اجتماعی در چین. چین را با تنوع زبانی بسیار زیادش می‌شناسند

#زبانشناسی_اجتماعی #زبان_معیار
@cog_linguistics

🔹زبانشناسی اجتماعی در چین
چین را با تنوع زبانی بسیار زیادش می‌شناسند. برآورد می‌شود که در این کشور به بیش از ۱۲۰ زبان سخن گفته می‌شود که این زبان‌ها عضو خانوادۀ زبان‌های سینوتبتی، آلتایی، استروآسیایی، استرونزیایی، هندواروپایی و دیگر خانواده‌های زبانی ناشناخته هستند. افزون بر این، هر یک از این زبان‌ها خود دارای گویش‌های پرشماری هستند. برای نمونه زبان چینی که در زمرۀ زبان‌های چینی-تبتی است، خود دارای هشت گویش اصلی است که عبارتند از: ماندارین، وو، مین، یو، کِجیا، هویژو، خیانگ و گان که هر یک از این‌ها نیز به نوبۀ خود زیرگویش‌های بسیاری دارند.
تلاش چینی‌ها برای دستیابی به یک زبان مشترک، که پیشینه‌ای طولانی هم دارد، در پایان سدۀ نوزدهم، و به‌عنوان بخشی از بنای چین مدرن جانی تازه یافت. اما اوج تلاش‌ها هنگامی بود که جمهوری خلق چین در سال ۱۹۴۹ پایه‌گذاری شد. در این بافت اجتماعی و سیاسی، پژوهش‌های زبانشناسی اجتماعی در دهۀ ۱۹۵۰ در پی یافتن پاسخی برای چند پرسش بود: زبان معیار کدام است؟ چگونه باید یک زبان معیار تدوین کرد؟ رابطۀ میان گونۀ معیار و گونه‌ها/گویش‌های غیرمعیار چگونه است؟ رابطۀ میان یک زبان مشترک و زبان‌های محلی یا اقلیّت چگونه است؟
پژوهش‌های آغازین بیشتر بر روی زبان معیار در میان زبان اکثریّت و زبان‌های اقلیّت در یک اجتماع قومی متمرکز بود. وانگ لی و همکاران (۱۹۶۵) به پیروی از دیدگاه‌های استالین در زبانشناسی، کوشیدند که در همان چند سال نخست از پایه‌گذاری جمهوری خلق چین، به برخی از پرسش‌های بالا پاسخ دهند. این پژوهشگران گزینش گونۀ بیجینگ (ماندارین) را به عنوان پایۀ زبان پوتانگوا توجیه کردند، با این استدلال که زبان مشترک باید برگرفته از گونه‌های محلی باشد و گونۀ محلی که برگزیده می‌شود باید زبان مردم در مرکز سیاسی و اقتصادی کشور باشد. در کشور چین گونۀ بیجینگ این شرایط را داراست. این پژوهشگران تکامل زبان مشترک را هم فرایندی می‌دانستند که در آن عناصر زبانی از گونه‌های دیگر جذب می‌شود و عناصر زبانی تازه‌ای نیز ساخته می‌شود و هم فرایندی که سرانجام به جایگزینی گونه‌های غیرمعیار با گونۀ معیار می‌انجامد. از این رو، در برنامه‌ریزی پیکره‌ای در راستای گسترش حوزۀ واژگان، دروندادهای کنترل‌شده‌ای از گونه‌های محلی چینی، چینی کلاسیک و نیز وامواژه‌های بیگانه وارد زبان گردید. این دیدگاه زبانشناسی اجتماعی ریشه در سیاست‌های زبانی چین داشت که می‌خواست پوتانگوا را سرانجام جایگزین گویش‌های چینی کند.
🆔 @cog_linguistics
#پارسا_بامشادی