برگی از تقویم تاریخ برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۱۷ ۱۳۹۷/۰۹/۱۸ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۹ آذر زادروز حیدر رقابی (زاده ۱۹ آذر ۱۳۱۰ – درگذشته ۲۳ آذر ۱۳۶۶ تهران) شاعر. حیدر رقابی شاعر و فعال سیاسی و متخلص به «هاله» بود. پدرش باجناق محمدحسن شمشیری از هواداران دکتر مصدق و مادرش با مادر بیژن ترقی، ترانه‌سرای معروف، دختر عمو بوده‌اند. وی از نظر گرایش و بینش سیاسی، فردی ملی‌گرا و فعال بود. مهمترین شناختی که از حیدر رقابی در ایران وجود دارد این است که وی با تخلص به «هاله»، سراینده شعر ترانه مرا ببوس با صدای حسن گلنراقی است. ناصر انقطاع سردبیر سابق روزنامه صبح ایران می‌نویسد: حیدر رقابی که پیش از ۲۸ امرداد، سازمان «سربازان جبهه ملی» را رهبری می‌کرد و ملی گرایی تندرو بود، به سمت مسئول کمیته نهضت مقاومت ملی دانشگاه تهران برگزیده شد. وی در اثر فعالیتهای خود در نهضت مقاومت ملی به زندان افتاد. او که مسئول کمیتهٔ تشکیلات نهضت مقاومت ملی دانشگاه تهران در سالهای ۳۲ تا ۳۴ بود با وساطت شمشیری از زندان آزاد شد، با این شرط که ایران را ترک کند. او پس از آزادی از زندان در سال ۱۳۳۴ از ایران رفت و در آمریکا سرگرم تحصیل در دانشگاه کلمبیا شد و در رشتهٔ حقوق بین‌الملل از این مرکز عملی لیسانس و فوق‌لیسانس گرفت ولی چون دست ا ... برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۱۷ ۱۳۹۷/۰۹/۱۸ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۹ آذر سالروز درگذشت ناهید دایی جواد (زاده ۲۸ اردیبهشت ۱۳۲۱ اصفهان -- درگذشته ۱۹ آذر ۱۳۹۶ اصفهان) خواننده. بانو ناهید، دارای مدرک لیسانس در رشته ادبیات فارسی از دانشکده ادبیات دانشگاه اصفهان بود. وی در سال ۱۳۵۵ با کیوان قدرخواه، شاعر و وکیل دادگستری ازدواج کرد و حاصل آن یک دختر بود. همسر وی در سال ۱۳۸۳ درگذشت. او در سال ۱۳۴۲ به استخدام آموزش و پرورش درآمد و از سال ۱۳۵۵ تا سال ۱۳۷۴ که بازنشسته شد در دبیرستانهای اصفهان به تدریس ادبیات و زبان فارسی و عربی مشغول بود. وی ۹ سال پیش از انقلاب از رادیو استعفا داد و از سال ۱۳۷۴ به بعد مشغول تدریس آواز ایرانی در آموزشگاه‌های موسیقی بود. او در سال ۱۳۸۱ سه کنسرت در تهران در تالارهای وحدت، اندیشه، فرهنگ، با مشارکت کیان علی‌نژاد اجرا کرد و پس از آن به همراه «گروه ایراندخت» تور کنسرتی را در شرق ایالات متحده داشت. آخرین اجرای وی در خارج از کشور در بزرگداشت پیرنیا در لندن بود که به همراه گلپایگانی با همدیگر برنامه اجرا کردند. وی چند سال با بیماری سخت زندگی کرد اما همچنان با روحیه به کار آموزش و تدریس موسیقی ادامه می‌داد. ... برگی از تقویم تاریخ ۲۲:۵۰ ۱۳۹۷/۰۹/۱۷ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۸ آذر زادروز رامین صفایی رامین صفایی (زاده ۱۸ آذر ١٣٤١ تهران) موسیقیدان و کارشناس مهندسی شیمی همچنین تحصیلات کارشناسی ارشد موسیقی ایرانی از دانشگاه هنر. نامبرده کارشناسی مهندسی شیمی و کارشناسی ارشد نوازندگی موسیقی ایرانی (دانشگاه هنر) را داراست. او سنتور را در شهرستان گرگان از سال ١٣٥٤ نزد آقای ناصر صفایی و از سالهای ۷۰ تا ۷۷ نزد استاد فرامرز پایور فراگرفت. همچنین نزد استادان پرویز مشکاتیان و پشنگ کامکار و مجید کیانی طی سالهای ١٣٧٦ – ١٣٨٣ اموزش دید و نوازندگی سه تار را نزد استاد زیدالله طلوعی طی سالهای ١٣٧٦ – ١٣٨٠ آموخت …از کارهای شاخص او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:. آهنگسازی و تنظیم آلبوم چاووشی با صدای حسین کاظمیان. همکاری با گروه موسیقی ماهور، نوا و نکیسا در مازندران. انتشار آلبوم «در پناه یادها» با صدای حسین کاظمیان و تنظیم رامین صفایی. انتشار آلبوم «ساز شبانگاهی» با صدای وحید تاج و آهنگسازی رامین صفایی. نوازندگی و جواب آواز در آلبوم‌های «مرغ خوشخوان». ... برگی از تقویم تاریخ ۲۲:۵۰ ۱۳۹۷/۰۹/۱۷ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۸ آذر زادروز فتح اله مجتبایی (زاده ۱۸ آذر ۱۳۰۶ تهران) نویسنده و مترجم. فتح اله مجتبایی عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. وی مقدمات ادبیات و علوم رسمی را در فراهان استان مرکزی فرا گرفت. پدر و اجدادش از مستوفیان دوران قاجار و جد و نیای ایشان از بزرگان صوفیه طریقت نعمت‌اللهی بودند. مجتبایی در چنین خانواده‌ای تعلیمات مقدماتی را پشت سر گذاشت و همین زمینه نیز مطالعات او را به تاریخ ادیان و فلسفه شرق و هند کشاند. در سال ۱۳۳۲ از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و دانشسرای عالی، لیسانس گرفت و از آن سال تا ۱۳۳۸ در دبیرستانهای اراک و تهران و دانشسرای عالی به تدریس ادبیات و زبانهای خارجی اشتغال داشت. در ۱۳۳۹ از طرف وزارت فرهنگ برای آشنایی با روشهای جدید تألیف کتابهای درسی به خارج از کشور اعزام شد و پس از یک دوره مطالعه و تحقیق در این زمینه در ایالات متحدهٔ آمریکا (دانشگاه کلمبیا، نیویورک) به کشور بازگشت و مأمور تهیه و تدوین کتابهای درسی در ادبیات برای دبیرستانها شد. دکتر مجتبایی در دوران تحصیل خود نزد استادان بزرگی در داخل و خارج از کشور دانش آموخت و برای آشنایی با عرفان هندی مسافرت‌های متعددی به هند و پاکستان داشت. دکتر ... برگی از تقویم تاریخ ۲۲:۴۹ ۱۳۹۷/۰۹/۱۷ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۸ آذر سالروز درگذشت محمد جعفر پوینده (که در جریان ترورهای موسوم به قتل‌های زنجیره‌ای به قتل رسید). (زاده ۱۷ خرداد ۱۳۳۳ اشکذر یزد -- درگذشته ۱۸ آذر ۱۳۷۷ تهران) نویسنده، مترجم، جامعه شناس. وی از فعال‌ترین اعضای کانون نویسندگان ایران بود و تا پیش از مرگ در دفتر پژوهش‌های فرهنگی اشتغال داشت. پوینده از طرفداران جریان چپ در ایران بود اما به ایده‌های سنتی مارکسیسم باور نداشت و هرگز به سازمان یا حزبی سیاسی نپیوست هرچند یک مدافع پرکار دمکراسی، حقوق بشر و آزادی نامحدود اندیشه و بیان بود. پوینده در خانواده‌ای فقیر متولد شد. در شش سالگی به دبستان رفت و از ده سالگی مشغول به کار شد. در سال ۱۳۴۹ دیپلم گرفت و در همان سال در رشتهٔ حقوق قضایی در دانشگاه تهران پذیرفته شد. فعالیت سیاسی را از دوران دانشجویی در تهران آغاز کرد و از سال ۱۳۵۳ هنگامی که برای ادامهٔ تحصیل در دانشگاه سوربن به فرانسه رفت در خارج از کشور به فعالیت ادامه داد. در سال ۱۳۵۶ مدرک فوق لیسانس جامعه‌شناسی را از این دانشگاه دریافت کرد و در شهریور ۱۳۵۷ در بحبوحهٔ انقلاب به کشور بازگشت. ... برگی از تقویم تاریخ ۲۲:۴۷ ۱۳۹۷/۰۹/۱۷ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۸ آذر سالروز درگذشت فرامرز پایور (زاده ۲۱ بهمن ۱۳۱۱ تهران -- درگذشته ۱۸ آذر ۱۳۸۸ تهران) نوازنده سنتور. فرامرز پایور، موسیقیدان، ردیفدان، آهنگساز، مدرس و نوازنده سنتور و محقق موسیقی، یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های موسیقی ایرانی و اصلی‌ترین پایه‌گذار گروه‌نوازی در موسیقی سنتی ایرانی بود. کوششهای او پلی بود بین میراث ابوالحسن صبا و مرتضی محجوبی و جریانی که جوانان موسیقیدان و تحصیلکرده در دانشکده هنرهای زیبا از اوایل دهه ۱۳۵۰ به راه انداختند و الگوی موسیقی ایرانی امروزی شدند. در فاصله زمانی بین این دو، یعنی حدود پانزده سال، هیچ‌کس جز فرامرز پایور، کار جدی و پی‌گیر در زمینهٔ موسیقی اصیل انجام نمی‌داد. وی در اجراهای گروهی خود با شماری از نخبگان موسیقی ایرانی مانند جلیل شهناز و هوشنگ ظریف (تار) رحمت‌اله بدیعی و علی اصغر بهاری (کمانچه) حسن ناهید و محمد موسوی (نی) حسین تهرانی و محمد اسماعیلی (تنبک) همکاری کرده‌است. در دههٔ ۱۳۶۰ به همراهی جلیل شهناز، علی اصغر بهاری، محمد اسماعیلی و محمد موسوی، برای بار دیگر «گروه استادان موسیقی ایران» را سازمان داد و سرپرستی، آهنگسازی و نوازندگی سنتور را در آن به عهده گرفت. این گروه، آثار ماندگ ... برگی از تقویم تاریخ ۲۲:۴۷ ۱۳۹۷/۰۹/۱۷ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۸ آذر زادروز محمود مشرف آزاد تهرانی.. آزاد) شاعر، نویسنده و مترجم م. آزاد در سال ۱۳۳۶ از دانشکده ادبیات و زبان فارسی دانشگاه تهران لیسانس گرفت و دوره دانشسرای عالی تهران را نیز گذراند. سپس ۱۰ سال به آموزگاری ادبیات فارسی پرداخت و در سال ۱۳۴۶ به استخدام کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان درآمد. از او علاوه بر ترجمه اشعار شاعران سرزمین‌های دیگر، در زمینه زندگی نامه، نقد ادبی و ادبیات، و قصه به شعر و نثر برای کودکان به چاپ رسیده است. وی در هفتاد و دو سالگی درگذشت …آثار. کتابهای شعر:. دیار شب (۱۳۳۴). قصیدهٔ بلند باد و دیدارها، تهران: انتشارات مروارید، ۱۳۴۵. آئینه‌ها تهی‌ست، تهران: جوانه، ۱۳۴۶. ... برگی از تقویم تاریخ ۲۲:۴۶ ۱۳۹۷/۰۹/۱۷ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۸ آذر سالروز درگذشت حسن رشدیه میرزا حسن تبریزی مشهور به رشدیه (زاده ۱۳ تیر ۱۲۳۰ تبریز -- درگذشته ۱۸ آذر ۱۳۲۳ قم) از پیشگامان نهضت فرهنگی ایران. وی نخستین مؤسس مدارس جدید در تبریز و دومین مدرسه در تهران (بعد از دارالفنون) بود، او را پدر فرهنگ جدید ایران نامیده‌اند. رشدیه پدر معارف ایران، بنیانگذار آموزش نوین در ایران است. وی در محله چرندآب تبریز به دنیا آمد و پس از گذراندن مقدمات در زادگاه خود تصمیم گرفت برای ادامه تحصیل به نجف برود اما با خواندن مقاله‌ای در روزنامه ثریا که شمار ایرانیان با سواد را از هر هزار نفر ده نفر ذکر کرده بود، از سفر به نجف چشم پوشید و عازم بیروت شد و در دارالمعلمین آنجا به فراگرفتن شیوه‌های نوین آموزش پرداخت. در سال ۱۲۶۱ با هدف تأسیس مدرسه به شیوه نوین، از مدارس جدید استانبول بازدید کرد و در همانجا الفبای صوتی را برای جایگزینی با روش قدیمی آموزش در مدارس جدید ابداع کرد. در سال ۱۲۶۲ نخستین مدرسه به سبک نو را برای کودکان مسلمان قفقاز تأسیس کرد و در سال ۱۲۶۶ نخستین مدرسه نوین ایران را در محله ششگلان تبریز بنا نهاد. این مدرسه و به دنبال آن پنج مدرسه دیگری که در تبریز و مشهد تأسیس کرد با کار شکنی ... برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۴ ۱۳۹۷/۰۹/۱۶ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۷ آذر زادروز علی درویش زاده (زادهٔ ۱۷ آذر ۱۳۱۴ بندر انزلی) استاد دانشگاه، پژوهشگر و زمین‌شناس. علی درویش زاده از چهره‌های ماندگار علمی و ملقب به پدر علم زمین‌شناسی ایران است. او عضو پیوستهٔ فرهنگستان علوم ایران و رئیس شاخهٔ زیست‌شناسی آن فرهنگستان است. وی پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی، دبیرستان را با کسب رتبهٔ اول در رشتهٔ علوم طبیعی در دبیرستان فردوسی انزلی به پایان برد. در آن سالها دانشگاه‌ها چنان وسعتی نداشت و تنها دو دانشگاه تازه تأسیس تهران و تبریز وجود داشت. به همین دلیل با مهاجرت به تهران در کنکور دانشگاه تهران ثبت نام کرد. او عاشق معلمی بود و برای رسیدن به این هدف و با توجه به این‌که مدرک دیپلم وی نیز علوم طبیعی بود، در دانشکده علوم دانشگاه تهران در رشتهٔ زمین‌شناسی و زیست‌شناسی و در دانشکدهٔ کشاورزی امتحان داد. در سال ۱۳۳۷ از دانشکدهٔ علوم دانشگاه تهران در رشتهٔ زمین شناسی فارغ‌التحصیل شد و همان سال به پیشنهاد دکتر یداله سحابی، در دانشگاه تهران استخدام شد و در سال ۱۳۴۰ موفق به گرفتن فوق لیسانس زمین‌شناسی شد. پس از آن به فرانسه رفت و از دانشگاه «کلرمون فران» در گرایش سنگ‌شناسی (پترولوژی) در سال ۱۳۵۰ فا ... برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۴ ۱۳۹۷/۰۹/۱۶ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۷ آذر زادروز داریوش مهرجویی (زاده ۱۷ آذر ۱۳۱۸ تهران) کارگردان، نویسنده و مترجم. داریوش مهرجویی در کودکی تحت تأثیر مادربزرگش که مسلمانی معتقد بود قرار داشت. او در مصاحبه‌ای در سال ۱۳۵۱ چنین گفت: «مادر بزرگم از آن نمازخوان‌های دوآتشه بود و تحت تأثیر فضای روحانی او، من هم از سن هفت تا پانزده‌سالگی، شده بودم یک مسلمان واقعی. نماز و روزه‌ام یک آن ترک نمی‌شد. […] اما از پانزده سالگی به بعد، درست آن موقعی که نماز و روزه‌ام به حساب می‌آمد، شک در دلم نشست. چهره خدا تدریجا کدر شد و ایمانم رفت از دست.» در نوجوانی به موسیقی علاقه‌مند شد و مدت کوتاهی به کلاس آموزش موسیقی آقای زندی رفت. نزد پدرش که موسیقی ایرانی را خوب می‌شناخت سنتور نوازی کرد و بعد با موسیقی کلاسیک غربی آشنا شد و به نواختن پیانو و نوشتن قطعاتی برای پیانو پرداخت. در ۱۷ سالگی به سینما علاقه‌مند شد و برای درک بهتر فیلم‌های روز به آموختن زبان انگلیسی مشغول شد. تحصیلات مقدماتی را در تهران به پایان برد و یک سال در هتل آتلانتیک مدیر شد و بیست ساله بود که برای ادامهٔ تحصیل به کالیفرنیای آمریکا رفت. ... برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۳ ۱۳۹۷/۰۹/۱۵ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۶ آذر زادروز هوشنگ ظریف (زاده ۱۶ آذر ماه ۱۳۱۷ تهران) ردیفدان، مدرس موسیقی و نوازنده تار. هوشنگ ظریف پس از پایان دوره ابتدایی وارد هنرستان موسیقی شد و از حضور استادانی چون موسی معروفی، روح اله خالقی، جواد معروفی و حسین تهرانی بهره مند شد. پس از فارغ التحصیل شدن در سال ۱۳۳۷ به استخدام وزارت فرهنگ و هنر در آمد و فعالیت خود را به عنوان نوازنده و تکنواز در گروه‌های مختلفی مانند ارکستر موسیقی ملی، ارکستر صبا و … شروع کرد. وی در دورهٔ عالی هنرکدهٔ موسیقی از علی‌اکبر شهنازی جهت فراگیری ردیف بهره مند شد. ظریف از سال ۱۳۴۲ به مدت ۱۷ سال به تدریس تار در هنرستان موسیقی پرداخت و از جمله شاگردان وی می‌توان به حسین علیزاده، داریوش طلایی، ارشد طهماسبی و حمید متبسم اشاره کرد. او سالها سولیست (تکنواز) تار در ارکسترهای متعدد وابسته به وزارت فرهنگ و هنر بود و در اجرای برنامه‌های موسیقی ارکسترهای مزبور در سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران همکاری داشت، او اجراهای متعددی با گروه فرامرز پایور داشته‌است و با این گروه در کشورهای اروپایی و آسیایی زیادی به اجرای موسیقی ایرانی پرداخته‌است. از دیگر فعالیتهای او می‌توان به نوازندگی تار در ... برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۳ ۱۳۹۷/۰۹/۱۵ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۶ آذر سالروز درگذشت منوچهر نوذری.. منوچهر نوذری، اصالتا کاشانی بود او فعالیت هنری خود را در سال ۱۳۳۲ آغاز کرد و از اولین گویندگان تاریخ دوبله در ایران بود. از سال ۱۳۳۵ در رادیو نیز مشغول به کار شد و فعالیت خود در سینما را از سال ۱۳۳۸ به عنوان دستیار فنی آغاز کرد. اولین تجربه بازیگری او در سال ۱۳۴۱ با بازی در فیلم «لاله آتشین» به کارگردانی برادرش محمود نوذری و هوشنگ لطیف پور رقم خورد و با ساخت فیلم «ایواله» نخستین تجربه‌اش در کارگردانی را مقابل دوربین برد. نوذری در دهه ۱۳۵۰ با مهاجرت به مصر فیلم «الو من گربه هستم» را ساخت. فعالیت هنری او پس از انقلاب عمدتا بر تلویزیون و رادیو متمرکز بود. از مشهورترین برنامه‌هایی که او در تلویزیون اجرا کرد می‌توان به «مسابقه هفته» و «تهران ساعت بیست» و همچنین مجموعه‌های داستانی «کوچه اقاقیا» و «باجناق‌ها» اشاره کرد. حضور او با اجرای چند نقش در برنامه رادیویی «صبح جمعه با شما» و کارگردانی این برنامه از دیگر فعالیتهای منوچهر نوذری محسوب می‌شود. در روزهای پایانی زندگی این هنرمند در بیمارستان اینگونه از او نقل شده:. من اولین کسی بودم که در تلویزیون ایران مقابل دوربین رفتم و گفتم نام جعبه‌ای که تصویر من را در آن می‌بینید تل ... برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۳ ۱۳۹۷/۰۹/۱۵ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۶ آذر زادروز احمد تفضلی (زادهٔ ۱۶ آذر ۱۳۱۶ اصفهان – درگذشتهٔ ۲۴ دی ۱۳۷۵ تهران) پژوهشگر، زبانشناس و مترجم. احمد تفضلی، پژوهشگر، زبانشناس، ایرانشناس، مترجم و متخصص زبان پهلوی و استاد زبانهای باستانی در دانشگاه تهران بود. تفضلی در زمینه زبانهای ایرانی میانه به ویژه پهلوی و پارتی، در پهنه بین‌المللی یکی از معدود صاحب نظران به شمار می‌آمد. او دوره کارشناسی زبان و ادبیات فارسی را در سال ۱۳۳۸ در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران با رتبه اول به پایان رساند. در سال ۱۳۴۰ وارد دوره کارشناسی ارشد مدرسه زبانهای شرقی دانشگاه لندن شد و در سال ۱۳۴۵ درجه دکتری در زبانهای باستانی را از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران دریافت کرد. از سال ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ به عنوان پژوهشگر در بنیاد فرهنگ ایران به مدیریت دکتر خانلری به خدمت مشغول بود. از سال ۱۳۴۷ با سمت استادیار فرهنگ و زبانهای باستانی به طور رسمی به هیأت علمی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران پیوست و در سال ۱۳۵۷ به رتبه استادی نائل شد. در ده سال پایانی خدمتش در دانشگاه تهران، ریاست بخش دانشجویان خارجی دانشکده ادبیات را نیز برعهده داشت. از سال ۱۳۷۰ به عضویت پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فا ... برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۳ ۱۳۹۷/۰۹/۱۵ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۶ آذر سالروز درگذشت جواد معروفی (زاده سال ۱۲۹۱ تهران -- درگذشتهٔ ۱۶ آذر ۱۳۷۲ تهران) آهنگساز و نوازنده پیانو. جواد معروفی، فرزند موسی معروفی نوازنده تار بود. مادرش عذرا و پدرش از شاگردان برگزیده درویش خان، موسیقیدان بزرگ بودند. او پنج سال داشت که خواهرش، نرگس به دنیا آمد. چند سال بعد در همان دوره کودکی مادرش را از دست داد و در خانواده پدری بزرگ شد. در ۱۸ سالگی با شمس الزمان ازدواج کرد. حاصل این ازدواج چهار فرزند بود: منوچهر، شکوه الزمان (گیتی)، ژیلا و فرهاد. او در طول عمر خود سعی در آشتی دادن موسیقی سنتی و غربی داشت. فعالیت هنری:. ... برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۴ ۱۳۹۷/۰۹/۱۴ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۵ آذر سالروز درگذشت علی حاتمی (زاده ۲۳ امرداد ۱۳۲۳ تهران -- درگذشته ۱۵ آذر ۱۳۷۵ تهران) کارگردان، فیلمنامه نویس و تهیه کننده سینما. علی حاتمی در خیابان شاهپور تهران به دنیا آمد. مادر وی خانه‌دار و پدرش صفحه‌آرای چاپخانه بود. علی حاتمی که شوق نمایش و نمایشنامه‌نویسی داشت، پایش به تماشاخانه‌های لاله‌زار باز شد و در آنجا مسحور بازی هنرمندانه جعفر توکل بود و آرزو می‌کرد روزی برسد که توکل در نمایشی به کارگردانی خود او بازی کند. او از همان روزها تصمیم گرفت روی مایه‌هایی از داستان‌های ملی و ایرانی کار کند. موقعی که در کلاس نهم تحصیل می‌کرد برای آموختن اصول اولیه نمایشنامه‌نویسی به هنرستان هنرپیشگی و پس از آن به هنرستان آزاد هنرهای دراماتیک رفت. سختگیری مهدی نامور رییس هنرستان نسبت به نمایشنامه‌هایی که هنرجویان نوآموز می‌نوشتند تا در سالن هنرستان اجرا شود، حاتمی را بر آن داشت که در فراگیری فنون و شگردهای نمایشنامه نویسی، به ویژه گفت و گو پردازی حساسیت و کوشایی از خود نشان دهد. او نخستین نمایشنامه‌اش را با عنوان دیب (دیو) نوشت و در اردیبهشت ماه ۱۳۴۴ با حضور کودکان در تالار نمایش هنرهای دراماتیک به مدت سه شب اجرا کرد. در سال ... برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۴ ۱۳۹۷/۰۹/۱۴ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۵ آذر زادروز سیمین آقا رضی (زاده ۱۵ آذر ۱۳۱۷ تهران -- درگذشته ۲۱ دی ۱۳۸۸) نوازنده قانون. سیمین آقارضی درمنی نوازنده شاخص ساز قانون، پس از پایان تحصیلات ابتدایی وارد هنرستان موسیقی شد. او از ابتدا استعدادی شگرف و عشقی بزرگ به موسیقی داشت و نزد استادان بزرگی درس گرفت. استاد صبا در مورد وی گفته بود: «وی یکی از هنرمندان بزرگ موسیقی ایران خواهد شد». کلامی که سالها بعد محقق شد. آقارضی با چند ساز آشنا بود و به خوبی و مهارت آن‌ها را می‌نواخت؛ او ویلون را نزد ابوالحسن صبا، پیانو را نزد جواد معروفی، قانون را از مهدی مفتاح، آواز را از غلامحسین بنان و تمبک را نزد حسین تهرانی فراگرفت و علاوه بر این با نواختن رباب، بربط، قیچک و کمانچه نیز آشنایی کامل داشت. با بسیاری از ارکسترهای بزرگ مانند ارکستر سمفونیک تهران، ارکستر خالقی به رهبری روان‌شاد روح‌اله خالقی همکاری داشت و با بسیاری از استادان همچون پرویز یاحقی، علی تجویدی، حبیب‌اله بدیعی، همایون خرم، حسین تهرانی، یوسف یوسف زاده و … همکاری و اجرا داشته است. چندی هنرآموز هنرستان آزاد موسیقی به سرپرستی محمدعلی امیرجاهد و مدرس انجمن حمایت از نابینایان بود و شاگردان بسیاری از کلاس و ... برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۶ ۱۳۹۷/۰۹/۱۳ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۴ آذر سالروز درگذشت غلامحسین یوسفی (زاده ۲ بهمن ۱۳۰۶ مشهد -- ۱۴ آذر ۱۳۶۹ تهران) نویسنده، مترجم، مصحح متون، و استاد برجستهٔ ادبیات فارسی. غلامحسین یوسفی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در زادگاهش پایان برد و از سال ۱۳۲۵ برای تحصیل در دوره لیسانس زبان و ادبیات فارسی به تهران رفت. وی در سال ۱۳۲۸ تا ۱۳۳۰ در دوره دکتری در دانشگاه تهران به تحصیل ادامه داد و از سال ۱۳۲۹ رسما کار خود را در اداره فرهنگ خراسان آغاز و همزمان دوره لیسانس حقوق قضایی و سیاسی دانشکده حقوق دانشگاه تهران را هم گذراند. با تأسیس دانشکده ادبیات در دانشگاه فردوسی مشهد از سال ۱۳۳۴ تدریس دروس تاریخ ادبیات را در این دانشکده آغاز کرد. دکتر غلامحسین یوسفی تا مهر ماه ۱۳۵۸ در دانشگاه فردوسی مشهد در دوره‌های لیسانس و فوق لیسانس و دکتری ادبیات تدریس کرد و در سال ۱۳۵۸ بازنشسته شد. تأسیس دوره‌های فوق لیسانس و دکتری در دانشگاه فردوسی مشهد پس از دانشگاه تهران مدیون تلاشهای وی بود. او همزمان به تحقیق و پژوهش در حوزه‌های گوناگون ادامه داد و به این منظور سفرهای مطالعاتی به کشورهای مختلف از جمله فرانسه، انگلستان و آمریکا انجام داد. تصحیح متون یکی از زمینه‌های مورد علاقه دکتر یو ... برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۶ ۱۳۹۷/۰۹/۱۳ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۴ آذر سالروز درگذشت کاظم معتمدنژاد (زاده ۲۱ اردیبهشت ۱۳۱۳ بیرجند -- درگذشته ۱۴ آذر ۱۳۹۲ تهران) حقوقدان، نویسنده و استاد دانشگاه. معتمدنژاد در روستاى مود از بخش مرکزى بیرجند متولد شد، تحصیلات ابتدائى و قسمتى از تحصیلات متوسطه را در زادگاهش و قسمت دیگر را در بیرجند و سال ششم ادبى را در دبیرستان مروى تهران گذرانید. در سال ۱۳۳۶ به گرفتن درجه لیسانس و در سال ۱۳۳۹ به درجه دکترى در رشته قضائى از دانشکده حقوق و علوم سیاسى دانشگاه تهران نایل شد. وى در زمان تحصیل در دور کارشناسى با مدیر روزنامه کیهان که استادش نیز بود رابطه دوستانه اى برقرار کرد. و براى همکارى در کیهان دعوت شد. دیرى نپائید که از مترجمى زبان فرانسه، به مسؤلیت گروه خارجى و مقالات ارتقاء یافت. روزنامه کیهان که به روزنامه نگاران تحصیلکرده نیاز داشت، براى وى بورسیه اى از دولت فرانسه گرفت. معتمد نژاد در دانشگاه سوربن فرانسه در سال ۱۳۴۳ موفق به گرفتن دکترى حقوق و علوم سیاسى و نیز دکترى تخصصى روزنامه نگارى از انستیتوى مطبوعات و علوم نظرى دانشگاه پاریس شد. خدمات دانشگاهى او از سال ۱۳۴۴ در سمت استادیارى در دانشکده حقوق و علوم سیاسى دانشگاه تهران آغاز شد، ضمنا همکارى خود ... برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۵ ۱۳۹۷/۰۹/۱۳ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۴ آذر سالروز درگذشت شمس آل احمد (زاده ۱۰ تیر ۱۳۰۸ تهران -- درگذشت ۱۴ آذر ۱۳۸۹ تهران) نویسنده، مصحح و پژوهشگر ادبی. شمس آل احمد در محله پاچنار و در یک خانواده مذهبی به دنیا آمد و آموزه‌های ابتدایی را نزد پدرش سید احمد طالقانی فرا گرفت. او فوق‌لیسانس فلسفه و علوم تربیتی را از دانشسرای عالی تهران گرفت و سالها در آموزش و پرورش تدریس می‌کرد و مدتی هم در دانشکده به تدریس کتابداری سرگرم بود و زمانی هم در مدرسه بهیاری درس ادبیات می‌داد. شمس مدتی هم به آلمان و آمریکا رفت و دوره عکاسی سینما را در این کشور سپری کرد. او هنگام بازگشت به ایران موسسه انتشاراتی رواق را در سال ۱۳۵۶ تاسیس و به کار نشر پرداخت. برخی از آثار برادرش، جلال آل احمد، و نیز آثاری که سانسور می‌شدند از سوی همین انتشاراتی به بازار کتاب عرضه می‌شد. با شروع انقلاب او به عضویت شورای عالی انقلاب فرهنگی درآمد و در بازگشایی دانشگاه‌ها نقش ایفا کرد و مدتی هم سردبیری روزنامه‌های کیهان و اطلاعات و عضویت شورای سرپرستی صدا و سیما را بر عهده داشت. از سال ۱۳۷۶ با تشنج مغزی، بیماری مغزی شمس آل احمد شروع شد و مقداری از توانایی‌هایش را از دست داد. او پیش از درگذشتش بیش از ۴۰ ر ... برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۰ ۱۳۹۷/۰۹/۱۲ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۳ آذر سالروز درگذشت پژمان بختیاری (زاده سال ۱۲۷۹ تهران – درگذشته ۱۳ آذر ۱۳۵۳ تهران) محقق، شاعر و مترجم. حسین پژمان بختیاری، زادگاه اصلی و سرزمین پدری اش «دشتک» است که در ۸۵ کیلومتری مرکز استان چهارمحال بختیاری، در دامنه کوهساران بلند بختیاری، منتهی به «زردکوه» و در کنار سرچشمه‌های اصلی «رود کارون» واقع است. پدر پژمان «علیمرادخان میرپنج» از سرداران دوران مشروطه بود که در دشتک بختیاری سکونت داشت و در دوره مظفرالدین شاه برای تصدی مناصب نظامی به تهران مهاجرت کرد و صاحب عنوان لشگری میرپنج (سرتیپ) شد. خواهر علیمرادخان مادر علیقلی خان سرداراسعد بختیاری بود. مادر پژمان عالمتاج قائم مقامی متخلص به (ژاله) از شاعران آن زمان بود که نسبش به خاندان میرزا ابوالقاسم قائم‌مقام فراهانی می‌رسید. پژمان نخستین بار در روستای دشتک به مکتبخانه رفت و نزد ملاعلی بنده بهرامی خواندن و نوشتن آموخت. سپس در تهران در مدرسه فرانسوی «سن لویی» تحصیلات خود را ادامه داد و با زبان و ادبیات فرانسه آشنایی یافت. ابتدا مدتی در خدمت وزارت پست و تلگراف بود و سپس به شعر و تصنیف روی آورد. وی از شاعران سنت گرا اما نوپرداز معاصر است و این ارادت وی به ادبیات کهن انگی ... ‹ 23 24 25 26 27 28 29 ›
برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۱۷ ۱۳۹۷/۰۹/۱۸ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۹ آذر زادروز حیدر رقابی (زاده ۱۹ آذر ۱۳۱۰ – درگذشته ۲۳ آذر ۱۳۶۶ تهران) شاعر. حیدر رقابی شاعر و فعال سیاسی و متخلص به «هاله» بود. پدرش باجناق محمدحسن شمشیری از هواداران دکتر مصدق و مادرش با مادر بیژن ترقی، ترانه‌سرای معروف، دختر عمو بوده‌اند. وی از نظر گرایش و بینش سیاسی، فردی ملی‌گرا و فعال بود. مهمترین شناختی که از حیدر رقابی در ایران وجود دارد این است که وی با تخلص به «هاله»، سراینده شعر ترانه مرا ببوس با صدای حسن گلنراقی است. ناصر انقطاع سردبیر سابق روزنامه صبح ایران می‌نویسد: حیدر رقابی که پیش از ۲۸ امرداد، سازمان «سربازان جبهه ملی» را رهبری می‌کرد و ملی گرایی تندرو بود، به سمت مسئول کمیته نهضت مقاومت ملی دانشگاه تهران برگزیده شد. وی در اثر فعالیتهای خود در نهضت مقاومت ملی به زندان افتاد. او که مسئول کمیتهٔ تشکیلات نهضت مقاومت ملی دانشگاه تهران در سالهای ۳۲ تا ۳۴ بود با وساطت شمشیری از زندان آزاد شد، با این شرط که ایران را ترک کند. او پس از آزادی از زندان در سال ۱۳۳۴ از ایران رفت و در آمریکا سرگرم تحصیل در دانشگاه کلمبیا شد و در رشتهٔ حقوق بین‌الملل از این مرکز عملی لیسانس و فوق‌لیسانس گرفت ولی چون دست ا ...
برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۱۷ ۱۳۹۷/۰۹/۱۸ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۹ آذر سالروز درگذشت ناهید دایی جواد (زاده ۲۸ اردیبهشت ۱۳۲۱ اصفهان -- درگذشته ۱۹ آذر ۱۳۹۶ اصفهان) خواننده. بانو ناهید، دارای مدرک لیسانس در رشته ادبیات فارسی از دانشکده ادبیات دانشگاه اصفهان بود. وی در سال ۱۳۵۵ با کیوان قدرخواه، شاعر و وکیل دادگستری ازدواج کرد و حاصل آن یک دختر بود. همسر وی در سال ۱۳۸۳ درگذشت. او در سال ۱۳۴۲ به استخدام آموزش و پرورش درآمد و از سال ۱۳۵۵ تا سال ۱۳۷۴ که بازنشسته شد در دبیرستانهای اصفهان به تدریس ادبیات و زبان فارسی و عربی مشغول بود. وی ۹ سال پیش از انقلاب از رادیو استعفا داد و از سال ۱۳۷۴ به بعد مشغول تدریس آواز ایرانی در آموزشگاه‌های موسیقی بود. او در سال ۱۳۸۱ سه کنسرت در تهران در تالارهای وحدت، اندیشه، فرهنگ، با مشارکت کیان علی‌نژاد اجرا کرد و پس از آن به همراه «گروه ایراندخت» تور کنسرتی را در شرق ایالات متحده داشت. آخرین اجرای وی در خارج از کشور در بزرگداشت پیرنیا در لندن بود که به همراه گلپایگانی با همدیگر برنامه اجرا کردند. وی چند سال با بیماری سخت زندگی کرد اما همچنان با روحیه به کار آموزش و تدریس موسیقی ادامه می‌داد. ...
برگی از تقویم تاریخ ۲۲:۵۰ ۱۳۹۷/۰۹/۱۷ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۸ آذر زادروز رامین صفایی رامین صفایی (زاده ۱۸ آذر ١٣٤١ تهران) موسیقیدان و کارشناس مهندسی شیمی همچنین تحصیلات کارشناسی ارشد موسیقی ایرانی از دانشگاه هنر. نامبرده کارشناسی مهندسی شیمی و کارشناسی ارشد نوازندگی موسیقی ایرانی (دانشگاه هنر) را داراست. او سنتور را در شهرستان گرگان از سال ١٣٥٤ نزد آقای ناصر صفایی و از سالهای ۷۰ تا ۷۷ نزد استاد فرامرز پایور فراگرفت. همچنین نزد استادان پرویز مشکاتیان و پشنگ کامکار و مجید کیانی طی سالهای ١٣٧٦ – ١٣٨٣ اموزش دید و نوازندگی سه تار را نزد استاد زیدالله طلوعی طی سالهای ١٣٧٦ – ١٣٨٠ آموخت …از کارهای شاخص او می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:. آهنگسازی و تنظیم آلبوم چاووشی با صدای حسین کاظمیان. همکاری با گروه موسیقی ماهور، نوا و نکیسا در مازندران. انتشار آلبوم «در پناه یادها» با صدای حسین کاظمیان و تنظیم رامین صفایی. انتشار آلبوم «ساز شبانگاهی» با صدای وحید تاج و آهنگسازی رامین صفایی. نوازندگی و جواب آواز در آلبوم‌های «مرغ خوشخوان». ...
برگی از تقویم تاریخ ۲۲:۵۰ ۱۳۹۷/۰۹/۱۷ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۸ آذر زادروز فتح اله مجتبایی (زاده ۱۸ آذر ۱۳۰۶ تهران) نویسنده و مترجم. فتح اله مجتبایی عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. وی مقدمات ادبیات و علوم رسمی را در فراهان استان مرکزی فرا گرفت. پدر و اجدادش از مستوفیان دوران قاجار و جد و نیای ایشان از بزرگان صوفیه طریقت نعمت‌اللهی بودند. مجتبایی در چنین خانواده‌ای تعلیمات مقدماتی را پشت سر گذاشت و همین زمینه نیز مطالعات او را به تاریخ ادیان و فلسفه شرق و هند کشاند. در سال ۱۳۳۲ از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و دانشسرای عالی، لیسانس گرفت و از آن سال تا ۱۳۳۸ در دبیرستانهای اراک و تهران و دانشسرای عالی به تدریس ادبیات و زبانهای خارجی اشتغال داشت. در ۱۳۳۹ از طرف وزارت فرهنگ برای آشنایی با روشهای جدید تألیف کتابهای درسی به خارج از کشور اعزام شد و پس از یک دوره مطالعه و تحقیق در این زمینه در ایالات متحدهٔ آمریکا (دانشگاه کلمبیا، نیویورک) به کشور بازگشت و مأمور تهیه و تدوین کتابهای درسی در ادبیات برای دبیرستانها شد. دکتر مجتبایی در دوران تحصیل خود نزد استادان بزرگی در داخل و خارج از کشور دانش آموخت و برای آشنایی با عرفان هندی مسافرت‌های متعددی به هند و پاکستان داشت. دکتر ...
برگی از تقویم تاریخ ۲۲:۴۹ ۱۳۹۷/۰۹/۱۷ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۸ آذر سالروز درگذشت محمد جعفر پوینده (که در جریان ترورهای موسوم به قتل‌های زنجیره‌ای به قتل رسید). (زاده ۱۷ خرداد ۱۳۳۳ اشکذر یزد -- درگذشته ۱۸ آذر ۱۳۷۷ تهران) نویسنده، مترجم، جامعه شناس. وی از فعال‌ترین اعضای کانون نویسندگان ایران بود و تا پیش از مرگ در دفتر پژوهش‌های فرهنگی اشتغال داشت. پوینده از طرفداران جریان چپ در ایران بود اما به ایده‌های سنتی مارکسیسم باور نداشت و هرگز به سازمان یا حزبی سیاسی نپیوست هرچند یک مدافع پرکار دمکراسی، حقوق بشر و آزادی نامحدود اندیشه و بیان بود. پوینده در خانواده‌ای فقیر متولد شد. در شش سالگی به دبستان رفت و از ده سالگی مشغول به کار شد. در سال ۱۳۴۹ دیپلم گرفت و در همان سال در رشتهٔ حقوق قضایی در دانشگاه تهران پذیرفته شد. فعالیت سیاسی را از دوران دانشجویی در تهران آغاز کرد و از سال ۱۳۵۳ هنگامی که برای ادامهٔ تحصیل در دانشگاه سوربن به فرانسه رفت در خارج از کشور به فعالیت ادامه داد. در سال ۱۳۵۶ مدرک فوق لیسانس جامعه‌شناسی را از این دانشگاه دریافت کرد و در شهریور ۱۳۵۷ در بحبوحهٔ انقلاب به کشور بازگشت. ...
برگی از تقویم تاریخ ۲۲:۴۷ ۱۳۹۷/۰۹/۱۷ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۸ آذر سالروز درگذشت فرامرز پایور (زاده ۲۱ بهمن ۱۳۱۱ تهران -- درگذشته ۱۸ آذر ۱۳۸۸ تهران) نوازنده سنتور. فرامرز پایور، موسیقیدان، ردیفدان، آهنگساز، مدرس و نوازنده سنتور و محقق موسیقی، یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های موسیقی ایرانی و اصلی‌ترین پایه‌گذار گروه‌نوازی در موسیقی سنتی ایرانی بود. کوششهای او پلی بود بین میراث ابوالحسن صبا و مرتضی محجوبی و جریانی که جوانان موسیقیدان و تحصیلکرده در دانشکده هنرهای زیبا از اوایل دهه ۱۳۵۰ به راه انداختند و الگوی موسیقی ایرانی امروزی شدند. در فاصله زمانی بین این دو، یعنی حدود پانزده سال، هیچ‌کس جز فرامرز پایور، کار جدی و پی‌گیر در زمینهٔ موسیقی اصیل انجام نمی‌داد. وی در اجراهای گروهی خود با شماری از نخبگان موسیقی ایرانی مانند جلیل شهناز و هوشنگ ظریف (تار) رحمت‌اله بدیعی و علی اصغر بهاری (کمانچه) حسن ناهید و محمد موسوی (نی) حسین تهرانی و محمد اسماعیلی (تنبک) همکاری کرده‌است. در دههٔ ۱۳۶۰ به همراهی جلیل شهناز، علی اصغر بهاری، محمد اسماعیلی و محمد موسوی، برای بار دیگر «گروه استادان موسیقی ایران» را سازمان داد و سرپرستی، آهنگسازی و نوازندگی سنتور را در آن به عهده گرفت. این گروه، آثار ماندگ ...
برگی از تقویم تاریخ ۲۲:۴۷ ۱۳۹۷/۰۹/۱۷ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۸ آذر زادروز محمود مشرف آزاد تهرانی.. آزاد) شاعر، نویسنده و مترجم م. آزاد در سال ۱۳۳۶ از دانشکده ادبیات و زبان فارسی دانشگاه تهران لیسانس گرفت و دوره دانشسرای عالی تهران را نیز گذراند. سپس ۱۰ سال به آموزگاری ادبیات فارسی پرداخت و در سال ۱۳۴۶ به استخدام کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان درآمد. از او علاوه بر ترجمه اشعار شاعران سرزمین‌های دیگر، در زمینه زندگی نامه، نقد ادبی و ادبیات، و قصه به شعر و نثر برای کودکان به چاپ رسیده است. وی در هفتاد و دو سالگی درگذشت …آثار. کتابهای شعر:. دیار شب (۱۳۳۴). قصیدهٔ بلند باد و دیدارها، تهران: انتشارات مروارید، ۱۳۴۵. آئینه‌ها تهی‌ست، تهران: جوانه، ۱۳۴۶. ...
برگی از تقویم تاریخ ۲۲:۴۶ ۱۳۹۷/۰۹/۱۷ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۸ آذر سالروز درگذشت حسن رشدیه میرزا حسن تبریزی مشهور به رشدیه (زاده ۱۳ تیر ۱۲۳۰ تبریز -- درگذشته ۱۸ آذر ۱۳۲۳ قم) از پیشگامان نهضت فرهنگی ایران. وی نخستین مؤسس مدارس جدید در تبریز و دومین مدرسه در تهران (بعد از دارالفنون) بود، او را پدر فرهنگ جدید ایران نامیده‌اند. رشدیه پدر معارف ایران، بنیانگذار آموزش نوین در ایران است. وی در محله چرندآب تبریز به دنیا آمد و پس از گذراندن مقدمات در زادگاه خود تصمیم گرفت برای ادامه تحصیل به نجف برود اما با خواندن مقاله‌ای در روزنامه ثریا که شمار ایرانیان با سواد را از هر هزار نفر ده نفر ذکر کرده بود، از سفر به نجف چشم پوشید و عازم بیروت شد و در دارالمعلمین آنجا به فراگرفتن شیوه‌های نوین آموزش پرداخت. در سال ۱۲۶۱ با هدف تأسیس مدرسه به شیوه نوین، از مدارس جدید استانبول بازدید کرد و در همانجا الفبای صوتی را برای جایگزینی با روش قدیمی آموزش در مدارس جدید ابداع کرد. در سال ۱۲۶۲ نخستین مدرسه به سبک نو را برای کودکان مسلمان قفقاز تأسیس کرد و در سال ۱۲۶۶ نخستین مدرسه نوین ایران را در محله ششگلان تبریز بنا نهاد. این مدرسه و به دنبال آن پنج مدرسه دیگری که در تبریز و مشهد تأسیس کرد با کار شکنی ...
برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۴ ۱۳۹۷/۰۹/۱۶ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۷ آذر زادروز علی درویش زاده (زادهٔ ۱۷ آذر ۱۳۱۴ بندر انزلی) استاد دانشگاه، پژوهشگر و زمین‌شناس. علی درویش زاده از چهره‌های ماندگار علمی و ملقب به پدر علم زمین‌شناسی ایران است. او عضو پیوستهٔ فرهنگستان علوم ایران و رئیس شاخهٔ زیست‌شناسی آن فرهنگستان است. وی پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی، دبیرستان را با کسب رتبهٔ اول در رشتهٔ علوم طبیعی در دبیرستان فردوسی انزلی به پایان برد. در آن سالها دانشگاه‌ها چنان وسعتی نداشت و تنها دو دانشگاه تازه تأسیس تهران و تبریز وجود داشت. به همین دلیل با مهاجرت به تهران در کنکور دانشگاه تهران ثبت نام کرد. او عاشق معلمی بود و برای رسیدن به این هدف و با توجه به این‌که مدرک دیپلم وی نیز علوم طبیعی بود، در دانشکده علوم دانشگاه تهران در رشتهٔ زمین‌شناسی و زیست‌شناسی و در دانشکدهٔ کشاورزی امتحان داد. در سال ۱۳۳۷ از دانشکدهٔ علوم دانشگاه تهران در رشتهٔ زمین شناسی فارغ‌التحصیل شد و همان سال به پیشنهاد دکتر یداله سحابی، در دانشگاه تهران استخدام شد و در سال ۱۳۴۰ موفق به گرفتن فوق لیسانس زمین‌شناسی شد. پس از آن به فرانسه رفت و از دانشگاه «کلرمون فران» در گرایش سنگ‌شناسی (پترولوژی) در سال ۱۳۵۰ فا ...
برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۴ ۱۳۹۷/۰۹/۱۶ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۷ آذر زادروز داریوش مهرجویی (زاده ۱۷ آذر ۱۳۱۸ تهران) کارگردان، نویسنده و مترجم. داریوش مهرجویی در کودکی تحت تأثیر مادربزرگش که مسلمانی معتقد بود قرار داشت. او در مصاحبه‌ای در سال ۱۳۵۱ چنین گفت: «مادر بزرگم از آن نمازخوان‌های دوآتشه بود و تحت تأثیر فضای روحانی او، من هم از سن هفت تا پانزده‌سالگی، شده بودم یک مسلمان واقعی. نماز و روزه‌ام یک آن ترک نمی‌شد. […] اما از پانزده سالگی به بعد، درست آن موقعی که نماز و روزه‌ام به حساب می‌آمد، شک در دلم نشست. چهره خدا تدریجا کدر شد و ایمانم رفت از دست.» در نوجوانی به موسیقی علاقه‌مند شد و مدت کوتاهی به کلاس آموزش موسیقی آقای زندی رفت. نزد پدرش که موسیقی ایرانی را خوب می‌شناخت سنتور نوازی کرد و بعد با موسیقی کلاسیک غربی آشنا شد و به نواختن پیانو و نوشتن قطعاتی برای پیانو پرداخت. در ۱۷ سالگی به سینما علاقه‌مند شد و برای درک بهتر فیلم‌های روز به آموختن زبان انگلیسی مشغول شد. تحصیلات مقدماتی را در تهران به پایان برد و یک سال در هتل آتلانتیک مدیر شد و بیست ساله بود که برای ادامهٔ تحصیل به کالیفرنیای آمریکا رفت. ...
برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۳ ۱۳۹۷/۰۹/۱۵ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۶ آذر زادروز هوشنگ ظریف (زاده ۱۶ آذر ماه ۱۳۱۷ تهران) ردیفدان، مدرس موسیقی و نوازنده تار. هوشنگ ظریف پس از پایان دوره ابتدایی وارد هنرستان موسیقی شد و از حضور استادانی چون موسی معروفی، روح اله خالقی، جواد معروفی و حسین تهرانی بهره مند شد. پس از فارغ التحصیل شدن در سال ۱۳۳۷ به استخدام وزارت فرهنگ و هنر در آمد و فعالیت خود را به عنوان نوازنده و تکنواز در گروه‌های مختلفی مانند ارکستر موسیقی ملی، ارکستر صبا و … شروع کرد. وی در دورهٔ عالی هنرکدهٔ موسیقی از علی‌اکبر شهنازی جهت فراگیری ردیف بهره مند شد. ظریف از سال ۱۳۴۲ به مدت ۱۷ سال به تدریس تار در هنرستان موسیقی پرداخت و از جمله شاگردان وی می‌توان به حسین علیزاده، داریوش طلایی، ارشد طهماسبی و حمید متبسم اشاره کرد. او سالها سولیست (تکنواز) تار در ارکسترهای متعدد وابسته به وزارت فرهنگ و هنر بود و در اجرای برنامه‌های موسیقی ارکسترهای مزبور در سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران همکاری داشت، او اجراهای متعددی با گروه فرامرز پایور داشته‌است و با این گروه در کشورهای اروپایی و آسیایی زیادی به اجرای موسیقی ایرانی پرداخته‌است. از دیگر فعالیتهای او می‌توان به نوازندگی تار در ...
برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۳ ۱۳۹۷/۰۹/۱۵ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۶ آذر سالروز درگذشت منوچهر نوذری.. منوچهر نوذری، اصالتا کاشانی بود او فعالیت هنری خود را در سال ۱۳۳۲ آغاز کرد و از اولین گویندگان تاریخ دوبله در ایران بود. از سال ۱۳۳۵ در رادیو نیز مشغول به کار شد و فعالیت خود در سینما را از سال ۱۳۳۸ به عنوان دستیار فنی آغاز کرد. اولین تجربه بازیگری او در سال ۱۳۴۱ با بازی در فیلم «لاله آتشین» به کارگردانی برادرش محمود نوذری و هوشنگ لطیف پور رقم خورد و با ساخت فیلم «ایواله» نخستین تجربه‌اش در کارگردانی را مقابل دوربین برد. نوذری در دهه ۱۳۵۰ با مهاجرت به مصر فیلم «الو من گربه هستم» را ساخت. فعالیت هنری او پس از انقلاب عمدتا بر تلویزیون و رادیو متمرکز بود. از مشهورترین برنامه‌هایی که او در تلویزیون اجرا کرد می‌توان به «مسابقه هفته» و «تهران ساعت بیست» و همچنین مجموعه‌های داستانی «کوچه اقاقیا» و «باجناق‌ها» اشاره کرد. حضور او با اجرای چند نقش در برنامه رادیویی «صبح جمعه با شما» و کارگردانی این برنامه از دیگر فعالیتهای منوچهر نوذری محسوب می‌شود. در روزهای پایانی زندگی این هنرمند در بیمارستان اینگونه از او نقل شده:. من اولین کسی بودم که در تلویزیون ایران مقابل دوربین رفتم و گفتم نام جعبه‌ای که تصویر من را در آن می‌بینید تل ...
برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۳ ۱۳۹۷/۰۹/۱۵ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۶ آذر زادروز احمد تفضلی (زادهٔ ۱۶ آذر ۱۳۱۶ اصفهان – درگذشتهٔ ۲۴ دی ۱۳۷۵ تهران) پژوهشگر، زبانشناس و مترجم. احمد تفضلی، پژوهشگر، زبانشناس، ایرانشناس، مترجم و متخصص زبان پهلوی و استاد زبانهای باستانی در دانشگاه تهران بود. تفضلی در زمینه زبانهای ایرانی میانه به ویژه پهلوی و پارتی، در پهنه بین‌المللی یکی از معدود صاحب نظران به شمار می‌آمد. او دوره کارشناسی زبان و ادبیات فارسی را در سال ۱۳۳۸ در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران با رتبه اول به پایان رساند. در سال ۱۳۴۰ وارد دوره کارشناسی ارشد مدرسه زبانهای شرقی دانشگاه لندن شد و در سال ۱۳۴۵ درجه دکتری در زبانهای باستانی را از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران دریافت کرد. از سال ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ به عنوان پژوهشگر در بنیاد فرهنگ ایران به مدیریت دکتر خانلری به خدمت مشغول بود. از سال ۱۳۴۷ با سمت استادیار فرهنگ و زبانهای باستانی به طور رسمی به هیأت علمی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران پیوست و در سال ۱۳۵۷ به رتبه استادی نائل شد. در ده سال پایانی خدمتش در دانشگاه تهران، ریاست بخش دانشجویان خارجی دانشکده ادبیات را نیز برعهده داشت. از سال ۱۳۷۰ به عضویت پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فا ...
برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۳ ۱۳۹۷/۰۹/۱۵ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۶ آذر سالروز درگذشت جواد معروفی (زاده سال ۱۲۹۱ تهران -- درگذشتهٔ ۱۶ آذر ۱۳۷۲ تهران) آهنگساز و نوازنده پیانو. جواد معروفی، فرزند موسی معروفی نوازنده تار بود. مادرش عذرا و پدرش از شاگردان برگزیده درویش خان، موسیقیدان بزرگ بودند. او پنج سال داشت که خواهرش، نرگس به دنیا آمد. چند سال بعد در همان دوره کودکی مادرش را از دست داد و در خانواده پدری بزرگ شد. در ۱۸ سالگی با شمس الزمان ازدواج کرد. حاصل این ازدواج چهار فرزند بود: منوچهر، شکوه الزمان (گیتی)، ژیلا و فرهاد. او در طول عمر خود سعی در آشتی دادن موسیقی سنتی و غربی داشت. فعالیت هنری:. ...
برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۴ ۱۳۹۷/۰۹/۱۴ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۵ آذر سالروز درگذشت علی حاتمی (زاده ۲۳ امرداد ۱۳۲۳ تهران -- درگذشته ۱۵ آذر ۱۳۷۵ تهران) کارگردان، فیلمنامه نویس و تهیه کننده سینما. علی حاتمی در خیابان شاهپور تهران به دنیا آمد. مادر وی خانه‌دار و پدرش صفحه‌آرای چاپخانه بود. علی حاتمی که شوق نمایش و نمایشنامه‌نویسی داشت، پایش به تماشاخانه‌های لاله‌زار باز شد و در آنجا مسحور بازی هنرمندانه جعفر توکل بود و آرزو می‌کرد روزی برسد که توکل در نمایشی به کارگردانی خود او بازی کند. او از همان روزها تصمیم گرفت روی مایه‌هایی از داستان‌های ملی و ایرانی کار کند. موقعی که در کلاس نهم تحصیل می‌کرد برای آموختن اصول اولیه نمایشنامه‌نویسی به هنرستان هنرپیشگی و پس از آن به هنرستان آزاد هنرهای دراماتیک رفت. سختگیری مهدی نامور رییس هنرستان نسبت به نمایشنامه‌هایی که هنرجویان نوآموز می‌نوشتند تا در سالن هنرستان اجرا شود، حاتمی را بر آن داشت که در فراگیری فنون و شگردهای نمایشنامه نویسی، به ویژه گفت و گو پردازی حساسیت و کوشایی از خود نشان دهد. او نخستین نمایشنامه‌اش را با عنوان دیب (دیو) نوشت و در اردیبهشت ماه ۱۳۴۴ با حضور کودکان در تالار نمایش هنرهای دراماتیک به مدت سه شب اجرا کرد. در سال ...
برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۴ ۱۳۹۷/۰۹/۱۴ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۵ آذر زادروز سیمین آقا رضی (زاده ۱۵ آذر ۱۳۱۷ تهران -- درگذشته ۲۱ دی ۱۳۸۸) نوازنده قانون. سیمین آقارضی درمنی نوازنده شاخص ساز قانون، پس از پایان تحصیلات ابتدایی وارد هنرستان موسیقی شد. او از ابتدا استعدادی شگرف و عشقی بزرگ به موسیقی داشت و نزد استادان بزرگی درس گرفت. استاد صبا در مورد وی گفته بود: «وی یکی از هنرمندان بزرگ موسیقی ایران خواهد شد». کلامی که سالها بعد محقق شد. آقارضی با چند ساز آشنا بود و به خوبی و مهارت آن‌ها را می‌نواخت؛ او ویلون را نزد ابوالحسن صبا، پیانو را نزد جواد معروفی، قانون را از مهدی مفتاح، آواز را از غلامحسین بنان و تمبک را نزد حسین تهرانی فراگرفت و علاوه بر این با نواختن رباب، بربط، قیچک و کمانچه نیز آشنایی کامل داشت. با بسیاری از ارکسترهای بزرگ مانند ارکستر سمفونیک تهران، ارکستر خالقی به رهبری روان‌شاد روح‌اله خالقی همکاری داشت و با بسیاری از استادان همچون پرویز یاحقی، علی تجویدی، حبیب‌اله بدیعی، همایون خرم، حسین تهرانی، یوسف یوسف زاده و … همکاری و اجرا داشته است. چندی هنرآموز هنرستان آزاد موسیقی به سرپرستی محمدعلی امیرجاهد و مدرس انجمن حمایت از نابینایان بود و شاگردان بسیاری از کلاس و ...
برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۶ ۱۳۹۷/۰۹/۱۳ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۴ آذر سالروز درگذشت غلامحسین یوسفی (زاده ۲ بهمن ۱۳۰۶ مشهد -- ۱۴ آذر ۱۳۶۹ تهران) نویسنده، مترجم، مصحح متون، و استاد برجستهٔ ادبیات فارسی. غلامحسین یوسفی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در زادگاهش پایان برد و از سال ۱۳۲۵ برای تحصیل در دوره لیسانس زبان و ادبیات فارسی به تهران رفت. وی در سال ۱۳۲۸ تا ۱۳۳۰ در دوره دکتری در دانشگاه تهران به تحصیل ادامه داد و از سال ۱۳۲۹ رسما کار خود را در اداره فرهنگ خراسان آغاز و همزمان دوره لیسانس حقوق قضایی و سیاسی دانشکده حقوق دانشگاه تهران را هم گذراند. با تأسیس دانشکده ادبیات در دانشگاه فردوسی مشهد از سال ۱۳۳۴ تدریس دروس تاریخ ادبیات را در این دانشکده آغاز کرد. دکتر غلامحسین یوسفی تا مهر ماه ۱۳۵۸ در دانشگاه فردوسی مشهد در دوره‌های لیسانس و فوق لیسانس و دکتری ادبیات تدریس کرد و در سال ۱۳۵۸ بازنشسته شد. تأسیس دوره‌های فوق لیسانس و دکتری در دانشگاه فردوسی مشهد پس از دانشگاه تهران مدیون تلاشهای وی بود. او همزمان به تحقیق و پژوهش در حوزه‌های گوناگون ادامه داد و به این منظور سفرهای مطالعاتی به کشورهای مختلف از جمله فرانسه، انگلستان و آمریکا انجام داد. تصحیح متون یکی از زمینه‌های مورد علاقه دکتر یو ...
برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۶ ۱۳۹۷/۰۹/۱۳ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۴ آذر سالروز درگذشت کاظم معتمدنژاد (زاده ۲۱ اردیبهشت ۱۳۱۳ بیرجند -- درگذشته ۱۴ آذر ۱۳۹۲ تهران) حقوقدان، نویسنده و استاد دانشگاه. معتمدنژاد در روستاى مود از بخش مرکزى بیرجند متولد شد، تحصیلات ابتدائى و قسمتى از تحصیلات متوسطه را در زادگاهش و قسمت دیگر را در بیرجند و سال ششم ادبى را در دبیرستان مروى تهران گذرانید. در سال ۱۳۳۶ به گرفتن درجه لیسانس و در سال ۱۳۳۹ به درجه دکترى در رشته قضائى از دانشکده حقوق و علوم سیاسى دانشگاه تهران نایل شد. وى در زمان تحصیل در دور کارشناسى با مدیر روزنامه کیهان که استادش نیز بود رابطه دوستانه اى برقرار کرد. و براى همکارى در کیهان دعوت شد. دیرى نپائید که از مترجمى زبان فرانسه، به مسؤلیت گروه خارجى و مقالات ارتقاء یافت. روزنامه کیهان که به روزنامه نگاران تحصیلکرده نیاز داشت، براى وى بورسیه اى از دولت فرانسه گرفت. معتمد نژاد در دانشگاه سوربن فرانسه در سال ۱۳۴۳ موفق به گرفتن دکترى حقوق و علوم سیاسى و نیز دکترى تخصصى روزنامه نگارى از انستیتوى مطبوعات و علوم نظرى دانشگاه پاریس شد. خدمات دانشگاهى او از سال ۱۳۴۴ در سمت استادیارى در دانشکده حقوق و علوم سیاسى دانشگاه تهران آغاز شد، ضمنا همکارى خود ...
برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۵ ۱۳۹۷/۰۹/۱۳ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۴ آذر سالروز درگذشت شمس آل احمد (زاده ۱۰ تیر ۱۳۰۸ تهران -- درگذشت ۱۴ آذر ۱۳۸۹ تهران) نویسنده، مصحح و پژوهشگر ادبی. شمس آل احمد در محله پاچنار و در یک خانواده مذهبی به دنیا آمد و آموزه‌های ابتدایی را نزد پدرش سید احمد طالقانی فرا گرفت. او فوق‌لیسانس فلسفه و علوم تربیتی را از دانشسرای عالی تهران گرفت و سالها در آموزش و پرورش تدریس می‌کرد و مدتی هم در دانشکده به تدریس کتابداری سرگرم بود و زمانی هم در مدرسه بهیاری درس ادبیات می‌داد. شمس مدتی هم به آلمان و آمریکا رفت و دوره عکاسی سینما را در این کشور سپری کرد. او هنگام بازگشت به ایران موسسه انتشاراتی رواق را در سال ۱۳۵۶ تاسیس و به کار نشر پرداخت. برخی از آثار برادرش، جلال آل احمد، و نیز آثاری که سانسور می‌شدند از سوی همین انتشاراتی به بازار کتاب عرضه می‌شد. با شروع انقلاب او به عضویت شورای عالی انقلاب فرهنگی درآمد و در بازگشایی دانشگاه‌ها نقش ایفا کرد و مدتی هم سردبیری روزنامه‌های کیهان و اطلاعات و عضویت شورای سرپرستی صدا و سیما را بر عهده داشت. از سال ۱۳۷۶ با تشنج مغزی، بیماری مغزی شمس آل احمد شروع شد و مقداری از توانایی‌هایش را از دست داد. او پیش از درگذشتش بیش از ۴۰ ر ...
برگی از تقویم تاریخ ۲۱:۰۰ ۱۳۹۷/۰۹/۱۲ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۳ آذر سالروز درگذشت پژمان بختیاری (زاده سال ۱۲۷۹ تهران – درگذشته ۱۳ آذر ۱۳۵۳ تهران) محقق، شاعر و مترجم. حسین پژمان بختیاری، زادگاه اصلی و سرزمین پدری اش «دشتک» است که در ۸۵ کیلومتری مرکز استان چهارمحال بختیاری، در دامنه کوهساران بلند بختیاری، منتهی به «زردکوه» و در کنار سرچشمه‌های اصلی «رود کارون» واقع است. پدر پژمان «علیمرادخان میرپنج» از سرداران دوران مشروطه بود که در دشتک بختیاری سکونت داشت و در دوره مظفرالدین شاه برای تصدی مناصب نظامی به تهران مهاجرت کرد و صاحب عنوان لشگری میرپنج (سرتیپ) شد. خواهر علیمرادخان مادر علیقلی خان سرداراسعد بختیاری بود. مادر پژمان عالمتاج قائم مقامی متخلص به (ژاله) از شاعران آن زمان بود که نسبش به خاندان میرزا ابوالقاسم قائم‌مقام فراهانی می‌رسید. پژمان نخستین بار در روستای دشتک به مکتبخانه رفت و نزد ملاعلی بنده بهرامی خواندن و نوشتن آموخت. سپس در تهران در مدرسه فرانسوی «سن لویی» تحصیلات خود را ادامه داد و با زبان و ادبیات فرانسه آشنایی یافت. ابتدا مدتی در خدمت وزارت پست و تلگراف بود و سپس به شعر و تصنیف روی آورد. وی از شاعران سنت گرا اما نوپرداز معاصر است و این ارادت وی به ادبیات کهن انگی ...
