✅هبه روزانه پانصد میلیون به ژن‌های‌خوب. ✍️غلامحسین دوانی. 📌تلخیص: مجمع فعالان اقتصادی

✅هبه روزانه پانصد میلیون به ژن‌های‌خوب
✍️غلامحسین دوانی
📌تلخیص:مجمع فعالان اقتصادی

دولت در سه سال گذشته روزانه به بيش از ۷۰۰ صرافي داراي مجوز، حدود ۲۰ ميليون دلار ارز نقدی پرداخت کرده تا با توزيع بين متقاضيان، نرخ ارز را در بازار ثابت نگه دارد. در همان ايام، قيمت دلار در صرافي بين ۲۰ تا ۳۵ تومان ارزانتر از نرخ دلار در بازار بود. مثل هميشه صرافيهاي بانک‌هاي خصوصي که بيشترين ارز را دريافت کرده بودند، همه اين مبالغ را در اختيار مردم قرار نمي‌دادند، بلکه عمده اين ارز در اختيار سهامداران عمده اين بانک‌ها و خواص مرتبط با آنها قرار گرفته بود. به زبان ساده، دولت با اتخاذ چنين روشي، هر روز به گروهي از دارندگان ژن خوب که همه هنرشان ماشين‌سواري و دوردور بود، روزانه ۵۰۰ ميليون تومان هبه مي‌کرد

اين سياست از زمان رياست‌جمهوري دکتر مهندس احمدي‌نژاد آغاز شد که ثمره آن، امثال بابک زنجاني بود که از همين پول‌هاي هبه‌شده به آن ثروت عظيم دست يافتند. اين شيوه در دولت آقاي دکتر روحاني بعد از مدتي توقف، دوباره آغاز شد؛ توزيع پول، ثروت و رانت بين گروهي ازجمله فرزندان برخي وزرا و وکلا (اصلاح‌طلب و اصولگرا) که موفق شده بودند با نزديکي به مراکز قدرت، مجوز صرافي بگيرند. در حالي که دولت مي‌توانست همين مبالغ را از طريق سيستم بانکي و با ثبت دقيق اطلاعات متقاضيان توزيع کرده و جريان گردش پول را کنترل کند، اما دولت توزيع و فروش ارز خارج از سيستم بانکي را ترجيح مي‌دهد؛ براي اينکه اولا مقصد پول‌ها و خريداران واقعي ناشناس بماند و ثانيا سفره ريزه‌خواران خالي نماند.

اتفاقات دي‌ماه سال گذشته و اعتراضات پس از آن، براي اولين‌بار گروه بزرگي از ثروتمندان و به‌ویژه کساني که با رانت‌خواري، صاحب ثروتهاي بادآورده شده بودند و آن را در معرض خطر مي‌ديدند، به فکر انداخت تا بخش مهمي از پول‌ها را به خارج از کشور و ازجمله به ترکيه، گرجستان، امارات و... منتقل کنند. در نتيجه، ميزان تقاضاي ارز به‌شدت افزايش يافت. از طرف ديگر، تهديد ترامپ به خارج‌شدن از برجام و استقرار مجدد تحريم‌ها، تقاضاي دريافت ارز را چندين برابر کرد.

با افزايش سرسام‌آور قيمت دلار انتقادها از دولت بالا گرفت و اسحاق جهانگيري،در اقدامي ضربتي، نرخ دلار را چهارهزارو 200 تومان اعلام کرد. دلار چهارهزارو 200 توماني به صرافي‌ها نيامد اما دولت اعلام کرد به واردکنندگان کالا ، دلار را به همان قيمت تک‌نرخي واگذار مي‌کند. صاحبان ثروت‌ بلافاصله به فکر چاره‌جويي افتادند و شروع به تأسيس شرکت‌هاي بازرگاني و ثبت سفارش کردند. روند تأسيس شرکت و انتشار آگهي در روزنامه رسمي دولت و همچنين ثبت سفارش که در شرايط عادي حدود شش ماه زمان مي‌برد به محض بازشدن درهاي خزانه بانک مرکزي به يک روز کاهش يافت و با صرف‌کردن چند سکه بيشتر میشد تا نيم‌ساعت هم تقليل داد. در شش ماه گذشته به اين ترتيب بيش از ۲۰ ميليارد دلار ارز از خزانه بانک مرکزي به متقاضيان واردات بابت ثبت سفارش کالاهايي که اساسا با افزايش قيمت صوري همراه يا تخصيص ارز به متقاضياني که يا هيچ کالايي وارد نخواهند کرد يا اينکه کالاي وارداتي را با احتساب قيمت آن به ارز آزاد روانه بازار مي‌کنند، اختصاص داده شد.

بطور مثال مبلغ ۳۵ ميليون يورو به شرکتي واگذار شده که در اوايل خرداد سال جاري به ثبت رسيده است. اين شرکت مدعي است که با اين پول موبايل لاکچري آيفون ۱۰ وارد کرده است. قيمت امروز آيفون ۱۰ در بازار موبايل گوياي آن است که اين شرکت گوشي‌ها را با قيمت دلار 9هزارتوماني به فروش مي‌رساند و از همين يک بار واردات مبلغ ۴۵ ميليارد تومان سود برده است. اين سود معادل هزينه ساخت ۵۰ کيلومتر راه‌آهن يا ۱۱۰ کيلومتر جاده آسفالت يا دستمزد متوسط ماهانه ۳۰ هزار معلم است. اين‌گونه واگذاري‌ها بعد از آن انجام شد که دولت اعلام کرد براي کالاهاي اساسي مورد نياز مردم ارز ارزان‌قيمت در اختيار واردکنندگان قرار مي‌دهد. به طور نمونه به يک شرکت ارائه‌دهنده تعميرات موبايل ۱۰ ميليون يورو ارز داده شده است. ارز واگذارشده به واردکنندگان اتومبيل ده‌ها برابر اين مبالغ است.

از اين 20ميليارددلاري که با قيمت ارزان به واردکنندگان واگذار شد،حتي يک دلار آن به سفره مردم باز نگشت.

واقعيت آن است که در نظام سرمايه‌داري خصولتي، هر سياست جديدي که دولت مثلا براي کنترل گراني و رهايي مردم از سه دهه پيش اعمال شده، به انحاي مختلف به نفع يک دهک خاص موسوم به دارندگان ژن خوب بوده و ساير دهک‌هاي اقتصادي از اين سياست‌ها جز تيره‌روزي و کاهش شديد قدرت خريد نصيبي نبرده‌اند.نتيجه اعمال سياست تک‌نرخي‌شدن قيمت ارز صرفا براي رفاه حال کساني است که قصد دار