☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۲۰ اردیبهشت سالروز درگذشت ایرج زهری
☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘
۲۰ اردیبهشت سالروز درگذشت ایرج زهری
(زاده سال ۱۳۱۱ تهران -- درگذشته ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۱ آلمان ) نمایشنامه‌نویس، منتقد، مدرس و کارگردان تئاتر
ایرج زهری در دبستان انوری و سپس دبیرستان ادیب تحصیل کرد. از کلاس هشتم (دوم دبیرستان در نظام قدیم) به دبیرستان رازی رفت که برخی از درس‌های آن به زبان فرانسوی بود.
وی به خواست خانواده و برای فراگیری شغل وکالت و ادامه حرفه پدر، از سال ۱۳۳۲ در "دانشکده حقوق" دانشگاه تهران مشغول تحصیل شد، اما به زودی از درس و کلاس زده شد.
او میگفت :
"اهل ملاحظه‌کاری، پارتی‌بازی و زد و بند نبودم، با هنر راحت‌الحلقومی و هنرمندان آن میانه نداشتم، به کم راضی نبودم، نه‌تنها بر دیگران که بر خودم هم سخت می‌گرفتم و می‌گیرم. بدون رودربایستی، رک و پوست‌کنده، نظرم را می‌گفتم و حاضر بودم سخت‌ترین انتقادها را گوش بگیرم و درباره‌اش فکر کنم. طبیعی است که در کار بی‌اشتباه نبودم."
خود او در این باره نوشته بود: "من که به قصد تحصیل حقوق آمده بودم، بر اثر فضای کر و کور و استادهای مرده و مهجور، چنان از حقوق بیزار شدم که از سال سوم رشته اقتصاد را انتخاب کردم و تنها فکر و ذکرم این شد که هرچه زودتر لیسانس صاحب مرده را بگیرم و از شر هرچه دانشگاه است راحت بشوم."
او رویداد فرخنده زندگی خود را در دوران تحصیل چنین توصیف می‌کرد: "تنها اتفاق خوش و سرنوشت‌سازی که در طول زمان دانشجویی برایم روی داد، آشنایی با گروه تئاتر دانشگاه در پاییز سال ۱۳۳۳ بود."
او عشق به تئاتر را به دل گرفت و با خود عهد کرد که زندگی خود را وقف تئاتر کند. او تصمیم گرفت که برای فراگیری تئاتر به شیوه ای بنیادین و علمی به آلمان سفر کند:
«با آن که یک کلمه آلمانی بلد نبودم، تابستان ۱۳۳۷ به عشق تحصیل در رشته تئاتر راهی مونیخ شدم. یا هو!»
از آن پس زندگی ایرج زهری با هنر تئاتر آمیخته شد. او پس از پایان تحصیلات، در آذر سال ۱۳۴۵ به ایران بازگشت.
مترجمی پرکار و ورزیده:
زندگی و کار ایرج زهری در ایران پس از انقلاب به بن بست افتاد. او به دليل دریافت حکم "انفصال دائم از خدمات دولتی" به آلمان مهاجرت کرد.
در تبعید نیز با وجود فشارهای فراوان، مشکلات و سختی‌ها را تحمل کرد، اما به کاری جز تئاتر نپرداخت و
از آنجا که از فعالیت صحنه‌ای دور مانده بود، بیشتر به کارهای پژوهشی و ترجمه متون نمایشی مشغول شد.
نامبرده به زبان‌های آلمانی و فرانسوی تسلط داشت. او دهها اثر نمایشی را به زبان فارسی ترجمه و منتشر کرده است، از جمله نمایشنامه‌هایی از: گئورگ بوشنر، برتولت برشت، ارنست توللر، اوگوست استریندبرگ، داریو فو، هاینر مولر، کارل فالنتین، ژان تردیو و... بیشتر این آثار در ایران توسط "نشر قطره" و ناشران دیگر منتشر شده‌اند.
اسلاومیر مروژک، نمایشنامه‌نویس برجسته لهستانی و فرناندو آرابال، درام‌نویس نامی اسپانیایی، حق ترجمه آثار خود به فارسی را به زهری واگذار کرده بودند.
وی از اوایل دهه ۱۳۸۰ به ایران بازگشت و کوشید با گروه‌های تئاتری، به ویژه جوانان علاقه‌مند به تئاتر همکاری کند.
او به ادبیات کلاسیک ایران عشق می‌ورزید. اشعار زیادی از سخنوران بزرگ را در خاطر داشت و به مناسبت می‌خواند و تار و تنبک می‌زد و صدای خوشی داشت و در جمع دوستان گاهی آواز نیز می‌خواند. زهرى مدتى نيز به كار گويندگى در سازمان راديو تلويزيون ملى ايران اشتغال داشت.
وی خاطرات خود را با نثری شیوا و بیانی شیرین در کتابی به عنوان "یادها و بودها" منتشر کرده است. این کتاب نخست توسط انتشارات باران در سوئد و سپس در ایران با ویرایشی تازه توسط "نشر معین" منتشر شد.
🆔 @bargi_az_tarikh
#برگی_از_تقویم_تاریخ
☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘