سقوط ساسانیان

سقوط ساسانیان
🌍 @Official_history
اعراب پیش از ظهور اسلام از قبایل پراکنده ای تشکیل میشد که هیچوقت بایکدیگر اتحادی نداشتند ، و بیشتر ایام حیات آنان به زد و خورد با یکدیگر میگذشت. در میان این قبایل پراکنده ، مراکزی مانند قلمرو حکومت حِمَیر در یمن ، اعراب بنی غسان در شام و امیران حیره در نجف کنونی وجود داشت. در آستانه ظهور اسلام ، مهمترین قیبله تازی ها ، قبیله قُرَیش بود که محمد بن عبد الله ـ بنیانگذار اسلام ـ از همین قبیله بود. در اواسط قرن پنجم میلادی ، مردی زیرک از طائفه قریش به نام { قصی بن کلاب بن مره} ، مقام پرده داری کعبه ـ را که معبد عمومی اعراب و بزرگترین بتکده پیش از اسلام بود ـ به دست آورد و از این پس پرده داری کعبه و در نتیجه حکومت مکه به دست قریش افتاد ، و منزلت قُرِیشی ها در میان تمام قبایل عرب به نهایت رسید ، چنانچه به ریاست قبایل عربستان رسید. در میان اعراب پیش از اسلام سه دین رواج داشت که عبارت بود از دین صائبی ، یهودی و مسیحی. علاوه بر آن قبایل عرب بت هایی را میپرستیدند که نام برخی از آنها مانند لات ، منات و عزی شهرت بسیاری داشت. این بت ها در کعبه یعنی معبد معروف مکه گرد آمده بود. بر اثر نفوذ ایرانیان در یمن و حیره ، بعضی از رسوم و عقاید دینی آنان نیز میان برخی از تازیان نزدیک به مراکز مذکور نفوذ یافته بود. پیامبر در چنین محیطی در سال ۶۱۱ میلادی و در سن چهل سالگی شروع به دعوت مردم به دین اسلام کرد. و اهالی پراکنده عرب را به ترک ادیان مختلف ، توجه به وحدت کلمه ، برادری و برابری خواند و دیرگاهی با قبیله قریش ، که خود از آن قبیله بود ، مبارزه کرد ، اگرچه اندک اندک در مکه یارانی میافت ، سرانجام مجبور شد با یاران خود به شهر یَثرِب ـ که بعدا مدینه النبی یا مدینه نامیده شد ـ روی آورد.(۶۲۲ میلادی/ نخستین سال هجری) ، از این پس اسلام در سراسر عربستان رواج یافت ، و در سال ۱۱ هجری ـ سال رحلت پیامبر ـ اجرای نقشه نشر آیین اسلام در خارج از عربستان آغاز شده بود. بعد از مرگ پیامبر اگرچه اختلافات داخلی شدیدی در عربستان شروع شد ولی به سرعت از میان رفت ، و حکومت اسلامی مدینه قدرت بسیاری یافت و توانست نقشه ای را که از اواخر حیات پیامبر برای تسخیر نواحی غیر عرب آغاز شده بود ، اجرا کند و دسته ای از مجاهدان عرب را به جانب ممالک روم و ایران گسیل دارد. دو امپراتوری روم شرقی و ایران بر اثر جنگ های طولانی مدت بایکدیگر و مشکلات داخلی ، دچار ضعف شدید گردیده و عوامل سقوط آنها فراهم شده بود. اما اعراب را عواملی چند در این فتوحات یاری میکرد که مهمترین آنها وحدت کلمه ، تنگی معیشت و زندگی سخت در صحرا ها ، تحمل شداید و سختی ها و مشقات ، داشتن روحیه قوی ، سرعت عمل در طی صحرا ها ، مهارت در سواری و تیر اندازی و...بود. این اسباب و علل وقتی گرد آمد ، اسباب فتوحات اعراب را در جنگ های مختلف فراهم آورد. و پیشرفت های آنان را در مدتی قلیل میسر ساخت ، چانچه در ده سال و اندی از خلافت عمر توانستند شام ، فلسطین ، مصر ، عراق و قسمتی از ایران را فتح کنند و این فتوحات آنان در عهد خلافت عثمان و بنی امیه نیز ادامه یافت. نکته قابل ذکر آن است که اشراف زادگان ، طبقه دهقانان ، روحانیون زرتشتی ، آزادان و دیگر طبقات والای جامعه ساسانی از سلطه عرب بسیار ناراضی بودند و همین گروه و تبلیغات آنان بود که شکست معنوی اعراب را یک قرن بعد از فتوحات میسر ساخت. پیشرفت اعراب در ممالک روم شرقی پیش از رسیدن به قسنطنطنیه ـ پایتخت روم شرقی ـ متوقف ماند. اما در ایران با جنگ های بزرگ قادسیه(۱۴ هجری) ، جلاولاء(۱۶ هجری) ، و جنگ نهاوند معروف به فتح الفتوح(در سال ۲۱ هجری) ، و چندین جنگ کوچک دیگر برای فتح بلاد و نواحی مختلف ایران ، کاخ عظیم شاهنشاهی ساسانی فرو ریخت و ملت ایران که نزدیک ۱۲ قرن بر جهان سیادت و سروری کرده بود ، از سروری به بندگی و بردگی اعراب درآمد.

تاریخ ادبیات در ایران ، دکتر صفا ، جلد ۱

" کانال تاریخ ایران و جهان "

👇👇👇👇

🌍 @Official_history