🌹خسرو انوشیروان🌹 …خسروی یکم، که به انوشیروان مشهور است جایگاه ویژهای در داستانها و ادبیات ایران دارد
🌹خسرو انوشیروان🌹
خسروی یکم، که به انوشیروان مشهور است جایگاه ویژهای در داستانها و ادبیات ایران دارد. معمولا او را با نام انوشیروان دادگر معرفی میکنند و از کاردانی و دادگری وی داستانهای فراوان میگویند.
فردوسی درباره انوشیروان گفته است:
همه روی گیتی پر از داد کرد
به هر جای ویرانی آباد کرد...
نبد دادگر تر ز نوشین روان
که بادا همیشه روانش جوان
نه زو پر هنر تر به فرزانگی
به تخت و به داد و به مردانگی
سخن از دادگری انوشیروان در گفته مورخان گوناگون از جمله طبری، یعقوبی و... دیده میشود و تقریبا همه مورخان در موضوع دادگری وی اتفاق نظر دارند.
✅ اما به نظر میرسد که این گفتهها و یادگارهای ادبی، فقط تحت تأثیر یک شخص خاص نیستند بلکه تحت تأثیر یک دوره میباشند. دورهای برجسته که فرهنگ و تمدن در دوره ساسانی به اوج خود رسید؛ تا جایی که دوره انوشیروان را عصر طلایی ساسانیان میدانند. چنین مینماید که حافظه جمعی یاد و خاطره آن دوران را در قالب داستانهایی پیرامون پادشاه آن دوران ترسیم کرده است.
پس از گذشت سالیان دراز از فرمانروایی ساسانیان و بدست آوردن تجربیات تلخ و شیرین فراوان، دوره انوشیروان دوره درس پذیری از همه آن اعصار بود. قبل از انوشیروان نظام مزدکی در ایران حکم فرما شد و انوشیروان معتقد بود که این موضوع یک فتنه بوده است. گفته میشود، او برخورد سختی با سران مزدکیان داشت. شاید ادامه نظام مزدکی ایجاد مشکلات فراوان میکرد اما به هر حال میتوان گفت جنبش مزدک باعث تعدیل در دوران ساسانی شد. چنین مینماید که تعصب افراطی زرتشتی در دوره انوشیروان کاهش یافته بود و در آن دوره از نخبگان کشور مانند برزویه پزشک و بزرگمهر بختگان بهرههای فراوان برده شد. از گفته مورخین اینچنین میتوان برداشت کرد که توجه به رفاه و آسایش مردم در اولویت قرار گرفت. دانشگاه جندی شاپور به اوج خود رسید و از ترمیم و تجدید بنای ایوان مدائن در دوران نوشیروان میتوان پنداشت که هنر و معماری بسیار مورد توجه بوده است.
همه اینها و البته عوامل دیگر، دست به دست هم دادند تا فرهنگ، تمدن و هنر در عصر ساسانی به اوج خود برسد و یادگاری نیک از آن دوران در ذهن ایرانیان به جا بماند.
بنمایهها و یارینامهها:
- خالقیان، مجید ( ۳ اردیبهشت ۱۳۹۴). «خسرو انوشیروان». پایگاه خردگان.
نشانی رایاتاری: http://kheradgan.ir/?p=724
- کریستنسن، آرتور (۱۳۸۸). ایران در زمان ساسانیان. ترجمه رشید یاسمی. تهران: راستی نو. صص ۳۸۳-۴۵۳.
"تاریخ ایران و جهان"
🌎 @history_1