🔰 یارانه فاصله طبقاتی را تغییر نمی‌دهد. ✍️ جواد صالحی‌اصفهانی

🔰 یارانه فاصله طبقاتی را تغییر نمی‌دهد
✍️ جواد صالحی‌اصفهانی
استاد اقتصاد دانشگاه ویرجینیا آمریکا

▪️پایین نگه داشتن تورم به زور پول نفت یا بازگشت درآمدهای فریزشده ایران از خارج، مثل فشردن فنری است که دولت با برگشتن تحریم‌ها مجبور می‌َشود دستش را از روی آن بردارد. اما من بازگشت تورم را به معنای اشتباه بودن سیاست کلی آقای روحانی نمی‌دانم، چون مشکلات با انتخاب آقای ترامپ و خروج آمریکا از برجام رخ داد که نوعی بدشانسی بود.

▪️ افزایش نابرابری از ابتدای آغاز به کار آقای روحانی شروع شد. یک علت آن همان کاهش قدرت خرید یارانه‌ها بود، که ایشان به علت مخالفتی که با پرداخت یارانه‌ها داشت، حاضر به افزایش آنها نشد و در نتیجه نابرابری یا ضریب جینی بالا رفت. دلیل دوم آن هم بعد از برجام ورود ارز جدید به سیستم بود، که مثل پول نفت از بالا به پایین سرازیر شد و وقتی آمد به پایین برسد، برجام به هم خورد و به‌جای ورود، خروج ارز شروع شد.

▪️ آمارهای بانک مرکزی برای درک تغییرات نابرابری در ایران مبنای خوبی نیست چون فقط از خانوارهای شهری نمونه‌گیری می‌کنند و تفاوت‌های شهر و روستا در این آمار منعکس نمی‌شود. از این نظر آمارهای مرکز آمار ایران جامع‌تر است. بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران در سال 1396 نسبت به سال 1395 کمتر از یک‌صدم به ضریب جینی اضافه شده است.

▪️فاصله طبقاتی بیشتر به تفاوت‌ها در فرصت‌ها و کیفیت خانواده و محله‌ای که فرد در آن بزرگ می‌شود ربط دارد تا به درآمد. افرادی که در خانواده‌های کم‌سواد و کم‌بضاعت بزرگ می‌شوند و ساکن روستاها و شهرهای کوچکی هستند که کمبود امکانات عمومی آموزشی و بهداشتی دارند، مشکل طبقاتی دارند که با ازدیاد درآمد یکی دو سال، مثلاً با اعطای یارانه از بین نمی‌رود، هر چند که افزایش درآمد آنها ضریب جینی را کاهش دهد. فاصله طبقاتی بیشتر در رابطه با نابرابری فرصت است. نمی‌توان گفت فاصله طبقاتی با دادن یارانه به فقیران کم شده است چراکه طبقه‌ای که فرد به آن تعلق دارد با گرفتن یارانه تغییر نمی‌کند، بلکه فاصله طبقاتی با دسترسی بهتر به امکانات آموزشی و بهداشتی و... تغییر می‌کند. تصمیماتی مثل دادن یارانه‌های نقدی می‌تواند توزیع درآمدها و جینی را تغییر دهد اما این تغییرات در درازمدت چندان مهم و اثرگذار نیست.

▪️ در سال‌های دولت احمدی نژاد، نابرابری پایین آمده اما این بیشتر در ارتباط با یارانه نقدی است. ما شواهد خوبی نداریم که نشان دهند مسکن مهر یا وام‌های زودبازده توزیع درآمد را بهبود داده یا فاصله طبقاتی را کمتر کرده است. موضوع یارانه نقدی متفاوت است چون ما با آمار خانوار کار می‌کنیم و دقیقاً می‌بینیم که وقتی هر ماه به هر فرد از یک خانواده چهارنفره که درآمدشان 200 هزار تومان در ماه بوده 45 هزار تومان می‌دهید درآمد این خانواده دو برابر می‌شود و شکی نیست که توزیع درآمد بهبود می‌یابد. ولی ما نمی‌دانیم مسکن مهر یا وام‌های زودبازده به چه کسانی و با چه شرایطی داده شده و از آنها چه استفاده‌ای شده است چون درباره آنها آماری نداریم یا حداقل من مطالعه‌ای ندیده‌ام. این اشکال این طرح‌ها بوده که بدون توجه به بنیان علمی و آماری انجام شده‌اند./تجارت فردا
لینک کانال👇👇
♦️ @economy7
♦️ @economy7