✅تاثیر نوسانات دلار بر تولید. ✍محمدحسین بابالو

✅تاثیر نوسانات دلار بر تولید
✍محمدحسین بابالو
@esfahaneconomy
نوسان قیمت دلار در روزهای اخیر را باید مهمترین رخداد بازارهای داخلی به شمار آورد؛ مخصوصا آن دسته از کالاهایی که مستقیما با قیمت دلار آزاد قیمت‌گذاری می‌شوند. این رفت و برگشت‌های قیمتی هرچند مقطعی، خود می‌تواند سیگنالی مهم را به بازار تزریق کرده و همچنین در برابر ثبات نسبی روزهای پیشین، موضع‌گیری‌های احساسی مهمی را در بازار تجربه کردیم. این موارد نشان می‌دهد که چندان هم قیمت‌گذاری بر مبنای بهای دلار آمریکا در بازار آزاد نمی‌تواند در نوسان قیمت‌ها در بازارهای کالایی فاکتور جذابی به شمار بیاید. این در حالی است که بسیاری از مواد اولیه که به این صورت قیمت‌گذاری می‌شود غالبا از منابع داخلی تولید شده و هزینه تولید آنها در نوسان قیمت دلار، تغییر چندانی را تجربه نمی‌کند. شاید رفت و برگشت‌های قیمت ارز فرصتی را فراهم آورده باشد تا بتوان چارچوب کلی قیمت‌گذاری‌ها را مجددا مورد بررسی، تحلیل و حتی بازبینی قرار داد. واقعیت آن است که در روزهای فعلی که تلاش دولت بر افزایش رشد اقتصادی قرار گرفته و با توجه به جایگاه صنایع پایین‌دستی و زنجیره ارزش در افزایش رشد اقتصادی و بهبود نرخ اشتغال، نوسان قیمت مواد اولیه و بحرانی شدن این بازار شرایط جذابی را برای صنعت ایجاد نمی‌کند.

باید به صراحت به این نکته اشاره کرد که وضعیت تولید صنعتی در کشورمان چندان مناسب نیست، زیرا رونق تولید از بخش‌های بالادستی، هنوز به بخش‌های پایین‌دستی سرایت نکرده و با ضعف زنجیره ارزش به تقویت محسوس رشد تولید ناخالص داخلی منتهی نشده است. با توجه به شرایط سخت اقتصادی و صنعتی در کشور، شاید تزریق نوسانی دیگر به بازار با تغییر قیمت مواد اولیه به دلیل نوسان بهای ارز در بازار آزاد، ضربه‌ای جدی بر بدنه ضعیف صنعت به شمار رود.

نکته دیگر آنکه گره زدن بخش بزرگی از صنایع کشور با قیمت ارز آن هم در شرایطی که هنوز چهره واقعی تحریم‌ها مشخص و شفاف نشده می‌تواند خطایی استراتژیک را در مناسبات اقتصادی داخلی رقم بزند، زیرا ممکن است روند تغذیه بازار از مواد‌اولیه ارزان‌قیمت و در دسترس را تهدید کند. این در حالی است که با توجه به افزایش محسوس نقدینگی در جامعه، پتانسیل رفتارهای سفته‌بازانه به شدت حس شده و می‌تواند بازار ارز، محملی فراهم برای این قبیل ماجراجویی‌های پولی به شمار بیاید که قطعا زیان اصلی را صنایع مصرف‌کننده مواد اولیه یا واحدهای واردکننده مواد خام یا ماشین‌آلات و قطعات متحمل خواهند شد. نکته دیگر آنکه با افزایش بهای ارز، جذابیت صادرات مواد خام نیز تقویت شده تا جایی که این احتمال خودنمایی خواهد کرد که فروش در بازارهای جهانی جذاب‌تر از عرضه در بازار داخلی شود.

واقعیت آن است که اقتصاد ایران با محوریت بازارهای کالایی و بخش‌های صنعتی، حال و روز چندان مساعدی نداشته و احتمال مقطعی بودن رشد اقتصادی طی ماه‌های ابتدایی سال جاری وجود دارد. این در حالی است که دولت نیز با پرداخت رقم‌های بزرگی نزدیک به 7600 میلیارد تومان در حال حمایت از صنایع کوچک و متوسط است که رخداد مهم، بزرگ و قابل تقدیری به شمار می‌رود، ولی باید با نگاهی تحلیلی به همین نکته توجه کنیم. نگاهی به تجربه سایر کشورهای پیشرو نشان می‌دهد که حمایت‌های مالی و پرداخت مستقیم وام حتی با نرخ‌های ترجیحی و حمایتی، شاید آخرین رویکرد حمایتی باشد نه اولین آن.

از سوی دیگر باید به این نکته اشاره داشت که وسعت بازار ایران رقم جذابی به شمار می‌آید تا جایی که در آمارهای سال 2016، ایران نوزدهمین بازار بزرگ در جهان محسوب می‌شود. این در حالی است که رتبه ایران در حجم تولید ناخالص داخلی در جهان رتبه بیست‌و‌هشتم است که نشان می‌دهد وضعیت کلی تولید در ایران شرایط مساعدی ندارد. هم‌اکنون جایگاه ایران در بین سایر کشورهای جهان از لحاظ حجم تولید ناخالص داخلی پس از عربستان سعودی، تایوان، ونزوئلا، نیجریه، لهستان و بلژیک قرار دارد که این جایگاه به هیچ عنوان در حد و اندازه کشورمان نیست. کاهش رشد اقتصادی در سال‌های گذشته، تضعیف بخش صنعتی، پایین بودن راندمان کل و بالا بودن نرخ بیکاری، مواردی است که شرایط دشواری را پیش روی اقتصاد ایران ترسیم کرده است.

به مجمع فعالان اقتصادی بپیوندید
https://telegram.me/esfahaneconomy