️درباره تورم فشار هزینه | بخش نهم | ‌سخن پایانی.... این روایت برای اقتصاد ایران محل مناقشه است

▪️درباره تورم فشار هزینه | بخش نهم | ‌سخن پایانی

✍🏻
#حسین_درودیان

🔹 ارجاع یکسره و بی‌کم‌وکاست تورم به عامل پول به منزلۀ باور به نقش اصلی فشار تقاضا در ایجاد تورم است. این روایت برای اقتصاد ایران محل مناقشه است. نه به این معنی که عامل پول نقشی در ایجاد تورم ندارد؛ مسلماً میانگین نرخ تورم در ایران را می‌توان به رشد پول نسبت داد. اما در مقاطعی که نرخ تورم به بیش از دو برابر متوسط بلندمدت آن جهش کرده در حالی که نرخ رشد کمیت‌های پولی مشابه قبل است، قاعدتاً مسئلۀ دیگری در کار است.

🔹 اقتصاد ایران اقتصادی مبتنی بر منابع طبیعی (در رأس آنها انرژی) است که دهه‌هاست بر این منوال فعالیت می‌کند که انرژی را صادر کرده و از عواید ارزی آن واردات موردنیاز خود، از همه مهمتر واردات کالای واسطه‌ای مورد استفاده در تولید، را انجام می‌دهد. بخش مهمی از تولید در کشور وابسته به واردات است. نرخ ارز عامل کلیدی در تعیین قیمت تمام‌شدۀ واردات-تولید است.

🔹 به جهت اتصال درآمدهای نفتی و نرخ ارز، افت درآمد نفتی که مترداف با تنزل عملکرد اقتصاد است، با افزایش نرخ ارز همراه است. افزایش نرخ ارز برای عامه مردم یادآور روزهای سخت رکود و تورم بالاست. افزایش نرخ ارز، به عکس سایر واقعیات کلان اقتصادی، به روشنی برای مردم قابل رؤیت و مشاهده‌پذیر است. نرخ ارز صرف‌نظر از نقش واقعی آن در تعیین قیمت تمام‌شده واردات، نقش شاخص مرجع و خط‌دهنده به انتظارات تورمی را ایفا می‌کند.

🔹 هر گونه گسست یا کاهش درآمدهای نفتی و افزایش نرخ ارز، از طریق اثرات واقعی و انتظاری به‌فوریت به افزایش سطح قیمت کالاها و خدمات می‌انجامد. این افزایش هم در کالاهای مرتبط به ارز و هم کالاهای غیرمرتبط بوقوع می‌پیوندد. ثبات در قیمت‌های نسبی و تلاش گروههای تولیدکنندۀ محصولات غیرمرتبط با ارز برای مقاومت در برابر مبادلۀ نابرابر، به افزایش در سطح عمومی قیمتها می‌انجامد.

🔹 تورم کنونی در اقتصاد ایران، مشابه تورم ۹۲-۱۳۹۰ محصول اخلال در الگوی مألوف عملکرد اقتصاد ایران، یعنی صادرات انرژی-واردات مرتبط با تولید است. جهش تورم معلول همان علتی است که رشد اقتصادی را منفی کرده و درآمد ملی را کاهش داده است. این تورم، روی دیگر سکۀ رکود و کمیابی است و نمی‌توان آن را محصول عواملی اسمی (پولی) و جداپذیر از بخش حقیقی پنداشت. اختلال در الگوی مألوف عملکرد اقتصاد ایران تورمی ایجاد می‌کند که با تمرکز بر کنترل کمیت‌های پولی مهار نخواهد شد؛ اگر کمیت‌های پولی مهارپذیر باشد.

🔹 افزایش در نرخ رشد نقدینگی در چنین مقاطعی طبیعی است. این افزایش در رشد نقدینگی نتیجۀ طبیعی نیاز اقتصاد به پول بیشتر است. بخش خصوصی و دولت هر دو در تنگنای تورمی-رکودی تحمیل‌شده، برای تداوم گردش قبلی و ادامه حیات روندهای پیشین دست و پا می‌زنند که این کوشش لاجرم به رشد نقدینگی بیشتر می‌انجامد. رشد نقدینگی بیشتر در ادوار تورمی فشار هزینه نه علت که معلول تورم بالاتر است.

📲 با دوستانتان به اشتراک بگذارید👇🏻👇🏻
t.me/joinchat/AAAAAD58ps1HeFuxDo8kBg