چرا عربستان سعودی با کاهش تولید نفت در سازمان اوپک و تثبیت ائتلاف با روسیه تصمیم گرفت رئیس جمهور ترامپ را به چالش بکشد؟

چرا عربستان سعودی با کاهش تولید نفت در سازمان اوپک و تثبیت ائتلاف با روسیه تصمیم گرفت رئیس جمهور ترامپ را به چالش بکشد؟

عبدالباری عطوان
رای الیوم (انگلستان)


سه علتی که شاهزداه بن سلمان را مجبور به چنین قماری کرد، چیست؟ آیا رئیس جمهور پوتین چتر حمایتی را برای وی به منظور در امان ماندن از تبعات جنایت ترور خاشقجی فراهم خواهد کرد؟
کشورهای تولید کننده نفت عضو اوپک و خارج از آن روز جمعه در لحظات آخر به توافقی درباره کاهش تولید در حدود ١,٢ میلون بشکه در روز به منظور متوقف کردن سقوط قیمت ها وافزایش مجدد آن دست یافتند. این اقدام اهمیت زیادی از نظر اقتصادی دارد، اما مسئله مهم تر در نظر ما این است که ائتلاف عربستان سعودی و روسیه با قدرت به نمایش درآمد. این مسئله به چالش کشیدن رئیس جمهور آمریکا دونالد ترامپ است که دو روز پیش از این نشست خواستار عدم کاهش تولید شده بود.
این امر سیلی محکمی بر صورت رئیس جمهور ترامپ است که به سیلی های دیگری افزوده می شود که به سمت وی روانه شده اند. به این ترتیب که کنگره وی را علنا به سهل انکاری در مسئله ترور روزنامه نگار سعودی جمال خاشقجی و تلاش برای فراهم کردن حمایت از شاهزاده محمد بن سلمان متهم کرد. سیلی دیگر ناشی از شکست پیش نویس قعطنامه ای بود که نیکی هیلی به سازمان ملل ارائه کرده بود تا حملات موشکی حماس به اسرائیل را محکوم کند.
تفسیر ما از به چالش کشیدن ترامپ از سوی عربستان این است که علت آن احتمالا به چند مسئله بازمی گردد که ما آن را در نکات زیر خلاصه می کنیم:
نخست: شاهزاده محمد بن سلمان احتمالا به این باور قطعی رسیده که رئیس جمهور ترامپ احتمالا تسلیم فشارهای کنگره و تندروهای مجلس سنا مانند لیندسی گراهام و غیره خواهد شد و از حمایت خود از وی دست برخواهد داشت و تحریم هایی را علیه عربستان به علت جنایت ترور خاشقجی اعمال خواهد کرد. از این رو تصمیم به ضد حمله گرفته است.
دوم: توافق و معامله ای هنگام دیدار شاهزاده بن سلمان با رئیس جمهور روسیه یعنی ولادیمیر پوتین صورت گرفته که برجسته ترین عنوان های آن ارائه و حمایت در رویارویی با هرگونه فشارهای آمریکا به علت جنایت ترور خاشقجی است.
سوم: پس از این که قطر خروج خود را از اوپک را اعلام کرد، عربستان سعودی متوجه شد این سازمان که این کشور در آن عنصر رهبری کننده و مسلط به شمار می رود، چنانچه تسلیم فشارهای آمریکا شود، کاملا فروخواهد پاشید و به این ترتیب تنها و منزوی خواهد شد. از اینرو تصمیم گرفت به حفظ یکپارچگی اوپک و حفظ جایگاه خود در آن اولویت دهد زیرا جایگزین هرج و مرج در بازار و کاهش قیمت ها به کمتر از سی دلار خواهد بود. این مسئله درآمدها را کاهش می دهد و در این صورت خشم مردمی ثبات عربستان و خاندان حاکم را تهدید خواهد کرد.
آنچه باعث می شود از این ضدحمله عربستان با اتکا به روسیه و رئیس جمهور پوتین تعجب نکرده و آن را نامحتمل ندانیم این است که شاهزاده بن سلمان به یکی از نویسندگان سعودی نزدیک خود دستور داد مقاله ای منتشر کرده و در آن تهدید کند در صورت اعمال تحریم از سوی ترامپ به علت ترور خاشقجی؛ عربستان به مسکو متوسل خواهد شد،پایگاهی برای این کشور در تبوک واقع در شمال غرب عربستان برپا خواهد و تسلیحات روسی را جایگزین تسلیحات آمریکایی خواهد کرد.
این قمار بزرگی است در صورتی که بن سلمان به آن دست زند. پایان دادن به ائتلافی که حدود ٨٠ سال قدمت دارد به مثابه اعلام جنگ است از این رو تردید های بسیاری در این زمینه داریم.
در هر صورت توئیت بعدی ترامپ که در آن به این مسئله خواهد پرداخت، به بسیاری از پرسش ها و گمانه زنی ها پاسخ خواهد داد و گمان نمی کنیم این مسئله چندان به درازا بکشد زیرا این مرد صبر ندارد.

نقل از عصر دیپلماسی

ژئوپولیتیک ایرانی
@irgeopolitics