🔶 تسلط حرامی ‌باشیان بر جان و مال مردم.. 📎 عصر ناصری

🔶 تسلط حرامی ‌باشیان بر جان و مال مردم

📎 عصر ناصری

💎 تباهی‌های ایران در عصر ناصری به جایی رسیده بود که بسیاری از مردم و‌ حتی روشنفکرانی مانند زین‌العابدین مراغه‌ای، در انتظار مرگ ناصرالدین میرزا و انتقال قدرت به مظفرالدین میرزا روزشماری می‌کردند و تصور می‌کردند که با بر تخت نشستن او، دوره‌ای نو در اصلاحات که نزدیک به سده‌ای بود که به تأخیر افتاده بود آغاز خواهد شد.

💎 اما با رسیدن موکب همایونی، همه امیدها بر باد رفت. ولیعهد ایران، در دارالسلطنه تبریز که به جای آموزش و پرورش شاهانه، به گردآمدن با چهار پایان خوگر شده بود(خاطرات تاج‌السلطنه صفحه ۷۱ و ۷۲)، در بار تهران را از اصطبل تبریز قیاس می‌گرفت.

💎 تاج‌السلطنه ضمن توصیف تباهی «دربار تهران»، در دوره مظفری می‌نویسد:«از آغاز فرمانروایی قاجاران، در ایران، درباری به آن افتضاح دیده نشده بود» و می‌افزاید:«تمام عمله خلوت از صبح تا شام، مشغول نواگری و‌ مهمل‌بافی و‌ لغوگویی بودند و اغلب در خلوت #کارهای‌شنیع می‌کردند. از جمله هرکدام دارای صورت خوبی بودند ناچار باید اسباب دلخوشی سایرین بشوند»(همان؛صفحه۷۲).

💎 از این جهت تاج‌السلطنه که برادر خود را مردی با طبع کودکانه توصیف می‌کرد می‌نویسد:«طبع شاه سخت به مسخرگی متمایل بود و خود او جز به مردمان مسخره علاقه‌ای نشان نمی‌داد تا جایی که امور مملکت در دستان یک مشت اراذل و اوباش هرزه رذل قرار داشت». «مال مردم و‌ جان مردم و‌ ناموس مردم تمام در معرض تلف. تمام اشخاص بزرگ عالی عاقل خانه‌نشین. تمام مردم مفسد بیسواد نانجیب مصدر کارهای عمده بزرگ»!

💎 به نظر من این دریافت می‌تواند در کنار نامه میرزا فتح‌علی آخوندزاده به جلال‌الدین میرزا تا حدودی پرتویی بر وضعیت نابسامان ایران در دوره‌های ناصری و‌ مظفری بیفکند. آخوند زاده در آن‌جا می‌گوید:«شاهزاده! به اصطلاح یوروپا، اسم پادشاه حقیقی به کسی اطلاق می‌شود که تابع قانون بوده، در فکر آبادی و آسایش وطن و در فکر تربیت و ترقی #ملت باشد. در مملکت ایران بعد از غلبه تازیان، و زوال دولت پارسیان، و فانی شدن پیمان مهبادیان، #سلطنت، حقیقی نبوده است. در مدت تاریخ هجری، فرمانروایان این مملکت کلا #دیسپوت و شبیه #حرامی‌باشیان بوده‌اند(نامه میرزا فتح‌علی آخوندزاده به جلال‌الدین میرزا، الفبا، صفحه ۲۲۵؛ به نقل از تأملی درباره ایران، ۲۵۷).

✍ طباطبایی، جواد، تأملی درباره ایران، نظریه حکومت قانون در ایران، مبانی نظریه مشروطه‌خواهی صفحه:۸۳

@MinervaEule1776

https://t.me/denkenfurdenken