☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۲۹ اسفند زادروز اسماعیل نواب صفا
☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘
۲۹ اسفند زادروز اسماعیل نواب صفا
( زاده ۲۹ اسفند ۱۳۰۳ کرمانشاه -- درگذشته ۱۹ فروردین ۱۳۸۴ تهران) نویسنده، محقق، شاعر و ترانه سرا.
خاندان پدری او از نوا‌بهای اصفهان و از خانواده‌های مشهور آن دیار بودند.
مرتضی، پدر نوّاب صفا، بعدها به علت مشاغل دولتی خویش به اتفاق خانواده به کرمانشاه عزیمت کردند و در آنجا ساکن شدند.
اسماعیل نوّاب صفا تحصیلات ابتدائی خود را در کرمانشاه سپری کرد و پس از چندی به همراه خانوادهٔ خود به گرگان عزیمت کردند و بعد از چندی ساکن تهران شدند. اولین شعر نواب صفا در سال ۱۳۲۳ در بیست سالگی در نشریه فکاهی توفیق به چاپ رسید. در آن موقع محمّدعلی توفیق صاحب امتیاز و ابوالقاسم حالت سردبیر توفیق بودند. از آن پس به دعوت «ابوالقاسم حالت» به عضویت هیئت تحریریه «توفیق» در آمده و پس از چندی ستون مخصوصی با امضاء مستعار «مرشد صفا» برای خود باز کرد.
در تابستان ۱۳۲۵ به عضویّت نخستین کنگره شعرا و نویسندگان که در خانه فرهنگی ایران و شوروی تشکیل شده بود انتخاب شد. ریاست کنگره با ملک الشعرای بهار بود و صادق هدایت نیز عضو هیئت رئیسهٔ آن کنگره بود. اسماعیل نوّاب صفا اوّلین تصنیف یا ترانه خود را بر روی یک آهنگ محلی کرمانشاهی ساخت که به نام «وعده گلرخان» شهرت یافت. وی در سال ۱۳۲۶ با اسماعیل مهرتاش آشنا شد که در آن روزها جامعه باربد را تأسیس کرده بود. این آشنائی سبب شد که وی با حسینعلی مستعان که در آن روزها ریاست رادیو را بر عهده داشت ، آشنا شود. آشنائی که کار او را به رادیو کشانید واین آغاز کار هنری «نوّاب صفا» بود چرا که در آنجا با نام آورترین هنرمندان عصر خویش آشنا شد و زمینهٔ فعّالیت هنری اش در آنجا فراهم شد.
«نوّاب صفا» در شهریور ۱۳۲۶ همکاری خود را با رادیو تهران آغاز کرد و به عضویّت و دبیری شورای نویسندگان رادیو در آمد و همچنین بر برنامه های رادیو نظارت میکرد. وی همچنین از همان آغاز برای تماشاخانه‌های تهران پیش پرده میساخت و گاهی نیز در مجلّه هائی مثل تهران مصوّر اشعار سیاسی اش به چاپ میرسید که این اشعار با امضاء «مولانا صفا» بود. همکاری وی با مجید وفادار از همین زمان آغاز شد و برای آهنگهای او حدود ۱۲ ترانه ساخت که برخی از آنها عبارتند از : دنیای من، آه بی اثر، خاکستر من، رویای شیرین، دلنواز و...
آشنائی «نوّاب صفا» با مهدی خالدی ( یکی دیگر از برجسته‌ترین آهنگسازان و نوازندگان ایرانی) نیز در منزل «مجید وفادار» اتفاق افتاد و نخستین اثر مشترک با «مهدی خالدی» بنام «رفتی» در دستگاه شور با صدای دلکش در سال ۱۳۲۶ به اجراء در آمد. حدود ۱۶ ترانه از همکاری «نوّاب صفا» و «مهدی خالدی» بجا مانده که برخی از مشهورترین این ترانه‌ها عبارتند از : آمد نوبهار، بگریم ( در سوگ صبا ) آهنگی در نوا، آئین وفا و... و بدین سان آفرینش ترانه‌های جاودانه «نوّاب صفا» در کنار یارانش در رادیو با موفقیّت صورت گرفت.
وی تا سالهای قبل از انقلاب ایران و همینطور در چند مورد طی سالهای پس از انقلاب به فعالیت ترانه سرایی خویش ادامه داد اما در عین حال طی سالهای پس از انقلاب و تا پایان عمر به تحقیق و نویسندگی نیز مشغول بود. از جملهٔ این موارد میتوان به چاپ کتابهای قصهٔ شمع که شرح خاطرات هنری وی بود، تفسیر پنج قصیده از اسدی طوسی، نغمهٔ مهر که شرح حال پنج شاعر و عارف مشهور از جمله مولانا، سعدی، حافظ، بابا طاهر و خواجه عبداله انصاری است، اشاره کرد.
همچنین مجموعهٔ اشعار وی به نام از یاد رفته و مجموعهٔ ترانه هایش با نام تکدرخت در همین سالها به چاپ رسیده است. وی همچنین «سفرنامهٔ فرهاد میرزای معتمدالدوله» را با تجزیه و تحلیل کامل تصحیح کرده است و نیز «منشأت فرهاد میرزا» نیز از جمله آثار نوشتاری شاخص نوّاب صفا است که در آخرین سالهای عمرش تحریر شده‌است.
اسماعیل نوّاب صفا در ۸۱ سالگی درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.
🆔 @bargi_az_tarikh
#برگی_از_تقویم_تاریخ
☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘