چرایی منازعه مسکو و کی‌یف در تنگه کرچ. بخش دوم

چرایی منازعه مسکو و کی‌یف در تنگه کرچ
بخش دوم

ایوانوف یکی از انگیزه های اصلی کی یف برای ایجاد تنش با روسیه را کاهش شدید توجه بین المللی به اوکراین میان دو سال اخیر می داند و از این معتقد است که کی یف به دنبال آن است که با اقدامات ماجراجویانه، توجه دولت های غربی را به خود جلب کند.

وی همچین در رابطه با پوشش رسانه ای اتفاقات اخیر در تنگه کرچ و حمایت دولت های اروپایی و آمریکا از مواضع «ماجراجویانه» اوکراین، معتقد است که نباید از غلبه نگاه های ضد روسی در جریان دریای آزوف و کرچ تعجب کنیم. وی همچنین با اشاره به اقدامات تلافی جویانه اوکراین برای ممنوع کردن ورود مردان روسی ۱۶ تا ۶۰ سال به این کشور اشاره کرد و به طرح این پرسش پرداخت که این اقدامات به وضوح حقوق بشر را نقض نمی کنند؟

این استاد دانشگاه بر این باور است که مدیریت برای وقوع این تنش کمی پیش تر از اجلاس گروه بیست از سوی برخی در ایالات متحده نیز مدیریت شده است؛ چرا که آنها به دنبال آن بودند که ترامپ و پوتین در این اجلاس با یکدیگر دیدار و گفتگو نداشته باشند. به نظر می رسد آنها پروشنکو را به واسطه افتتاح فاز دریایی خط لوله ترک استریم و حذف اوکراین از مسیر ترانزیت انرژی روسیه تحریک کرده باشند. به همین دلیل باید توجه داشت که حادثه تنگه کرچ زمان خوبی برای غربی ها رخ داد.

وی در پایان این گفتگو در خصوص آینده روابط روسیه و اوکراین گفت که اکثر مردم اوکراین از سیاست های پورشنکو، رئیس جمهور فعلی این کشور ناراضی هستند، چرا که روابط کی یف و مسکو را به سوی نقطه سیاهی کشانده است. از این رو به نظر وی پس از تغییر در کابینه فعلی، روابط دو کشور بار دیگر احیا خواهد شد؛‌ چرا که رشد تجاری در اوکراین در گرو همکاری با روسیه است.

آیا کی یف به مطلوب خود در کشمکش کرچ رسید؟

دو روز پس از آغاز تنش های جدید روسیه و اوکراین در کرچ و دریای آزوف، پوتین تاکید کرد که پورشنکو در برنامه ای از پیش طراحی شده به دنبال ایجاد حکومت نظامی در اوکراین بوده است تا در ماه های باقی مانده تا انتخابات ریاست جمهوری این کشور، رقبای خود را کنترل کند. اگر این گفته پوتین را بپذیریم، به نظر می رسد پروشنکو که میان دو سال اخیر با کاهش محبوبیت در کشورش روبرو بوده است، به دنبال آن است که از یک سو با ژست ضد روسی، آرای مردم غربی اوکراین را با خود همرا کند و از سوی دیگر با سناریوی حکومت نظامی رقبای خود را به گونه ای در وضعیت حصر قرار دهد. اما به نظر می رسد این استراتژی سیاست اعلانی کی یف، تنها در افکار عمومی داخلی موفق بوده است و نتوانست کشورهای غربی را با خود همراه سازد تا قدرت چانی زنی خود در مقابل مسکو را افزایش دهد.

اما از سوی دیگر می توان به این گمانه زنی نیز توجه داشت که شاید علت تقابل های نقطه ای اوکراین با روسیه در موضوع کریمه، اصل استمرار در حقوق بین الملل است. دولت اوکراین در این چهار سال، همواره در مقاطعی موضوع کریمه را پیش کشیده است و مقامات این کشور در رسانه های خارجی موضوع گیری های تندی داشته اند، نظیر آنچه چندی پیش وزیر خارجه اوکراین در گفتگو با نشریه آلمانی بیلد تاکید کرد که دولتمردان اوکراین زیر بار اشغالگری روسیه نخواهند رفت و مسیر باز پس گیری کریمه را ادامه خواهند داد. شاید بتوان گفت که دولتمردان اوکراین به دنبال آن هستند که که با گذشت زمان، مسکو به سکوت کی یف اشاره نکند و استمرار آن در موضوعات مختلف را مبنی بر رضایت این کشور نسبت به الحاق کریمه به روسیه بداند.

احمد وخشیته،‌ دانشجوی دکتری علوم سیاسی در دانشگاه دوستی ملل مسکو

ژئوپولیتیک ایرانی
@irgeopolitics