متمرکز باشد، به‌دلیل منافع غیرمستقیم اقتصادی-اجتماعی این سیستم‌ها، احتمالا در بلندمدت، جوامع، تمایل بیشتری به جایگزینی سیستم‌های متمرکز با نوع بلاک‌چینی آنها خواهند داشت.

لینک متن کامل www.donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-3388344

@KamiEqtesad