🔴 مختصات دیپلماسی جدید/دکتر ابراهیم متقی.. بخش_دوم …

🔴 مختصات دیپلماسی جدید/دکتر ابراهیم متقی

بخش_دوم...

وزارت خزانه‌داری آمریکا نیز به این موضوع اشاره دارد که لغو تحریم‌های هسته‌ای سبب شده تا راه برای همکاری شرکت‌های غیرآمریکایی با ایران باز شود؛ شرکت‌هایی که توانستند در فضای ایجاد شده به نتایج و مطلوبیت‌های اقتصادی جامع‌تری نائل شوند. چنین وضعیتی به مفهوم آن است که سیاست راهبردی ایالات متحده معطوف به محدودسازی قدرت ایران بوده و چنین الگویی را ادامه می‌دهد. در حالی که ایران برای مقابله با سیاست یکجانبه دونالد ترامپ، از سازوکارهای مربوط به مصالحه و چندجانبه‌گرایی بهره می‌گیرد.

۲. چندجانبه‌گرایی و دیپلماسی مصالحه در دوران بعد از اعاده تحریم‌ها

سیاست خارجی ایران در روند اعاده تحریم‌های اقتصادی آمریکا دچار شوک و غافلگیری شد. علت آن را باید در عدم شناخت واقعیت‌های سیاست بین‌الملل و نقش تهاجمی قدرت‌های بزرگ در مذاکرات دوجانبه یا چندجانبه دانست. چندجانبه‌گرایی و دیپلماسی مصالحه نمادی از تلاش برای کاهش هزینه‌های اقتصادی و راهبردی اعاده تحریم‌ها محسوب می‌شود. سیاست‌گذاری راهبردی ایران در روند تنظیم برنامه جامع اقدام مشترک با نشانه‌های مربوط به «مصالحه» و «اجماع توافقی» در سیاست‌گذاری عمومی هماهنگی دارد. دیدگاه سیاسی و به ویژه دیدگاه عملگرا با مشخصه سیاست به‌عنوان هنر ممکنات، مشابهت زیادی با اجماع توافق در روند دیپلماسی هسته‌ای ایران با کشورهای گروه ۱+۵ داشته است. بر اساس چنین نگرشی هرگونه تصمیم‌گیری سازمانی و بوروکراتیک می‌تواند آثار خود را در نشانه‌های تداوم سیاست خارجی به‌جا گذارد. ویژگی اصلی سیاست‌گذاری مصالحه راهبردی ایران در ماه‌های بعد از تحریم‌های مرحله‌ای آمریکا علیه ساختار اقتصادی و به ویژه تاسیسات انرژی جمهوری اسلامی را می‌توان در چندجانبه‌گرایی جست‌وجو کرد. چندجانبه‌گرایی می‌تواند ماهیت تاکتیکی، راهبردی، اقتصادی یا دیپلماتیک داشته باشد.

گسترش الگوی همکاری ایران با کشورهای اروپایی را باید در راستای سیاست‌گذاری مصالحه و چندجانبه‌گرایی ارزیابی کرد. به موازات اقدامات ایران برای اتخاذ ساز و کارهای همکاری‌جویانه در روند مدیریت بحران،‌ برخی ضرورت‌های قانون‌گذاری، راهبردی و دیپلماتیک همانند تنظیم لایحه اقدام متقابل در برابر سیاست‌های خصمانه آمریکا بیش از آنکه ماهیت تهاجمی داشته باشد،‌ دارای جهت‌گیری تدافعی بوده و معطوف به اتخاذ ساز و کارهای همکاری‌جویانه برای کنترل و مدیریت بحران خواهد بود.

۳. همکاری‌های چندموضوعی ایران و اتحادیه اروپا در فضای اعاده تحریم‌های آمریکا

تحریم‌های آمریکا ماهیت تصاعدیابنده و گسترش‌یابنده دارد. نشانه‌های تصاعدیابنده تحریم‌های آمریکا آن است که حوزه‌های تحریم به گونه‌ای مرحله‌ای افزایش یافته است. مرحله نهایی گسترش تحریم‌ها مربوط به ۲نوامبر ۲۰۱۸ بوده که فشارهای اقتصادی بیشتری را علیه ایران اجتناب‌ناپذیر می‌سازد. اگرچه در این فرآیند ۸کشور به گونه‌ای مرحله‌ای از مدار تحریم‌های اقتصادی در حوزه انرژی استثنا شده‌اند. تحقق چنین وضعیتی تابعی از ضرورت‌های مربوط به قیمت نفت در بازار جهانی نیز خواهد بود.

ایران برای کاهش تحریم‌های اقتصادی آمریکا از سیاست همکاری‌های چندموضوعی با کشورهای اروپایی، واحدهای همسایه، هند و کشورهای آسیای شرقی همانند چین بهره می‌گیرد. یکی از دلایل اصلی انعطاف‌پذیری ترامپ را باید مقاومت حوزه راهبردی ایران در برابر سیاست‌های ترامپ دانست. واقعیت آن است که اگر مصالحه به‌عنوان محور اصلی دیپلماسی ایران محسوب شود، نتایج پرمخاطره‌ای برای افزایش تحریم‌ها ایجاد خواهد کرد.

تیم راهبردی دونالد ترامپ در آغاز تلاش داشتند تا ایران را از دیپلماسی مصالحه و همکاری‌های چندموضوعی منصرف سازند. در حالی که کشورهای اروپایی، چین، هند و روسیه به این موضوع اشاره دارند که نادیده گرفتن نیازهای بنیادین اقتصاد ایران، چالش‌های بیشتری را برای آینده امنیت اروپا و جهان ایجاد خواهد کرد. بی‌ثبا‌ت‌سازی اقتصاد و جامعه کشورها از طریق سیاست تحریم اقتصادی، کار پرمخاطره‌ای خواهد بود. بنابراین بهره‌گیری از هرگونه سیاست مصالحه به معنای تداوم دیپلماسی برای پیدا کردن راه‌حل‌های جدید در حل مشکلات راهبردی خواهد بود. در این شرایط کشورها درصدد کنترل تهدیدات هستند.

🔴 ادامه دارد...

🎯کانال دانش سیاست👇👇👇
@policypaper