‍ 🔷🔶 علم چیست؟ فلسفه و متدولوژی علمی چیست؟.. ■ تعریف علم

‍ 🔷🔶 علم چیست؟ فلسفه و متدولوژی علمی چیست؟

■ تعریف علم

🔵 متاسفانه چون ما ایرانیان تولید کننده علم نوین نبوده ایم، واژه Science در زبان فارسی برابرنهاد مناسبی ندارد و به هرچیز و هرکس علم و عالم گفته میشود. گرچه شاید بتوان «دانش» را برابر این واژه دانست، ولی آنچه که در فارسی امروز به جای این لغت بکار میرود «علم» است که البته خود این لغت عربی است و مانند اکثر لغات عربی دارای چند معنی است. ولی در این نوشتار، منظور از علم یا دانش، همان برابر انگلیسی ساینس است.
تعریف علم البته در همه جا کاملاً شبیه به هم نیست ولی آنچه که به طور کل می توان درباره علم گفت این است که «علم، آگاهی یا داده ای است که به طور سیستماتیک و ساختارمند درباره جهان فیزیکی پیرامون و پدیده های مرتبط با آن تولید یا کشف شده است». همانطور که در تعریف هم آمد این تولید دانش و علم دارای سیستم یا نظام و ساختار است و به هر شکلی پدید نمی آید. این ساختار چیزی است به نام روش علمی (یا متد علمی) که چارچوبی است برای تولید دانش.

✅ علم بخش های مختلفی دارد: آزمایش علمی، فرضیه علمی، مشاهده علمی، تئوری یا نظریه علمی، حقیقت علمی، مدل علمی، طبقه بندی علمی، قانون علمی و...
توضیح ماهیت علم و تحقیقات علمی، پروسه تحقیقات، الگوی استدلالات، روش های محاسباتی و ارائه رئوس و ابزارهای مورد استفاده در تحقیقات بر دوش «فلسفه علم» است که شاخه ای پر محتوا از فلسفه را می سازد.


■ روش علمی - Scientific Method

🔴 روش علمی زیربنای تولید دانش است. هر آگاهی، دانش و داده ای که از این روش پیروی کرده باشد ارزش علمی دارد. به طور خلاصه مراحل روش علمی چنین است:

1⃣ پرسشی مطرح می شود.

2⃣ تحقیقات درباره آن انجام می شود.

3⃣ فرضیه ای آزمون پذیر و سازگار با تحقیقات تولید می شود.

4⃣ فرضیه تولید شده مورد آزمون قرار می گیرد.

5⃣ نتایج آزمون مورد بررسی قرار می گیرد.

6⃣ اگر نتایج درست باشد اعلام می شود و در غیر اینصورت بازگشت به مرحله 2⃣

✅ در مرحله نخست، با دیدن یک پدیده در طبیعت و یا از جانب سایر فرضیات و نظریات، یک پرسش مطرح می شود که رسیدن به پاسخ آن، هدف محقق است. سپس او در مرحله بعدی به جمع آوری مشاهدات، تحقیقات، نظریه های مرتبط و ... می پردازد. پس از آن، با بررسی این شواهد، یک نظریه ابتدایی تولید می کند که این نظریه باید دارای یک ویژگی خیلی مشخص و مهم باشد که آن «آزمون پذیر بودن» است. در مراحل بعدی، محقق باید نتایج آزمون را با مشاهده ای که در مرحله اول سبب طرح پرسش شده بود مطابقت دهد تا ببیند آیا این فرضیه، آن پرسش را پاسخ می دهد یا خیر؟ اگر بله، پاسخ به دست آمده است البته نه پاسخ نهایی و اگر نه دوباره مراحل از پله دوم تکرار خواهند شد.

═══════════════════

منابع:

[۱] http://www.britannica.com/EBchecked/topic/528756/science

[۲] http://www.britannica.com/EBchecked/topic/528804/philosophy-of-science