☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۵ اسفند زادروز خواجه نصیر توسی
☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘
۵ اسفند زادروز خواجه نصیر توسی
(زاده ۵ اسفند ۵۷۹ برابر با ۱۵ جمادی الاول ۵۸۹ توس -- درگذشته ۱۱ تیر ۶۵۳ برابر با ۱۸ ذیحجه ۶۷۲ بغداد ) ریاضیدان و ستاره شناس
محمد بن حسن جهرودی توسی مشهور به خواجه نصیرالدین توسی به تحصیل دانش علاقه زیادی داشت و از دوران جوانی در علوم ریاضی و نجوم و حکمت سرآمد شد و از دانشمندان معروف زمان خود بود.
توسی یکی از سرشناس‌ترین و با نفوذترین چهره های تاریخ است. علوم دینی و علوم عملی را زیر نظر پدرش و منطق و حکمت را نزد دایی اش، بابا افضل ایوبی کاشانی آموخت. تحصیلاتش را در نیشابور به اتمام رساند و در آنجا به عنوان دانشمندی برجسته شهرت یافت.
علامه حلّی که یکی از شاگردان خواجه نصیرالدین است درباره وی می‌گوید: خواجه نصیرالدین توسی افضل عصر ما بود و از علوم عقلیه و نقلیه مصنفات بسیار داشت. او اشرف کسانی است که ما آنها را درک کرده‌ایم.
وی در سال ۶۱ در مقابل پیشروی مغولان، به یکی از قلعه‌های ناصرالدین محتشم فرمانروای اسماعیلی پناه برد. این کار به وی امکان داد که برخی از آثار مهم اخلاقی، منطقی، فلسفی و ریاضی خود از جمله مشهورترین کتابش «اخلاق ناصری» را به رشته تحریر درآورد.
وقتی که هولاکو به فرمانروایی اسماعیلیان در سال ۶۳۵ پایان داد توسی را در خدمت خود نگاه داشت و به او اجازه داد که رصدخانه بزرگی در مراغه احداث کند که شروع آن از سال ۶۳۸ بود.
قسمت اعظم ۱۵۰ رساله و نامه‌های توسی به زبان عربی نوشته شده است. وسعت معلومات و نفوذ او با ابن‌سینا قابل قیاس است، جز آنکه ابن سینا پزشک بهتری بود و توسی ریاضیدان برتر.
معروفترین آثار نجومی وی زیج ایلخانی است که در سال ۶۵۰ نوشته شده و همچنین تذکره فی علم الهیئه، در نجوم تذکره فی علم الهیه وی کاملترین نقد بر نجوم بطلمیوسی در قرون وسطی و معرف تنها الگوی ریاضی جدید حرکات سیارات است که در نجوم قرون وسطی نوشته شده است.
در سال ۶۷۲ هجری قمری نصیرالدین توسی با جمعی از شاگردان خود به بغداد رفت که بقایای کتاب‌های تاراج رفته را جمع‌آوری و به مراغه بازگرداند اما اجل مهلتش نداد و در ۷۴ سالگی درگذشت.
نصیرالدین توسی ستاره درخشانی بود که در افق تاریک مغول درخشید و در هر شهری که پاگذارد آنجا را به نور حکمت و دانش و اخلاق روشن ساخت و در آن دوره تاریک وجود چنین دانشمندی مایه اعجاب و اعجاز بود.
در كتاب از فردوسى تا شاملو أمده است كه " خواجه نصير به خلاف انديشمندانى مانند خيام و حافظ كه جهان را محصولى كامل نميدانستند، معتقد بود كه كاينات در عين كمال خلق شده اند، در بيتى مى گويد:
هرچيز كه هست آنچنان مى بايد
آن چيز كه آنچنان نمى بايد نيست
او كه براى نجات مردم كشورش به خدمت هولاكو درآمد با كياست وتدبيرش سبب شد تابساط خلافت عباسى وزندگانى أخرين خليفه اش برچيده شود . "
🆔 @bargi_az_tarikh
#برگی_از_تقویم_تاریخ
☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘