فرهاد قنبری:. دوستی

فرهاد قنبری:
دوستی

آنچه که امروز به عنوان «دوستی» می شناسیم در یونان باستان به «فیلیا» شناخته می شد.
شان کوپر در تعریف فیلیا می گوید : «واژه‌هایی که برای ترجمه‌ی این کلمه در زبان‌های مدرن به کار می‌رود محدود به روابط کم و بیش صمیمانه‌ی بین آن دسته از افراد است که توسط پیوندهای خانوادگی به یکدیگر متصل نشده‌اند، اما این واژه در زبان یونانی غیر از این روابط، همه‌ی روابط خانوادگی (به خصوص روابط والدین با فرزندان و بر عکس، خواهر و برادر با یکدیگر، و روابط زناشویی) را در بر می‌گیرد، هم‌چنین به طور طبیعی و روزمره برای شخصیت دادن به آن‌چه که از آن در زبان انگلیسی تحت عنوان دوستی‌های مدنی یاد می‌شود کاربرد دارد»
ارسطو در طبقه‌بندی دوستی به سه نوع دوستی اشاره می کند. اولین نوع دوستی‌ها بر پایه سود و فایده است، جایی‌که هر دو فرد در جستجوی منفعت شخصی هستند. دومین نوع دوستی بر پایه لذت است، جایی‌که هر دو فرد متوجه جذابیت های جنسی، خوش چهره بودن و جذاب بودن یکدیگر هستند. سومین نوع دوستی بر پایه فضیلت و خوبی است که هر دو طرف دوستی فضیلت های یکدیگر را می بینند و در کنار هم باعث رشد یکدیگر می شوند.
ارسطو می گوید: «دوستی کامل دوستی افراد خوبی است که در فضیلت با یکدیگر برابرند، برای این‌که آن‌ها خوبی را برای یکدیگر به همان طریق آرزو می‌کنند که خود خوب هستند، و آن‌ها به خودی خود خوب هستند. آن‌ها که خوبی را برای دوستانشان به جهت خود دوست آرزو می‌کنند، بیش از همه دوست هستند چرا که آن‌ها این تمایل را برای خاطر خود دوست دارند نه به صورت اتفاقی. به همین جهت دوستی این مردمان تا آن‌جا که خوب هستند ادامه پیدا می‌کند و فضیلت همیشه ماندگار است»

با نگاهی به نوع روابط دوستی در جامعه می توان گفت که دوستی های رایج بیشتر بر اساس دو نوع اول تقسیم بندی ارسطو شکل می گیرد.
افراد در اغلب روابط دوستانه به ویژه در (دوستی با جنس مخالف یا ازدواج) به رابطه دوستی خود به دو شکل اول مورد نظر ارسطو نگاه می کنند.
این افراد در دوستی خود سود و فایده خود را در نظر می گیرند و با حساب و کتاب و منطق اقتصادی و سود محور به این رابطه عمیق انسانی می نگرند.
در این نگاه حساب و کتاب گونه و سود محور افراد چیزی به غیر از «خود واقعی» دوست مانند(شغل، حساب بانکی، ماشین، سواد، جایگاه اجتماعی سیاسی و امثالهم) را در برمی گزینند.

نوع دیگر روابط دوستی که در جامعه به چشم می خورد ، نوع دوستی مبتنی بر لذت در اندیشه ارسطوست. در این نوع دوستی افراد فقط با توجه به ظاهر و صورت طرف مقابلشان دست به انتخاب دوست می زنند و «خویشتن واقعی» او را نادیده می گیرند. در این نوع دوستی چشم و لب و قد و هیکل و جذابیت جنسی طرف مقابل است که معیار اصلی انتخاب دوست قرار می گیرد، چون هدف اصلی شکل گیری چنین دوستی هایی کسب لذت و ارضاء غرایز است.

بدیهی است وقتی روابط دوستی و زناشویی بر اساس چنین نگاه هایی شکل گرفته باشد پس از مدتی فایده و لذت موضوعیت خود را از دست داده و رابطه به بحران کشیده شده و پایان می یابد.

رابطه دوستی و پیوندی که بر اساس فضیلت و خوبی شکل گرفته باشد. رابطه ای که در آن دوستان از بودن در کنار هم(نه صرفا از جسم و دارایی) لذت ببرند، دوستی ای است که همیشه پایدار بوده و باعث رشد و بلوغ بیشتر طرفین در گذر زمان خواهد شد.
دوستی ای که متاسفانه در دنیای امروز به ندرت به چشم می خورد....
@kharmagaas