☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۱۶ آذر زادروز احمد تفضلی
☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘
۱۶ آذر زادروز احمد تفضلی
( زادهٔ ۱۶ آذر ۱۳۱۶ اصفهان – درگذشتهٔ ۲۴ دی ۱۳۷۵ تهران ) پژوهشگر، زبانشناس و مترجم
احمد تفضلی، پژوهشگر، زبانشناس، ایرانشناس، مترجم و متخصص زبان پهلوی و استاد زبانهای باستانی در دانشگاه تهران بود. تفضلی در زمینه زبانهای ایرانی میانه به ویژه پهلوی و پارتی، در پهنه بین‌المللی یکی از معدود صاحب نظران به شمار می‌آمد.
او دوره کارشناسی زبان و ادبیات فارسی را در سال ۱۳۳۸ در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران با رتبه اول به پایان رساند. در سال ۱۳۴۰ وارد دوره کارشناسی ارشد مدرسه زبانهای شرقی دانشگاه لندن شد و در سال ۱۳۴۵ درجه دکتری در زبانهای باستانی را از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران دریافت کرد. از سال ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ به عنوان پژوهشگر در بنیاد فرهنگ ایران به مدیریت دکتر خانلری به خدمت مشغول بود. از سال ۱۳۴۷ با سمت استادیار فرهنگ و زبانهای باستانی به طور رسمی به هیأت علمی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران پیوست و در سال ۱۳۵۷ به رتبه استادی نائل شد. در ده سال پایانی خدمتش در دانشگاه تهران، ریاست بخش دانشجویان خارجی دانشکده ادبیات را نیز برعهده داشت. از سال ۱۳۷۰ به عضویت پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی درآمد و از سال ۱۳۷۳ معاونت علمی و پژوهشی فرهنگستان را نیز برعهده داشت.
وی با زبان عربی به خوبی آشنا بود و به زبانهای انگلیسی، فرانسه و آلمانی تسلط کامل داشت. زبان روسی را نیز به اندازه‌ای که در مطالعاتش به آن نیاز داشت، می‌دانست. کتابهای او بدین قرار است:
واژه‌نامه کتاب پهلوی مینوی خرد، ۱۳۴۸
ترجمه مینوی خرد، ۱۳۵۴
ترجمه و تحقیق کتاب نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایرانیان (نوشته کریستین سن)، با همکاری دکتر ژاله آموزگار،
ج اول:۱۳۶۴، ج دوم: ۱۳۶۸
ترجمه کتاب شناخت اساطیر ایران(نوشته هینلز)، با همکاری دکتر آموزگار، ۱۳۶۸
اسطوره زندگی زرتشت، با همکاری دکتر آموزگار، ۱۳۷۰
زبان پهلوی: ادبیات و دستور آن، با همکاری دکتر آموزگار، ۱۳۷۳
ترجمه و تحقیق کتاب پهلوی گزیده های زادسپرم به فرانسه با همکاری فیلیپ ژینیو، ۱۹۹۳
تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، ۱۳۷۶
یادنامه دومناش، گردآوری با همکاری فیلیپ ژینیو، ۱۹۷۴
یکی قطره باران، جشن‌نامه استاد زریاب خویی، ۱۳۷۰
مقاله‌ها :
از شادروان تفضلی ۵۳ مقاله به فارسی در دانشنامه ایران و اسلام، دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، دانشنامه جهان اسلام و در نشریات معتبر علمی و جشن‌نامه‌ها و یادنامه‌های دانشمندان منتشر شده است. همچنین از وی ۸۳ مقاله به زبانهای انگلیسی و فرانسوی در نشریات معتبر خارجی همچون مجله آسیایی، مجموعه شرق‌شناسی، مطالعات ایرانی، دانشنامه ایرانیکا و در مجموعه‌ها و یادنامه‌های ایران شناسان بزرگ به چاپ رسیده است. از وی پانزده نقد کتاب به زبان فارسی، دو نقد کتاب به زبان انگلیسی در BSOAS و یک نقد به زبان فرانسه در مجله مطالعات ایرانی در ۱۹۹۲ به چاپ رسیده است.
جایزه‌ها :
به آثار و فعالیتهای علمی استاد تفضلی جایزه و تقدیرنامه‌هایی اهدا شده که عبارتند از:
مدال درجه اول فرهنگ، ۱۳۳۵
جایزه کتاب سال ایران برای ترجمه و تحقیق کتاب نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایرانیان، ۱۳۷۰
جایزه کتاب برگزیده دانشگاههای کشور برای همان کتاب، ۱۳۷۰
جایزه گیرشمن از فرهنگستان کتیبه‌ها و ادبیات فرانسه (یکی از پنج فرهنگستان تشکیل دهندة انستیتوی فرانسه)، اسفند ۱۳۷۲ (این نخستین بار بود که این فرهنگستان از دانشمندی ایرانی قدردانی کرد)
جایزه کتاب سال برای ترجمه گزیده‌های زادسپرم به زبان فرانسه، ۱۳۷۴
اهدای دکتری افتخاری ایران‌شناسی دانشگاه دولتی سن پترزبورگ، شهریور۱۳۷۵ (او نخستین استاد از کشورهای شرقی بود که موفق به دریافت این درجه علمی شد)
جایزه کتاب سال برای تألیف کتاب تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، ۱۳۷۷
عضویت در مجامع علمی:
ـ انجمن آسیایی پاریس از سال ۱۳۵۰
ـ انجمن بین‌المللی کتیبه‌های ایرانی (انگلستان) از سال ۱۳۵۱
ـ هیأت مؤسس انجمن آثار ملی از سال ۱۳۵۹
ـ کمیتة بین‌المللی آکتا ایرانیکا (بلژیک) از سال ۱۳۶۰
ـ شورای علمی مرکز دایرةالمعارف از سال ۱۳۶۶
ـ عضو پیوستة فرهنگستان زبان و ادب فارسی از سال ۱۳۷۰.
🆔 @bargi_az_tarikh
#برگی_از_تقویم_تاریخ
☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘