☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۷ خرداد زادروز محمدامین ریاحی
☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘
۷ خرداد زادروز محمدامین ریاحی
( زاده ۷ خرداد ۱۳۰۲ خوی -- درگذشته ۲۵ اردیبهشت ۱۳۸۸ تهران ) ادیب، مورخ و پژوهشگر.
محمدامین ریاحی شخصیت فرهنگی معاصر، صاحب آثار پژوهشی در زمینهٔ فرهنگ ایرانی، ادب پارسی، فردوسی و شاهنامه، حافظ و تاریخ ایران است.
وی در خاندانی قدیمی در خوی به دنیا آمد. دورههای تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را در زادگاهش گذراند. پس از آغاز جنگ جهانی دوم و اشغال آذربایجان توسط نیروهای خارجی، در سال ۱۳۲۱ برای ادامه تحصیل عارم تهران شد و دوره دانشسرای مقدماتی را گذراند. سپس به ادامهٔ تحصیل در دانشسرای عالی و دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران پرداخت. طی دورهٔ تحصیل در دانشکدهٔ ادبیات، از درسهای نسل اول استادان برجستهٔ این دانشگاه از جمله بدیعالزمان فروزانفر، عباس اقبال آشتیانی، ملکالشعرا بهار، احمد بهمنیار، عبدالعظیم قریب و ابراهیم پورداوود بهره گرفت. پس از آنکه در سال ۱۳۲۷ دورهٔ لیسانس زبان و ادبیات فارسی را به پایان رساند، تحصیل در دورهٔ دکتری را آغاز کرد. در سال ۱۳۳۷ پس از دفاع از رسالهٔ دکتری خود با موضوع «تحقیق و تصحیح مرصادالعباد نجمالدین رازی» به راهنمایی فروزانفر، درجهٔ دکتری در زبان و ادبیات فارسی گرفت. به نوشته محمدعلی اسلامی ندوشن، وی «یکی از آخرین افراد نسل ادبای معتبر بود که طی شصت سال در صحنهٔ فرهنگ ایران حضور داشت و هرچه نوشت دقیق و قابل اعتماد بود.»
نامبرده از سال ۱۳۲۷ که آغاز کار او در فرهنگ بود، دبیر و رئیس دبیرستانهایی در قم، گرگان، قزوین تهران و رئیس دانشسرای گرگان ( از ۱۳۳۰ ) و استاد دانشگاه تهران (تا ۱۳۵۷) بودهاست. او از ۱۳۳۵ به مدت پنج سال عضو هیئت مؤلفان لغتنامه دهخدا بود. از سال ۱۳۲۷ عضو هیأت مدیرهٔ جامعهٔ لیسانسیههای دانشسرای عالی بود. در ابتدای سال ۱۳۴۰ عهدهدار مدیرکلی وزارت فرهنگ شد و در مدت سه سال در پرتو تجربههایی که طی سالهای تدریس دبیرستانی از وضعیت نابسامان کتابهای درسی داشت، طرح ساماندهی و یکنواختسازی کتابهای درسی دبیرستانی را به اجرا درآورد. هدف این طرح، خارج ساختن کتابهای درسی از میدان رقابت ناسالم ناشران و مؤلفان، قرار دادن کار تألیف و چاپ کتابهای درسی دبیرستانی در اختیار وزارت فرهنگ و انتشار کتابهای درسی دبیرستانی با کیفیت مناسب بود. طرح کتابهای درسی با وجود مخالفتها و دخالتهای گسترده ناشران و مؤلفان ذینفع در تهیه و چاپ کتابهای درسی، طی چند مرحله به اجرا درآمد، و نهایتاً در سال ۱۳۴۲ با تأسیس سازمان کتابهای درسی وابسته به وزارت فرهنگ (بعداً وزارت آموزش و پرورش) برای تالیف کتابهای درسی جدید، موجبات ارتقای کیفیت آموزش دبیرستانی را فراهم آورد. ریاحی ضمن چند مقاله در ماهنامهٔ آموزش و پرورش (سال ۱۳۴۲) و نیز در مقالهای با عنوان ماجرای کتابهای درسی (۱۳۷۷) شرحی از اقدامات خود در وزارت فرهنگ را در آن دوره آوردهاست.
او طی سالهای بعد عهدهدار چندین سمت فرهنگی از جمله رایزنی فرهنگی ایران در کشور ترکیه و تدریس در دانشگاه آنکارا (از ۱۳۴۲) دبیرکلی هیأت امنای کتابخانههای عمومی کشور ( از ۱۳۵۰ ) نیابت ریاست فرهنگستان ادب و هنر ایران، ریاست بنیاد شاهنامه فردوسی ( از ۱۳۵۴) ریاست دانشکده هنرهای دراماتیک، مشاور وزیر فرهنگ و هنر و وزارت آموزش و پرورش (۱۳۵۷) بود.
در سالهای ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۴ مسئولیت کتابخانههای عمومی کشور را به عهده داشت. در این دوره، به نوسازی ساختار کتابخانههای عمومی کشور پرداخت و طرحهای مربوط به احداث سیصد کتابخانه عمومی جدید را در مناطق مختلف کشور آغاز کرد. از دیگر اقدامهای ماندگار مدیریت او در آن دوره، تهیه و اجرای طرح حمایت از مؤلفان و ناشران توسط نهاد کتابخانههای عمومی کشور بودهاست که در چارچوب آن کتابهای جدید ناشران برای کتابخانههای عمومی سراسر کشور خریداری شد.
همچنین أرامگاه منسوب به شمس تبريزى در خوى مبتنى بر دلايل دقيقى است كه وی در تحقيقى جامع ارايه داده است.
محمدامین ریاحی در ۸۶ سالگی درگذشت.
🆔 @bargi_az_tarikh
#برگی_از_تقویم_تاریخ
☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘