◾️کتاب شناسی حافظ. 🔺معرفی نسخه‌های تصحیح شده معتبر

#کاوشهای_فرهنگی_ادبی

◾️کتاب شناسی حافظ
🔺معرفی نسخه های تصحیح شده معتبر
«بخش اول»

❗️پی نوشت مهم ؛
🌿«ممکن است بعضی از مخاطبان بگویند ما دید تخصصی به حافظ نداریم و این تفاوت ها برای ما مهم نیست، ولی باید بدانید که خریدن چاپ های معتبر، غیر از این که به سود خود شماست، به رونق حافظ پژوهی در ایران هم یاری می رساند. مایه افسوس و شرمندگی است که حاصل کار عظیم دکتر نیساری، تنها در هزار نسخه منتشر شده و پس از نه سال هنوز همه نسخه های آن به فروش نرفته است؛ ولی چاپ های بازاری غیرعلمی دیوان حافظ، سالانه در صدها هزار نسخه به فروش می رسد و سود آن به جیب ناشران سودجویی می رود که #دغدغه_فرهنگی ندارند.»

🌿ما در این یادداشت ها برآنیم که بهترین تصحیح های دیوان حافظ را معرفی کنیم. هر یک از این تصحیح ها به وسیله استادان ادبیات فارسی انجام شده است. این مصححان از بین نسخه های خطی فراوان، کتابی ارائه می کنند که هر یک مدعی اند، نزدیک ترین صورت به اصل سخنان خواجه شیراز است. بدیهی است چنین نیست که این استادان این تغییرات را از پیش خودشان ایجاد کرده باشند، منبع آن ها نسخه های کهنی است که در اختیار دارند و هر یک به دلایلی، یکی از آن ها را بر می گزینند.

🔹 عموم حافظ پژوهشان معتقدند این آثار معروف ترین نسخه های تصحیح شده دیوان حافظ اند؛

📗۱_ #تصحیح_قزوینی_غنی ؛انتشارات اساطیر _انتشارات زوار

🔺اولین تصحیح علمی دیوان حافظ، همین چاپ مشهوری قزوینی- غنی است که در حدود هفتاد سال پیش صورت گرفته است. البته اکثر چاپ های موجود در بازار مدعی اند که از روی همین چاپ صورت گرفته اند، ولی چاپ های دقیق و معتبر این تصحیح دو مورد بیشتر نیست؛ اولی حافظ قزوینی- غنی چاپ انتشارات زوار که با خط نستعلیق متوسط در همان ایام انجام شده و بعدها مرتب از روی آن افست شده و دومی چاپ انتشارات اساطیر.
مزیت چاپ انتشارات اساطیر این است که به صورت حروفی انجام شده و خواندنش از خط نستعلیق آسان تر است و حاوی دیگر حواشی پراکنده علامه قزوینی که در چاپ زوار نیامده نیز هست. این دو چاپ تنها چاپ های معتبر غنی و قزوینی هستند که هم حواشی و توضیحات علامه قزوینی را به همراه دارند و هم عینا حاصل کار این دو بزرگوار را نمایندگی می کنند، چون اکثر چاپ های دیگر با اینکه مدعی اند از روی این دو چاپ انجام شده اند، ولی عموما با چاپ اصلی تفاوت هایی دارند.

پس مراقب باشید که اگر خواهان داشتن این دو چاپ هستید، به ناشر آن (انتشارات زوار یا انتشارات اساطیر)توجه کنید

📗۲_ #تصحیح_دکتر_پرویز_ناتل_خانلری؛
«دو جلد»، انتشارات خوارزمی

🔺دکتر خانلری ابتدا در سال ۱۳۳۷، صد و پنجاه غزل حافظ را جداگانه تصحیح و چاپ کرد و پس از آن در سال ۱۳۵۹ کل دیوان حافظ را به چاپ رساند (تا پیش از مرگ نیز در چاپ های بعدی، باز اصلاحاتی در این چاپ توسط ایشان اعمال شد). این کتاب دو جلد است؛ در جلد اول غزل ها و در جلد دوم قطعات و رباعیات و شعرهای مشکوک و منسوب به حافظ و نیز بعضی توضیحات لغوی آمده است. ایشان در این چاپ از نسخه هایی از دیوان حافظ نیز بهره جست که در اختیار مرحوم قزوینی نبود و بعضی از ایرادات چاپ قزوینی- غنی را نیز برطرف کرد.
هرچند بعضی تغییرات هم در چاپ خانلری هست که حافظ شناسان آن را نپسندیدند و همان ضبط های قزوینی را ترجیح دادند. چاپ خانلری خصوصیت دیگری هم دارد که شاید برای بعضی از مخاطبان مهم باشد؛ در این چاپ در هر صفحه تنها یک غزل درج شده است (در صحفه مقابل، اختلافات نسخه های دیگری که در اختیار دکتر خانلری بوده، آمده است و ایشان نشان داده که هر کدام از این نسخه ها چه تفاوتی با متن برگزیده دیوان دارد.

در چاپ عیوضی هم در هر صفحه تنها یک غزل آمده است) چون بعضی دوست دارند برای فال گرفتن، در هر صفحه فقط یک غزل باشد تا دیگر برای انتخاب غزل مورد نظر تردیدی نداشته باشند، به اضافه این که در چاپ قزوینی- غنی، بعضی از غرل ها در صفحات سمت چپ قرار می گیرند که عملا از دایره تفال خارج می شوند، هرچند امیدوارم رجوع به دیوان حافظ برای آشنایی با اندیشه و لذت بردن از شعر او باشد، نه فال گیری و رمالی!

⏮ادامه دارد...
@roshanfekridini13.