?مجمع فعالان اقتصادی یک کانال تلگرام نیست! ?پرمخاطب ترین تشکل اقتصادی ایران است که دقیق ترین پیش بینی های اقتصادی و آخرین تحلیلها را با شما به اشتراک میگذارد تماس : حامد پاک طینت @Hamedpaktinat
✅خاورمیانه و جنگ آب. ✍️ رضا طهماسبی
✅خاورمیانه و جنگ آب
✍️ رضا طهماسبی
گویا جنگ‌های خاورمیانه تمامی ندارد و تنها بهانه‌های آن عوض می‌شود. جنگ‌های نفتی، قومی و قبیله‌ای، مبارزه با تروریسم، فرقه‌های مذهبی، بنیادگرایی و شاید در آینده نه‌چندان دور آب. گزارش‌هایی که از مراجع مختلف در مورد مساله آب و بحران خشکسالی منتشر می‌شود یک پای ثابت آن منطقه بی‌ثبات خاورمیانه است. در سال 2013 ناسا گزارشی منتشر کرد که در آن نسبت به کاهش شدید منابع آبی در خاورمیانه هشدار داد. در این گزارش ذکر شده بود که در خاورمیانه به دلیل سوءمدیریت، تقاضای فزاینده برای مصرف آب‌های سطحی و اثرات خشکسالی 2007 معادل حجم بحرالمیت، آب در خاورمیانه از دست رفته است. این گزارش در نشریه آمریکایی اتحادیه ژئوفیزیک (the American Geophysical Union) به چاپ رسید و محققان با تحلیل داده‌های گردآوری‌شده از سال 2003 از ماهواره تحقیقاتی ناسا اعلام کردند منابع آب شیرین در بخش‌هایی از ترکیه، سوریه، عراق، و ایران در طول حوضه رودخانه‌های دجله و فرات به اندازه 144 کیلومتر مربع از دست رفته و از این لحاظ بعد از رکورد هند، دومین ثبت از دست رفتن آب شیرین در جهان است.
حدود 60 درصد از آب از دست رفته نتیجه پمپاژ آب از منابع زیرزمینی است و برای نمونه می‌توان به فعالیت یک هزار حلقه چاه فقط در عراق در این حوضه اشاره کرد. حدود 20 درصد از کاهش آب نیز مربوط به تاثیر خشکسالی است که با بارش اندک برف و خشکی زمین همراه شده است. به گفته محققان میزان از دست رفتن آب در این ناحیه در شمار بزرگ‌ترین نمونه‌های مشابه در جهان است که بعد از خشکسالی رخ داده است.
این مطالعه تاکید دارد که بحران آب در خاورمیانه بسیار جدی است و افزایش تقاضا به دلیل افزایش جمعیت، جنگ و اثرات منفی تغییر آب و هوا این چشم‌انداز را ترسیم می‌کند که برخی کشورهای این منطقه در دهه‌های آتی با بحران شدید کمبود منابع آب مواجه می‌شوند. برخی از کشورها مانند یمن فقرزده با مناطق نیمه‌بایر و فقر بیشتر مواجهند اما کشورهای نفتی ثروتمند حاشیه خلیح فارس نیز با توجه به جهش اقتصادی که منجر به ایجاد شهرهای مدرن و بزرگ در دل کویر شده است، با مشکل کمبود آب دست به گریبان هستند.
بانک جهانی نیز در گزارش‌های متعددی از جمله گزارشی که در جریان گفت‌وگوهای تغییرات آب و هوا از سوی سازمان ملل در قطر، منتشر کرد جدی‌ترین مشکل خاورمیانه و شمال آفریقا را بدتر شدن وضع منابع آب عنوان کرد. این منطقه در حال حاضر پایین‌ترین میزان منابع آب شیرین در جهان رادارد. با تغییرات آب و هوا انتظار می‌رود خشکسالی در این منطقه شدیدتر و جدی‌تر شود و میزان آب‌های روان تا سال 2050 به میزان 10 درصد دیگر کاهش پیدا کند. این در حالی است که تقاضا برای آب تا سال 2045 بیش از 60 درصد افزایش می‌یابد.
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های حفظ منابع آب، رقابت در تقاضا برای آب است که به‌ویژه مشکل را در حوزه رودهای دجله و فرات بدتر کرده است. محققان می‌گویند ترکیه سرشاخه‌های دجله و فرات را کنترل می‌کند و با اجرای طرح آناتولی جنوب شرقی و ایجاد مخازن و زیرساخت‌هایی چون سد میزان آب ورودی به عراق و سوریه را کاهش می‌دهد. اگر نوعی همکاری مدیریتی میان این سه کشور شکل نگیرد، تنش‌ها بسیار جدی‌تر خواهد شد چرا که ترکیه همچنان به تغییر مسیر آب برای آبیاری زمین‌های زراعی ادامه خواهد داد.
کاهش جریان آب فشار زیادی بر اراضی و مناطق شمال عراق وارد آورده است. گزارش سازمان ملل و سایر گزارش‌های مشابه نشان می‌دهد کاهش آب ورودی به این مناطق به دلیل استفاده بالای ترکیه، باعث شده است تا در این مناطق فشار زیادی روی منابع آب زیرزمینی وارد شود که با توجه به وضعیت شکننده اجتماعی، اقتصادی و سیاسی این مناطق تنها نتیجه وخیم‌تر شدن ماجراست. این گزارش‌ها تاکید دارد که بازگشت منابع آبی به قبل از بحران نزدیک به ناممکن است، مناطق خشک، خشک‌تر می‌شود و با توجه به کاهش بارندگی در این مناطق تنها کاری که فعلاً می‌توان انجام داد مدیریت منابع موجود آب به بهترین شکل ممکن است
به مجمع فعالان اقتصادی بپیوندید
telegram.me/esfahaneconomy