☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘..۳ امرداد سالروز درگذشت رسام ارژنگی
☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘
۳ امرداد سالروز درگذشت رسام ارژنگی
عباس رسّام ارژنگي ( زاده سال ۱۲۷۱ تبریز -- درگذشته ۳ امرداد ۱۳۵۴ تهران ) نقاش برجسته و شاعر
نامبرده در خانواده‌اي كه نسب آن به ميرك (نقاش بزرگ عهد صفوي) مي‌رسيد به دنيا آمد .
نياكان او همه نقاش و رسام فرش و همه تصویرگر بودند.
پدر وي را به مدرسه ميرزا حسن‌خان رشديه فرستاد .
در سال ۱۲۹۸، هجده ساله بود که براي آموزش علمي نقاشي جديد و طراحي عازم تفليس شد و از اين شهر جهت اخذ مدرك ليسانس به دانشگاه مسكو رفت و پس از پایان تحصیل و با شروع جنگ جهاني اول به ايران بازگشت. ارژنگي با ورود به تهران، اولين نگارخانه پايتخت را در خيابان علاءالدوله ( فردوسی) تأسيس كرد. كاريكاتورسازی را كنار گذاشت و كلاس آموزش نقاشي و مينياتور برپا کرد. در اين دوره شعر گفت، داستان نوشت پيكره‌سازي كرد و يك دهه بعد مهم‌ترين مينياتوريست ايراني لقب گرفت.
در دهه نخستين اين قرن «نگارستان ارژنگي» به شواهد نامه های به جا مانده از مهم‌ترين مجامع روشنگري، هنري و ادبي تهران بوده است.
وی روشي جديد در مينياتورسازي (خارج شدن از خيالي‌سازي) را به شاگردان جوان تعليم میداد.
نيمايوشيج به عنوان تئوريسين شعر جديد فارسي بعدتر در بيانيه خود بين سال‌هاي ۱۳۱۸ و ۱۳۱۹ در مجله موسيقي نوشت: كه به واسطه حضور كساني چون ارژنگي در نقاشي بعد از مشروطه، جنبش نوگرايي پيش از اينكه در شعر اتفاق بيفتد در نقاشي به وجود آمده بوده است و اين نشان مي‌دهد كه تا نيمه دهه دوم اين قرن، ارژنگي نوگراترين نقاش در ميان مينياتوريست‌هاي كهن، الگو بوده است. نیما مي‌گويد: «آب و رنگ‌كاري‌هاي رسام ارژنگي و پرده‌هاي روغني او و مير مصور ارژنگي نمونه‌هاي نوين و استادانه ما در نقاشي محسوب مي‌شوند.
اولين مشخصه مينياتورهاي ارژنگي دوري از پندارگرايي است.
او پيرو پدر خود از يك نوع نظام ژرفانمايي استفاده ميکرد و ديگر بَدَويگري را كنار گذاشته بود. حين تصويرسازي از جنگ‌ها يا مبدل كردن شعر شاعران ، از جغرافياي كاربردي استفاده ميکرد يعني در تابلو «يعقوب ليث»، چهره يعقوب بسيار طبيعي و حالات صورت طبیعی است. دشت و زمينه اين اثر به دورنماي صحنه جنگ، عمق و شكوه بخشيده است.
از رسام ارژنگي بالغ بر دو هزار تابلو نقاشي، آب و رنگ، رنگ و روغنی، مينياتور، سياه‌قلم، كاريكاتور و تنديس بر جا مانده. تابلوهایي باشكوه چون نادرشاه، يعقوب لیث، كورش، بهرام گور، رستم و سهراب و...
او اولين نقاشي است كه از روشنفكران، ادبا و هنرمندان بعد از مشروطه نقش كشيده است. اولين بار چهره نيمايوشيج در كنار شعر « نقاشي قديم ايراني در سال ۱۳۰۹ از كشور بلژيك ديپلم افتخار و مدال گرفت. اولين كس است از ميان نقاشان كه مقالاتي مبتني بر بينش علمي درباره نقاشي ميرك، رضا تبريزي و بهزاد در روزنامه‌هاي دهه آغازين اين قرن نوشت. اولين كس است كه همچون نقاشان فرنگي در سال ۱۳۰۷ يك كتاب از آثار خود را به چاپ رساند. اولين كس است كه چاپي معقول از رباعيات خيام را با تابلوهايي جديد در سال ۱۳۱۵ در مؤسسه خاور در تهران منتشر کرد.او جدا از تأسيس نخستين نگارستان در سال ۱۳۱۷ اولين هنرستان صنايع مستظرفه را در شهر تبريز بنيان نهاد.
در همين مدرسه است كه از پي آموزش‌هاي رسام ارژنگي و برادرش ميرمصّور، نسل جديد طراحان فرش تبريز پديدار شد.
وی در سال ۱۳۲۲ و براي نخستين بار در ايران اقدام به طراحي و چاپ الگوهاي نقاشي براي آموزش نقاشي به دانش‌آموزان کرد.
در سال ۱۳۱۲ به خواست پرفسور اسميت، خاورشناس امريكايي رباعيات خيام را به تصوير كشيد و بعدتر اين پروفسور كتابي از اين آثار را با اشعار خيام در امريكا انتشار داد.
از ارژنگي چندين تابلو از تصاوير حماسه فردوسي در شاهنامه چاپ خاور و شاهنامه نوبخت نيز برجامانده است که در سال ۱۳۳۳ ثمره سی سال شاعری اش رادر «ديوان ارژنگي» منتشر کرد.
این هنرمند برجسته در سوم امرداد ۱۳۵۴ بدرود زندگی گفت و در قطعه هشت بهشت زهرا آرام گرفت.
@bargi_az_tarikh
☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘