مرجع محتوای تخصصی مطالعات اجتماعی دین: نشستها، همایش ها، پایان نامه ها، معرفی کتاب، مقالات، پژوهشها و یادداشتهای تحلیلی. اطلاع رسانی، تبادل و دریافت مطلب: مریم محمدی اکمل @maryam_mohamadiakmal
🔻تقابلی میان ولایت و توحید نیست/ضرورت بیان معارف توحیدی در مجالس شیعه🔻.. ✍مهدی مسائلی
🔻تقابلی میان ولایت و توحید نیست/ضرورت بیان معارف توحیدی در مجالس شیعه🔻
✍مهدی مسائلی
🔸همه میدانیم که ولایت ذاتاً منحصر در خداست: «فَاللَّهُ هُوَ الْوَلِی؛ ولايت منحصراً از آن خداوند است»(شوري/9)، و اگر از ولایت ائمه (ع) سخن به میان میآید این ولایت، متصل به ولایت الهی بوده و چیزی غیر از آن نیست. با این نگاه مقصد و منتهای ولایت راستین به توحید باز میگردد. به تعبیر دیگر، ائمه شیعه(ع) هدایتگر امت به سوی توحید و یکتاپرستی هستند و جز اتصال مردم به ولایت الهی هدفی ندارند.
تمام رسولان الهی آمدهاند تا هدف و غایتی جز خداوند در زندگی بشر وجود نداشته باشد: (وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ؛ ما در هر امتی رسولی برانگیختیم که: «خدای یکتا را بپرستید؛ و از طاغوت اجتناب کنید!») (نحل /۳۶)
🔹این اعتقادی است که بیشتر شیعیان تردیدی در آن ندارد، ولی با این حال، بعضی از مبلغین شیعه در تبلیغ معارف دینی گاهی یکسویه عمل میکنند، به این معنا که فقط از ولایت اهلبیت(ع) سخن میگویند و این ولایت را به توحید متصل نمیکنند و از هدف و آرمان اصلی که همان جامعه توحیدی کمتر سخن میگویند.
این موضوع موجب میشود تا ناآگاهان و دشمنان شیعه، تقابلی میان ولایت و توحید ایجاد کنند؛ همچنانکه بعضی از دوستان ناآگاه نیز در تفسیر ولایت دچار اشتباه شده و به دامن غلو افتند.
درست است که شیعه در اعتقادات توحیدی خویش هیچ نقص و خطایی ندارد، ولی به راستی در مجالس دینی شیعه تا چه میزان معارف توحیدی مطرح میشود؟
🔸حقیقت اینکه در مجالس تبلیغی شیعه اگرچه صراحتگویی فراوانی درباره جزئیات ولایت و امامت وجود دارد، ولی کمتر از ابعاد گوناگون توحید سخن گفته میشود و از این جهت، برای دوست و دشمن ابهامات فراوانی در اینباره به وجود میآید.
افزون بر این چنانچه در یادداشت دیگری بیان کردم، امروز بسیاری از شیعیان در اجرای تعالیم مذهبی خویش تنها به نیت توحیدی خویش بسنده نموده و کمتر به صورت و ظاهر توحیدی آنها توجه دارند. اما همه مردم نمیتوانند نیت توحیدی شیعه را در پس رفتارهای مذهبی آنها ببینند و ظاهر بعضی از رفتارها در نگاه عمومی چیزی جز شرک و کفر جلوه نمیکند.
🔹متأسفانه توهم تقابل ولایت و توحید به گونهای رقم خورده است که حتی بعضی از شیعیان طرح مسائل توحیدی در یک سخنرانی مذهبی را هجمه علیه معارف ولایی قلمداد میکنند.
🔸این در حالی است که معارف اهلبیت (ع)بر مبنای توحید پایهگذاری شده است و حتی در بسیاری از احکام فقهی شیعه نیز تأکید فراوانی بر عنوان توحید شده است، مثلا نذر تنها برای خداوند منعقد میشود و هرچند موارد مصرف نذر را میتوان به مجالس یکی از ائمه (ع) اختصاص داد و یا ثواب آن را به ایشان هدیه نمود، ولی در نیت و الفاظ نذر تنها باید خداوند مطرح باشد. از این گذشته حتی در حکمت سجده نکردن شیعه بر خوراکیها و پوشیدنیها، معارف توحیدی فراوانی نهفته است که کمتر برای مسلمانان بازگو شده است.چنانچه در روایتی فرمودهاند: سجده خضوع برای خدا است، پس سزاوار نیست، بر خوردنی یا پوشیدنی باشد؛ چرا که مردم بنده خوردنیها و پوشیدنیها هستند، در حالی که سجده کننده در سجود خویش در عبادت و بندگی خدا است، پس سزاوار نیست که پیشانیاش بر معبود بندگان دنیا، کسانی که مغرور به غرور دنیا شدند، باشد. سجود بر خاک فضیلتش بیشتر است؛ زیرا که سجده این چنینی در تواضع و خضوع برای خدای متعال رساتر و سزاوارتر است. (من لا يحضره الفقيه، ج۱، ص272)
🔹حاصل سخن اینکه مبلغین شیعه اگرچه به تبیین معارف ولایی مؤظفند ولی بیشتر از آن، باید به نشر و گسترش معارف توحیدی نیز همت گمارند. باید به گونهای معارف شیعه برای مسلمانان تبیین شود که دوست و دشمن شک نکنند ولایت اهلبیت (ع) در طول ولایت خداوند متعال است نه در عرض آن. نباید در مقابل تهمتهای دشمنان شیعه منفعل بود و اجازه داد آنها با عنوانهای توحیدی در مقابل شیعه صفآرایی کنند، بلکه باید به صورت فعال معارف توحیدی شیعه را در جامعه اسلامی بازگو نمود و توطئه دشمنان را ناکام گذاشت.
🔰منبع: مهدی مسائلی مطالعات و یادداشت ها
@religionandsociety