فرهاد قنبری:. شکست ظریف، پایان دیپلماسی

فرهاد قنبری:
شکست ظریف، پایان دیپلماسی

آقای ظریف در اقدامی قابل پیش بینی و پس از ماهها تحمل فشارهای سنگین داخلی و بین المللی استعفا داد.
⏺ به یاد دارم که هنوز چند ماهی از آغاز به کار دولت اول آقای روحانی سپری نشده بود و تازه زمزمه مذاکره مستقیم با آمریکا به گوش می رسید که ما بر حسب اتفاق سر کلاس دکتر محمد رضا تاجیک این بحث را مطرح کردیم و ایشان سخن جالبی گفت. آقای تاجیک گفت روزی در این مملکت آقای ظریف و آقای روحانی به خاطر همین مذاکرات مواخذه و احتمالا بازداشت خواهند شد. سخن آنروز آقای تاجیک برای ما عجیب و غیر قابل پذیرش بود ولی ایشان چنان به سخن و گفته خود مطمئن بود که از ما خواست گوشه ای این گفته ایشان را یادداشت کنیم و منتظر آن روز بمانیم.
حالا پس از بیش از پنج سال از آنروز در خبرهای امروز می خوانیم که برخی از محافظه کاران افراطی خواستار ممنوع الخروجی آقای ظریف شده اند...
⏺ در مورد ظریف نگاهها و نظرات بسیار متفاوتی در جامعه وجود دارد. حامیان دولت و برخی اصلاح طلبان ظریف را قهرمان دیپلماسی می دانند که به مانند جغد مینروا در دل شب سیاه و تاریک به پرواز درآمد و کشتی به گل نشسته سیاست و اقتصاد ایران را به ساحل امن رسانید.
در مقابل جریانی موسوم به براندازان مجازی حضور دارند که ظریف را دروغ گویی شیاد و فاسد می دانند که برای بزک کردن نظام در عرصه بین الملل استخدام شده بود و در سوی هم دیگر جریان محافظه کار قرار دارد که ظریف و تیم همراه او را به واسطه امضاء برجام، جاسوس و وطن فروش خطاب می کنند و خواهان برخورد جدی و محاکمه آنها هستند.

⏺ ظریف را باید فارغ از همه این تعریف ها و هجمه ها مورد بررسی قرار داد. واقعیت آن است که ظریف یا ساختار قدرت در ایران را به درستی نمی شناخت یا اینکه با خوشبینی به تغییر رویه آن اعتقاد داشت و این توانایی را در خود احساس می کرد که پس از سی و پنج سال طرحی نو در عرصه بین اللمل درخواهد انداخت و جهانیان را با ایران جدیدی آشنا خواهد کرد. ظریف از همان ابتدا با ظاهر و رفتاری متفاوت (صورتی اصلاح شده و خنده ای بر لب در مقابل چهره های عبوسی مانند آقای متکی، جلیلی و صالحی که با خشکی چهره و جای مهر در پیشانی، فیگوری زمخت را نشان می دادند که انقلابی گری و شعارهای انقلابی را به اذهان متبادر می کرد) حامل این پیام بود که او دیپلماتی است که به کار خود آگاه است و به دنبال سازش و عادی سازی روابط ایران با نظم بین المللی است.

⏺ آقای ظریف در پیگیری سیاست عادی سازی روابط ایران در دو جبهه مواجه با محافظه کاران داخلی و خارجی شکست خورد و در نهایت با ایجاد موجی از بی اعتمادی و بی احترامی میز وزارت را ترک کرد.
آقای ظریف این واقعیت ملموس را فراموش کرده بود که در کشوری که سی و پنج سال است که شعار "مرگ بر سازشکار" را شعار اصلی خود می داند و تنها وجه آنتاگونیستی سیاست را به رسمیت می شناسد، سخن گفتن از مذاکره و سازش گناهی نابخشودنی است. آقای ظریف فراموش کرده بود که در کشوری وزارت خارجه را بر عهده گرفته است که هنوز پس از چهل سال از انقلاب، حمله به سفارت کشورهای مختلف را حق مسلم خود می داند و رفتار و کردار و گفتار خود را تنها متر و معیار حقیقت در جهان تلقی می کند. ظریف به این مسئله اگاهی نداشت که هر سخن و تصمیم وزارت مطبوع او با موجی از اعتراض ها از حوزه های علمیه تا پایگاههای بسیج را به دنبال خواهد داشت و با هر موضع گیری به خیانت و وطن فروشی متهم خواهد شد.

⏺ آقای ظریف و تیم همراه ایشان همانطور که در شناخت قدرت محافطه کاران داخلی دچار اشتباه شدند در شناخت واقعیت های حاکم بر عرصه بین الملل نیز دچار خوشبینی و اشتباه بودند. آقای ظریف و تیم همراه به حوزه روابط بین الملل اخلاقی می نگریستند و معتقد بودند که دولت ها از قوانین و تعهدات خاصی پیروی می کنند. روحانی و ظریف بارها و بارها در سخنرانی های خود به امکان پذیر نبودن بازگشت تحریم های آمریکا اشاره کرده و معتقد بودند که برجام یک عهدنامه بین المللی است که کشوری به تنهایی نمی تواند آن را زیر پا گذاشته یا از آن خارج شود. تیم آقای ظریف این واقعیت تلخ که منطق حاکم بر روابط بین الملل، منطق آنارشیک است را نادیده می گرفتند (یا اصلا باور نداشتند)، آنها باور نداشتند که عرصه بین الملل به مانند جنگل از قانون زور پیروی می کند و در این میان آنکه زورش بیشتر است قلمرو حکمرانی بیشتری در اختیار دارد و او است که حق و ناحق را مرز بندی می کند.
آقای ظریف این مسئله را فراموش کرده بود که وزیر امور خارجه کشوری است که چندین دهه است که یکی از شعار اصلی خود را "مرگ بر آمریکا" می داند و بیش از سه دهه پیش به سفارت این کشور حمله کرده و دیپلمات های این کشور را به گروگان گرفته است.
آقای ظریف انتظار دوستی و صداقت از دشمنی را داشت که مترصد فرصتی برای زمینگیر کردن کامل ایران بود..

@kharmagaas