مرجع محتوای تخصصی مطالعات اجتماعی دین: نشستها، همایش ها، پایان نامه ها، معرفی کتاب، مقالات، پژوهشها و یادداشتهای تحلیلی. اطلاع رسانی، تبادل و دریافت مطلب: مریم محمدی اکمل @maryam_mohamadiakmal
🔻لزوم تجدید نظر در آموزه‌ی امر به معروف و نهی از منکر در جامعه‌ی مدرن🔻. (قسمت چهارم)
🔻لزوم تجدید نظر در آموزه‌ی امر به معروف و نهی از منکر در جامعه‌ی مدرن🔻
(قسمت چهارم)
(لینک قسمت اول
https://t.me/religionandsociety/1047 )
🖌اصل چهارم: امر به معروف و نهي از منكر ايجاد رابطه‌اي برابر است نه آمرانه
در گفتار متأخّر اسلامي گفته مي‌شود كه امر به معروف و نهي از منكر، بايد از موضع بالا و آمرانه انجام شود و آمر به معروف و ناهي از منكر نوعي ولايت، خواه به معناي دوستي و خواه به معناي تسلطّ بر فرد را، اعمال كند. ولي خداوند بهعنوان بزرگ‌ترين آمر به معروف و ناهي از منكر هيچ‌گاه نمي‌گويد مرا عبادت كنيد چون من اين‌گونه مي‌خواهم، بل‌كه عبادت خداوند در قرآن طريقي است براي تعالي بخشيدن به خويشتن. ما خدا را عبادت مي‌كنيم براي اين‌‌كه خويش را غني سازيم و وجود خويش را ارزان نفروشيم. به‌‌عبارت ديگر، خداوند قيّم انسان نيست بل‌كه دوست انسان است. او به ما فقط توصيه مي‌كند، اما اجباري در ميان نيست. ما مجال عصيان و گناه داريم. خداوند خود را به اجبار و اكراه ولي ما نمي‌سازد بل‌كه، اگر مايل بوديم مي‌توانيم او را ولي خود بگيريم و از اين طريق رستگار شويم.
به‌علاوه، رفتار پيامبران با مردم آن‌‌طور كه در قرآن منعكس شده است، رفتاري آمرانه و از روي خودبرتربيني و تفوّق و تسلّط نبوده است. از نظر روان‌شناختی و تربيتي نيز مي‌توان اين نكته را افزود كه اتّخاذ موضع برتر و لحني آمرانه نه تنها فرد مقابل را براي پذيرش مدّعيات ما آماده نمي‌سازد بل‌كه برعكس، تمايلي براي مخالفت آشكار يا پنهان در او برمي‌انگيزد. امر به معروف و نهي از منكر توصيه به‌دوري از زشتي‌ها و پليدي‌ها و توصيه به تلاش جهت تحقّق و اعتلاي معروف‌ها است. امر به معروف و نهي از منكر رابطه‌اي برابرانه و صميمانه ميان مردم است. اتّخاذ موضعي نابرابر و از بالا به پايين، با شفقتي كه ذاتي ايمان ديني است منافات دارد و ضد اهداف و ارزش‌هاي دين است. از ايمان ديني شفقت مي‌زايد. اين شفقت ميلي است كه در مؤمن ايجاد مي‌شود تا غناي ناشي از ايمان ديني را به ديگر انسان‌ها منتقل سازد و آن‌ها را به سوي چنين ايماني هدايت كند. اين همان رفتاري است كه‌پيامبر اسلام –بهعنوان مثال با زن یهودی و بسیاری دیگر- انجام داد. هم‌چنان كه پيامبر مبعوث شد و در پي بعثت وجودي خويش شفقتي پايان‌ناپذير يافت و به دعوت خاص و عام پرداخت و همين شفقت به ايشان كمك كرد تا همه شداید و رنج‌ها را در اين مسير تحمل كند؛ آن‌چنان‌که خداوند در وصف ایشان گفته است که پیامبر در مؤمن ساختن مردم حریص است، همه‌ی مسلمانان نيز هم‌چون پيامبر مي‌بايست به نحوي شفقت‌آميز چنين دعوتي را تكرار كنند.
ادامه:
👇👇👇
🔰منبع: زیر سقف آسمان
@religionandsociety