نرخ ارز و انتخابات پیش رو

نرخ ارز و انتخابات پیش رو

اینبار تصمیم گرفتم کمی از دورتر، تغییرات نرخ ارز رو در ایران براتون شرح بدم.
اگه تحلیل‌های من در یک سال گذشته رو دنبال کرده باشید، میدونید که این پیشبینی‌ها بسیار به واقعیت نزدیک بودن. دلیلش استفاده از مدل طراحی سناریو و بازی سازی مبتنی بر دیپ‌لرنینگی هست که خودم طراحی کردم.
اما رابطه انتخابات پیش رو با نرخ ارز در ایران رو فارغ از فاکتورهای بیرونی و کرونا، اینجوری بررسی کنیم:
اولا ترامپ رئیس جمهور میشه یا بایدن؟
خب این سوالیه که خیلی ها توی دنیا دوست دارن بدونن و بهترین تحلیلگران دنیا هم هنوز جواب قطعی براش ندارن. ولی ظاهرا شانس ترامپ کمتر شده و اگه تا روزهای آتی برگ خوبی رو نکنه، احتمالا این بازی رو ببازه.
حالا برای ایران بهتره ترامپ ببره یا بایدن؟
به نظر من ‌که کلا برای بشریت بهتره ترامپ نباشه. اما برای ایران در شرایط فعلی باخت و برد ترامپ هر جفتش آسیب های زیادی رو میتونه بوجود بیاره:
۱. بردن ترامپ اقتصاد و سیاست ایران رو در ۴سال آینده بشدت آشوبناک میکنه.
۲. باخت ترامپ مثل یک طوفان که چند ماه بعد خواهد آمد، اقتصاد نیمه ویران ایران رو در یک سال آینده میتونه متلاشی کنه.
چرا؟ چون در حال حاضر تورم وحشتناک ناشی از سقوط ارزش ریال، حباب بورس و سفته بازی دلالان و مدیریت غلط مسئولان و ... از یک طرف و رکود ناشی از تحریمها، کرونا، خروج سرمایه ها، فرار کارآفرینان و ... از طرف دیگه، شاخص فلاکت را به شکل بی‌سابقه ای متورم کرده.
جو روانی بعد از پیروزی بایدن، بازار رو به شدت راکد میکنه. چون جامعه بصورت کاملا احساسی، منتظر کاهش قیمت دلار، ورود کالاهای خارجی، ورود سرمایه گذار خارجی، باز شدن بازار و ... میشه. و این جو روانی یعنی: عدم خرید و واردات به امید کاهش قیمتها و در نتیجه رکود شدیدتر بازار. رکودی که نه تنها شاخص فلاکت رو به شکل ترسناکی بزرگ میکند که باعث از بین رفتن بخش زیادی از فعالان اقتصادی و تولید کنندگان دارای بدهی میشه.
تحلیل درخت سناریوی من ۳ فاز اصلی رو نشون میده:
فاز اول: پیروزی بایدن بصورت روانی یک اثر سریع و کوتاه مدت در قیمت ارز و بورس ایران میزاره. یعنی چی؟ یعنی به سرعت قیمت دلار کاهشی ۱۰ تا ۲۰ درصدی رو تجربه میکنه و بورس افزایشی مثبت در همین حدود.
اما! بررسی های من نشون میده بورس و ارزش ریال کاملا و بصورت معکوس با هم همبستگی دارن . پس این اثر روانی بعد از ۲ تا ۳ ماه روندی معکوس رو طی میکنه و قیمت ارز با شیبی سریع افزایش پیدا میکنه! چون دولت بایدن نه میتونه به سرعت تحریمها رو برداره و نه علاقه ای داره که با دولتی که چند ماه از عمرش بیشتر نمونده وارد مذاکره بشه. پس تا انتخابات خردادماه ایران و آماده شدن دولت بعد صبر میکنه. یعنی مهر ۱۴۰۰.
فاز دوم: اقتصاد بیمار، منابع ارزی کم، انتظارات روانی و دور از منطق بازار و رکود بوجود آمده‌ای که گفتم، نهایتا میتونه تا چند ماه و شب عید جلو بره.
فراموش نکنید که رکود بازار ایران، امسال فقط تحت تاثیر انتخابات امریکا نیست. انتخابات ریاست جمهوری ایران و پیشبینی عدم مشارکت طیف وسیعی از مردم در انتخابات و در نتیجه پیروزی جناح راست، میتونه باعث یک پارادوکس روانی در جامعه و افزایش دوره رکود بشه.
پس بازار مصرفی، شب عید امسال تحت تاثیر کرونا و وضعیت فعلی اقتصاد، کم رونق تر میشه و بازار تجاری و بازرگانی هم تحت تاثیر خستگی ناشی از ماهها رکود و انتخابات خرداد ۱۴۰۰ راکد‌تر.
فاز سوم: انتخابات خرداد ماه ایران، احتمالا برای جناح راست به راحتی انتخابات مجلس فعلی باشه و بدون هیچ هزینه ای کرسی سومین قوه رو هم در اختیار بگیرن.
بعدا توی پستی مفصل سناریوهای محتمل برای کاندیدای ریاست جمهوری رو میگم. ولی تا اینجای ‌کار تحلیل های من نشون میده نه آقای رئیسی و نه آقای قالیباف برای این پست کاندید نخواهند شد. اما هرکی باشه، از جناح راست و محافظه کار خواهد بود.
برنده انتخابات تا بخواد دولت رو دستش بگیره و بخواد برنامه‌های خودشو جلو ببره میشه مهر ماه. اما از اونجایی که هر سه قوه در یک سمت و سو قرار دارند. بصورت مقطعی و بلافاصله بعد از دریافت دولت، اقداماتی موضعی و صرفا مقطعی برای کاهش نرخ ارز بصورت نمایشی هم که شده میکنن. این یعنی نرخ ارز در اون مقطع میتونه تا ۲۰ درصد کاهش پیدا کنه. اما از مهرماه که دولت جدید باید برنامه های عملیاتی خودشو، از جمله اینکه میخواد پای میز مذاکره بره یا نه و ... اعلام کنه، دوباره و بر اساس تصمیمات دولت بعد، ما شاهد افزایش شدید نرخ ارز و یا کاهش اندک اون خواهیم بود.
فراموش نکنید، دولت بعدی همون دولت درسایه هست که اینبار قراره نمایان بشه و این میتونه برای سیاست و اقتصاد ایران کمی بهتر از شرایط دولت بی‌اختیار فعلی باشه. هرچند که به نظر میرسه برای آزادی های اجتماعی و روابط سیاسی، باید نگران بود.

سهند بهنام ۱۴ اکتبر ۲۰۲۰
@dotDE